Giáo án Tiếng Việt 5 chân trời bài 7: Chớm thu

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Cách tiến hành

- GV cho HS xem các hình ảnh sau đây: 

- GV yêu HS làm việc theo nhóm đôi và thảo luận: Hãy kể tên những món đặc sản khi vào thu?

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS: 

+ Hình 1: Quả thị.

+ Hình 2: Bánh cốm.

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa SGK tr37, dẫn dắt và giới thiệu bài đọc: 

Bài đọc “Chớm thu” nội dung nói về những thay đổi khi mùa thu tới. Đồng thời cũng là tình yêu quê hương của tác giả.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Luyện đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc của nhân vật. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc mẫu cho HS nghe:Giọng đọc trong sáng, tha thiết; nhấn giọng ở những từ ngữ miêu tả hình ảnh, dáng vẻ, màu sắc, hoạt động của các sự vật,... 

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ và luyện đọc một số câu thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật:

+ Luyện đọc một số từ ngữ khó: ngỡ, đẫm,... 

+ Luyện đọc một số dòng thơ thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật: 

Trầu già/ giấu nắng đầy cây/

Có bông cúc/ trắng như mây giữa trời/

Có con đường/ cỏ xanh tươi/

Có dòng nước lặng/ chờ người qua sông.//;… 

 - GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng đoạn, bài đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành ba đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Hai khổ thơ đầu.

+ Đoạn 2: Khổ thơ thứ ba, thứ tư.

+ Đoạn 3: Khổ thơ cuối. 

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để tuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Luyện đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ cuốc: loài chim nhỏ, thường sống ở những vùng có nước, trong các lùm cây, bụi rậm, bờ ao, ruộng lúa, bờ tre; cuốc là loài chim quen thuộc, biểu tượng cho người nông dân làm việc vất vả khuya sớm; 

+ heo may: gió heo may gió hơi lạnh và khô thổi vào mùa thu; 

+ tảo tần: ý chỉ người phụ nữ làm lụng vất vả, đảm đang mọi việc nhà trong cảnh sống khó khăn,...

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi:

+ Câu 1: Tìm trong hai khổ thơ đầu những dấu hiệu báo mùa thu đến. 

+ Câu 2: Theo em, vì sao “mùa đơm hạt thóc trên đồng” được gọi là “mùa vui”? 

+ Câu 3: Khi nhìn hạt gạo, nhành hoa, tác giả nghĩ về công lao của những ai? Vì sao? 

+ Câu 4: “Con đường bước đến ngày mai” được nhắc đến ở khổ thơ cuối gợi cho em suy nghĩ gì? 

* Học thuộc lòng bài thơ. 

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: Dấu hiệu báo mùa thu đến: Không còn tiếng chim cuốc, có gió heo may, trầu giấu nắng đầy cây, hoa cúc nở trắng như mây, cỏ lên xanh tươi, nước dòng sông lặng trôi.

+ Câu 2: “Mùa đơm hạt thóc trên đồng” gọi là “mùa vui” vì thóc đơm hạt là kết tinh những nỗi vất vả, nhọc nhằn của người nông dân; thóc được mùa đem đến no ấm cho mọi người;…

+ Câu 3: Khi nhìn hạt gạo, nhành hoa, tác giả nghĩ về công lao của mẹ cha, của đất đai chan hoà " Ý thứ hai của câu hỏi khuyến khích HS trả lời theo suy nghĩ, cảm nhận riêng, VD: Vì cha mẹ (cũng như những người nông dân) đã cần cù, sớm hôm vất vả để tạo ra hạt gạo, để chăm chút cho từng nhành hoa tươi thắm;...)

à Giải nghĩa từ: đơm¹ (nảy sinh ra từ cơ thể thực vật " nghĩa trong bài: lúa kết hạt); đơm² (làm cho dính liền " nghĩa trong bài: bóng dáng của mẹ gắn với đồng ruộng, mùa màng);...

+ Câu 4: HS trả lời theo suy nghĩ, cảm nhận riêng, VD: Tương lai của bạn nhỏ sẽ đẹp đẽ, tươi sáng hơn nhờ những năm tháng học tập chăm chỉ, nhờ sự chăm sóc của mẹ, sự dạy dỗ của cô giáo và những kỉ niệm tuổi thơ tươi đẹp bên bạn bè, người thân,...

* Lưu ý: Tuỳ thuộc vào trình độ HS, thời lượng tổ chức hoạt động và nội dung cụ thể của từng bài đọc, GV có thể hướng dẫn HS tìm ý từng đoạn: 

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 1:

• Rút ra ý đoạn 1: Những dấu hiệu báo mùa thu đến.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 2,3: 

• Rút ra ý đoạn 2: Niềm vui, sự gắn bó của người nông dân với mùa màng, đất đai.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 4

• Rút ra ý đoạn 3: Con đường bước tới ngày mai của các bạn nhỏ dệt từ trang sách, bóng mẹ, dáng cô và những năm tháng tuổi thơ..

• Rút ra nội dung, ý nghĩa bài đọc.

Hoạt động 3: Luyện đọc lại

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nhắc lại được nội dung, ý nghĩa bài đọc; xác định được giọng đọc của nhân vật. 

- Luyện đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện

- HS quan sát hình ảnh. 

- HS làm việc nhóm đôi. 

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe. 

- HS quan sát tranh minh họa, lắng nghe và tiếp thu. 

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV. 

- HS luyện đọc theo nhóm. 

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó.

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.