Giáo án Khoa học 5 chân trời bài 19: Vi khuẩn có ích trong chế biến thực phẩm

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

TIẾT 1

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS nêu được mùi, vị của các loại rau, củ, quả muối chua: chua dịu, thơm, giòn, ăn ngon miệng,....  

b. Cách tiến hành: 

- GV yêu cầu HS quan sát hình 1.

- GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm đôi, một bạn đọc câu hỏi liên quan đến món dưa muối, một bạn trả lời.

- GV mời đại diện 2 – 3 nhóm chia sẻ cảm nhận. Các HS khác lắng nghe, bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét và cho HS xem video về soi vi khuẩn trong dưa chua.

- GV nêu câu hỏi: Theo em, trong dưa chua có loại vi khuẩn nào?

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV không đánh giá đúng sai mà dẫn dắt vào bài: Để biết câu trả lời của bạn là đúng hay sai, chúng ta cùng tìm hiểu bài Bài 19 – Vi khuẩn có ích trong chế biến thực phẩm – Tiết 1.  

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động: Tìm hiểu vai trò của vi khuẩn trong quá trình muối dưa cải

a. Mục tiêu: HS nhận viết được vai trò của vi khuẩn trong quá trình muối dưa cải. 

b. Cách thực hiện:

- GV yêu cầu HS nhóm 4 quan sát, đọc thông tin trong các hình 2a, 2b SGK trang 68, thảo trả lời các câu hỏi:

 Quan sát hình, đọc thông tin mô tả các bước muối dưa cải dưới đây và trả lời câu hỏi:

+ Màu sắc, mùi, vị của 

- GV mời đại diện 2 nhóm trình bày kết quả thảo luận trước lớp. Các nhóm còn lại lắng nghe và nhận xét.      

- GV nhận xét, giải thích thêm cho HS: Sau 2 đến 3 ngày muối chua thì rau cải chuyển từ màu xanh sang màu vàng đặc trưng, có vị chua nhẹ và mùi thơm là do các vi khuẩn lactic đã sử dụng các chất có trong nguyên liệu để lên men. Quá trình muối dưa cải cần dùng nước ấm là để quá trình lên men diễn ra tốt nhất vì các vi khuẩn lactic thích hợp với nhiệt độ ấm. 

- GV hướng dẫn HS rút ra kết luận: Trong quá trình muối dưa cải, vi khuẩn có ích (chủ yếu là các vi khuẩn lactic) sẽ sử dụng những chất có trong nguyên liệu để lên men, làm cho dưa cải có màu vàng, giòn, có hương thơm và vị chua đặc trưng của món ăn. 

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS hiểu và vận dụng được kiến thức đã học về vi khuẩn; ôn lại kiến thức về ứng dụng nấm men vào đời sống thực tiễn.

b. Cách thực hiện: 

- GV yêu cầu HS quan sát các hình 3 – 8 SGK trang  69, thảo luận nhóm 4 để trả lời câu hỏi:

Các sản phẩm trong hình, sản phẩm nào có ứng dụng vi khuẩn trong quá trình chế biến?

- GV mời đại diện 1 nhóm trả lời. Các nhóm còn lại lắng nghe và nhận xét. 

- GV nhận xét. 

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ                                                     

- Ôn tập kiến thức đã học.

- Về nhà tìm hiểu vai trò của vi khuẩn trong quá trình làm sữa chua.     

- HS quan sát hình.

- HS lắng nghe yêu cầu của GV.

- HS hỏi đáp theo cặp đôi, ví dụ:

+ Bạn hỏi: Bạn đã ăn món dưa muối bao giờ chưa? Bạn có biết món dưa muối được chế biến tử những nguyên liệu gì không? Mùi, vị của dưa muối đó như thế nào?

+ Bạn trả lời: Gia đình mình thỉnh thoảng ăn dưa muối kèm thịt kho. Món dưa muối được làm từ rau cải, hành, đường, muối. Dưa muối giòn, vị chua ngọt và có mùi thơm nhẹ.

- HS xem video.

- HS lắng nghe câu hỏi. 

- HS trả lời: Trong dưa chua có vi khuẩn lactic.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài.

- HS tạo nhóm, quan sát hình, đọc thông tin và trả lời câu hỏi. 

- Đại diện HS trình bày: 

+ Sau 2 đến 3 ngày muối dưa cải, màu xanh của rau cải đã chuyển sang màu vàng; xuất hiện mùi thơm và vị chua nhẹ, Vai trò của vi khuẩn trong quá trình muối dưa cải là: vi khuẩn có ích (chủ yếu là vi khuẩn lactic) đã sử dụng các chất có trong nguyên liệu để lên men, tạo ra hương thơm và vị chua đặc trưng của dưa cải muối. 

+ Quá trình muối dưa cải cần dùng nước ấm vì các vi khuẩn có ích (chủ yếu là vi khuẩn lactic) thích hợp với nhiệt độ ấm để lên men. 

- HS lắng nghe. 

- HS lắng nghe và rút ra kết luận.  

- HS quan sát hình và thảo luận nhóm. 

- Đại diện HS trả lời:

- HS lắng nghe. 

- HS lắng nghe, ghi nhớ. 

- HS lắng nghe, rút kinh nghiệm.  

- HS lắng nghe. 

- HS chuẩn bị cho tiết học sau.  

TIẾT 2

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Khơi gợi những hiểu biết đã có của HS về một số thực phẩm có ứng dụng vi khuẩn trong chế biến. 

b. Cách thực hiện:

- GV tổ chức cho HS thi đua kể tên một số thức ăn có ứng dụng vi khuẩn trong chế biến mà gia đình em đã sử dụng. 

- GV mời một số HS lên thi đua kể. HS nào kể đúng và được nhiều sẽ giành chiến thắng.  

- GV nhận xét chung, dẫn dắt vào bài học: Vi khuẩn có vai trò gì trong quá trình làm sữa chua? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong tiết học hôm nay Bài 19 – Vi khuẩn có ích trong chế biến thực phẩm – Tiết 2.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động: Tìm hiểu vai trò của vi khuẩn trong quá trình làm sữa chua

a. Mục tiêu: HS nhận biết được vai trò của vi khuẩn trong quá trình làm sữa chua. 

b. Cách thực hiện:

- GV yêu cầu HS quan sát, đọc thông tin trong các hình 9a, 9b, 9c, 9d SGK trang 70 và thảo luận nhóm 4 để trả lời các câu hỏi:

 Quan sát các hình từ 9a đến 9d, đọc thông tin mô tả các bước làm sữa chua ở trang 70 và trả lời câu hỏi:

+ Màu sắc, mùi, vị của hỗn hợp sữa đặc đã pha loãng thay đổi như thế nào sau khi ủ ấm trong khoảng thời gian từ 8 đến 12 giờ?

+ Vì sao cần bổ sung sữa chua có sẵn vào hỗn hợp sữa và ủ ấm hỗn hợp sữa ở nhiệt độ từ 40 ^oC đến 50 ^oC?

+ Theo em, vai trò của vi khuẩn trong quá trình làm sữa chua là gì?

 ..............................

- HS lắng nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV. 

- HS kể tên một số thức ăn có ứng dụng vi khuẩn trong chế biến như: dưa cải muối chua, cà muối, hành muối, sữa chua,… 

- HS lắng nghe. 

- HS chia nhóm, quan sát hình và đọc thông tin. 

...........................