Giáo án Tiếng Việt 5 cánh diều bài 9: Cao Bằng

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS và từng bước làm quen bài học.

b.  Tổ chức thực hiện

- GV cho HS quan sát một số hình ảnh sau đây: 

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm đôi và thảo luận: Em cảm nhận như thế nào về thiên nhiên Cao Bằng?

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS:

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa SGK tr129, dẫn dắt và giới thiệu bài đọc:

Bài đọc “Cao Bằng” nội dung miêu tả cảnh vật thiên nhiên và con người nơi đây. Qua bài thơ, tác giả thể hiện tình yêu với thiên và con người nơi đây. Chúng ta hãy cùng khám phá vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên và con người Cao Bằng trong bài học ngày hôm nay.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Giọng đọc tha thiết, tự hào, giúp người nghe cảm nhận được cái hay của nhịp điệu và hình ảnh thơ; ngắt nghỉ hơi ở các dấu châm, dấu phẩy.  

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ, luyện đọc một số câu thơ:

+ Luyện đọc một số từ khó: sâu sắc, suối khuất, rì rào 

+ Luyện đọc một số câu thơ: 

Đã dâng / đến tận cùng / 

Hết tầm cao / Tổ quốc / 

Lại lặng thầm / trong suốt / 

Như suối khuất rì rào. /// 

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng đoạn, bài đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành năm đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “… dịu dàng”.

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “như suối trong”.

+ Đoạn 3: Tiếp theo đến “người Cao Bằng”.

+ Đoạn 4: Từ “Đã dâng đến …” đến “suối khuất rì rào”. 

+ Đoạn 5: Còn lại.

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để thuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ Cao Bằng: tình miền núi ở vùng Đông Bắc nước ta, giáp với Trung Quốc. 

+ Biên cương: vùng đất ở biên giới. 

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi dưới đây:

+ Câu 1. Những hình ảnh nào lên vẻ đẹp chất phác, hiền hậu của người dân Cao Bằng? 

+ Câu 2. Tác giả mượn hình ảnh “núi” và “suối” để thể hiện cảm nhận gì về lòng yêu nước của người dân Cao Bằng? 

+ Câu 3. Qua khổ thơ cuối, tác giả muốn nói lên điều gì?  

+ Câu 4. Em có cảm nghĩ gì về ý nghĩa của những hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ?

- GV giao nhiệm vụ cho HS thảo luận nhóm 4 để tìm hiểu câu hỏi đọc hiểu trong bài bằng trò chơi Phỏng vấn. 

- GV yêu cầu HS thực hiện trò chơi: 

+ Mỗi nhóm cử 1 đại diện tham gia. 

+ Đại diện nhóm 1 đống vai phóng viên, phỏng vấn đại diện nhóm 2. Nhóm 2 trả lời, sau đó đổi qua nhóm tiếp theo. 

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: Đó là các hình ảnh: chị rất thương, em rất thảo; ông lành như hạt gạo, bà hiền như suối trong.

+ Câu 2: Hình ảnh núi và suối được tác giả sử dụng để so sánh với lòng yêu nước của người dân Cao Bằng: Núi tượng trưng cho tầm cao, suối tượng trưng cho sự trong trẻo, sâu sắc và vô tận (không bao giờ cạn).

+ Câu 3: Qua khổ thơ cuối, tác giả giúp ta hiểu rằng lòng yêu nước của người dân Cao Bằng là chỗ dựa vững chắc để bảo vệ an ninh Tổ quốc. 

+ Câu 4: Những hình ảnh thiên nhiên giản dị, mộc mạc được tác giả sử dụng một cách tài tình khi so sánh với vẻ đẹp tâm hồn, lòng yêu nước của con người Cao Bằng (mận ngọt đón môi ta dịu dàng, lành như hạt gạo, hiền như suối trong, núi cao như lòng yêu nước, suối lặng thầm, trong suốt như lòng yêu nước). Qua đây, chúng ta thấy, những hình ảnh, từ ngữ diễn đạt trong bài thơ đều rất nhẹ nhàng, dung dị nhưng vô cùng sâu sắc. 

* Lưu ý: Tuỳ thuộc vào trình độ HS, thời lượng tổ chức hoạt động và nội dung cụ thể của từng bài đọc, GV có thể hướng dẫn HS tìm ý từng đoạn: 

• Rút ra ý đoạn 1: Hình ảnh vùng đất Cao Bằng hiện lên rất hiền dịu. 

• Rút ra ý đoạn 2: Vẻ đẹp con người Cao Bằng. 

• Rút ra ý đoạn 3: Tinh thần yêu nước của con người Cao Bằng.

• Rút ra ý đoạn 4: Lòng tận trung, tận hiến của con người Cao Bằng.  

• Rút ra ý đoạn 5:  Lòng yêu nước của người dân Cao Bằng là chỗ dựa vững chắc để bảo vệ an ninh Tổ quốc.  

• Rút ra nội dung, ý nghĩa bài đọc.

………………

- HS quan sát hình ảnh.

- HS làm việc nhóm đôi.

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe.

- HS chú ý lắng nghe. 

- HS quan sát tranh minh họa, lắng nghe và tiếp thu.

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV. 

- HS luyện đọc theo nhóm.

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó. 

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe GV phổ biến trò chơi. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.