Giáo án Tiếng Việt 5 chân trời bài 1: Sự tích con Rồng cháu Tiên

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

TIẾT 1 – 2 : ĐỌC

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Tổ chức thực hiện: 

* Giới thiệu tên chủ điểm

- GV giới thiệu tên chủ điểm “Đất nước ngàn năm”

- GV yêu cầu HS nêu cách hiểu hoặc suy nghĩ về tên chủ điểm.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

Ý nghĩa tên chủ điểm – Đất nước ngàn năm: Ca ngợi truyền thống lịch sử - văn hóa kết tinh qua hàng ngàn năm và cảnh đẹp của đất nước ta.

- GV trình chiếu cho HS xem video về Lễ hội Đền Hùng:

Lễ hội Đền Hùng

- GV tổ chức cho HS trao đổi nhóm đôi hoặc nhóm nhỏ: Chia sẻ những điều em biết về Lễ hội Đền Hùng. 

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có): Lễ hội Đền Hùng (lễ Giỗ Tổ hay còn được gọi là Quốc Giỗ) được tổ chức vào ngày mồng 10 tháng 3 âm lịch hằng năm, ở nơi thờ tự chính thức của các Vua Hùng tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng thuộc tỉnh Phú Thọ. Giỗ Tổ Hùng Vương là một hoạt động mang tính truyền thống, có ý nghĩa giáo dục tinh thần yêu nước, hướng về tổ tiên, hướng về cội nguồn đối với toàn thể nhân dân Việt Nam.

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS. 

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa SGK tr42, dẫn dắt và giới thiệu bài đọc: 

Bài đọc Sự tích con Rồng cháu Tiên nội dung giải thích nguồn gốc của người Việt Nam. Từ đó, bài đọc ngợi ca, thể hiện sự tự hào về nguồn gốc cao quý của người Việt Nam.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Luyện đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc của nhân vật. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện: 

- GV đọc mẫu cho HS nghe:Đọc phân biệt giọng nhân vật: giọng người dẫn chuyện thong thả, nhấn giọng ở những từ ngữ chỉ hoạt động, trạng thái của các nhân vật giọng Lạc Long Quân trầm ấm, nghiêm trang,...

- GV hướng dẫn HS đọc, luyện đọc một số từ khó, cách ngắt nghỉ một số câu dài và giải nghĩa một số từ ngữ khó: 

+ Luyện đọc một số từ ngữ khó: tuyệt trần, tập quán,…

+ Luyện đọc một số câu dài:

• Thần mình rồng, thường ở dưới nước, thỉnh thoảng lên sống trên cạn, sức khoẻ vô địch, có nhiều phép lại.
• Nay ta đem năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia nhau cai quản các phương, khi có việc thì giúp đỡ lẫn nhau, đừng quên lời hẹn.
• Con trai vua gọi là Lang, con gái vua gọi là Mị Nương; khi cha mất thì ngôi được truyền cho con trưởng, mười mấy đời truyền nổi ngôi vua đều lấy hiệu là Hùng Vương, không hề thay đổi.

+ Giải nghĩa một số từ ngữ khó:

• Khôi ngô: sáng sủa, thông minh.
• Con trưởng: con cả, người con được sinh ra đầu tiên.
• Hiệu: tên gọi của trí thức thời xưa thường tự đặt thêm cho mình bên cạnh tên vốn có, thường có ý nghĩa đẹp, thể hiện hoài bão của bản thân,...
• Đồng bào: từ dùng để gọi những người cùng một giống nòi, một dân tộc, một tổ quốc với mình nói chung, với hàm ý có quan hệ thân thiết như ruột thịt.

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng đoạn, bài đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành hai đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “khoẻ mạnh như thần”.

+ Đoạn 2: Còn lại.

Hoạt động 2: Luyện đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Tổ chức thực hiện: 

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi:

+ Câu 1: Tìm trong đoạn đầu những chi tiết nói về vẻ đẹp và tài năng của Lạc Long Quân và Âu Cơ.

+ Câu 2: Mỗi chi tiết sau nhằm giải thích điều gì?

+ Câu 3: Kể tóm tắt câu chuyện.

+ Câu 4: Theo em, người xưa muốn nhắn nhủ điều gì qua câu chuyện?

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+Câu 1: Lạc Long Quân: vị thần mình rồng, sống ở dưới nước nhưng thỉnh thoảng lên cạn, sức khoẻ vô địch, có nhiều phép lạ,...; Âu Cơ: xinh đẹp tuyệt trần, sống ở vùng

núi cao.

+Câu 2:

• Chi tiết Âu Cơ sinh ra một bọc trăm trứng: giải thích nguồn gốc của người Việt, những người dân trên đất nước Việt Nam đều chung một bào thai và đều là anh em một nhà. Từ đó, giúp HS hiểu thêm cách gọi “đồng bào", hiểu lí do người Việt Nam ta thường tự hào xưng là con Rồng cháu Tiên.
• Chi tiết Lạc Long Quân và Âu Cơ dẫn các con chia nhau cai quản các phương: thể hiện khát vọng chinh phục thiên nhiên, làm chủ các vùng đất mới và giải thích về xuất thân của các Vua Hùng, về nguồn gốc của nhà nước Văn Lang.

+ Câu 3: 

.................

- HS lắng nghe. 

- HS suy nghĩ tên chủ điểm. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS xem video. 

- HS hoạt động nhóm. 

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe. 

- HS quan sát, tiếp thu. 

- HS quan sát tranh minh họa, lắng nghe và tiếp thu.

- HS đọc SGK. 

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV. 

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

.................