Giáo án Tiếng Việt 5 cánh diều bài 13: Hoa trạng nguyên

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS và từng bước làm quen bài học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV cho HS xem một số hình ảnh về các trạng nguyên nổi tiếng ở Việt Nam: 

- GV dẫn dắt, giới thiệu về bài mới: Việt Nam có những vị trạng nguyên rất nổi danh có thể kể tên như: Nguyễn Hiền – vị trạng nguyên trẻ tuổi nhất trong lịch sử khoa bảng Việt Nam, Nguyễn Quán Quang – vị trạng nguyên đầu tiên của nước Việt, Nguyễn Thị Duệ – vị nữ trạng nguyên duy nhất của Việt Nam,… Họ là tấm gương sáng cho thế hệ đời sau kế tục và noi theo. Bài đọc Hoa trạng nguyên cho chúng ta phải biết ơn, học tập và noi theo các vị trạng nguyên thời xưa. Câu chuyện kể về 3 anh em vào dịp được trở về quê thăm ông nội và được ông dẫn đi thăm Văn Chỉ của làng. Tại đây gần đến ngày hội làng 3 anh em đã đưa ra ý kiến phát sạch cỏ và trồng Hoa trạng nguyên ở hai bên đường dẫn vào Văn Chỉ của làng. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc của nhân vật. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Giọng đọc trầm ấm, tình cảm; phân biệt giọng của người dẫn chuyện và giọng đối thoại của hai nhân vật, thể hiện sự hồn nhiên, ngây thơ, niềm tự hào về quê hương,... 

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ, luyện đọc một số câu dài và luyện đọc một số câu thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật:

+ Luyện đọc một số từ khó: niềm nở, phát sạch cỏ, rạch đất, tham quan, rực rỡ, … 

+ Luyện đọc câu dài: Phát sạch cỏ xong, / mấy ông cháu / rạch đất hai bên đường thành rãnh nhỏ / để trồng hai dây tóc tiên, / rồi đào hai hố nhỏ ở đầu mỗi dãy, / trồng hai cây trạng nguyên. //

+ Luyện đọc một số câu thể hiện cảm xúc của nhân vật:  

• Giọng điệu niềm nở, vui vẻ: Cháu nói đúng đấy! Ông cũng đang định phát sạch cỏ, rồi trồng hai dây tóc tiên cho đẹp, chuẩn bị đón hội làng đây. Được chứ! Các cháu ngoan lắm!

• Giọng điệu nhẹ nhàng, ôn tồn: Cả bốn ông cháu mình cùng làm với dân làng, được chưa nào?

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng, luyện đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành ba đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “được chưa nào?”.

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “vừa mới trồng”.

+ Đoạn 3: Còn lại.

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để thuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ Văn Chỉ: nơi thờ các vị có công với giáo dục ở làng xã thời xưa.

+ Thủ từ: người trông coi và giữ việc thờ cúng ở đền, đình. 

+ Phong quang: quang đãng và sáng sủa.  

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi dưới đây:

+ Câu 1. Vào dịp chuẩn bị hội làng, ba anh em bạn nhỏ được biết thêm điều gì?

+ Câu 2. Những câu nói nào cho thấy ba anh em rất có ý thức làm đẹp cho Văn Chỉ của làng? 

+ Câu 3. Ý thức làm đẹp cho Văn Chỉ được thể hiện qua những hành động nào của ba anh em?  

+ Câu 4. Em có suy nghĩ gì về hình ảnh những “bông hoa” trạng nguyên ở cuối bài?  

+ Câu 5. Em học được điều gì từ các bạn nhỏ trong câu chuyện?

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: Vào dịp chuẩn bị hội làng, ba anh em biết một di tích lịch sử của quê hương là Văn Chỉ. Đó là nơi thờ mười vị tiến sĩ của quê hương. Theo ông nội, di tích này đã được xây dựng từ cả trăm năm trước. 

+ Câu 2: Những câu nói sau đây cho thấy ý thức làm đẹp cho Văn Chỉ của ba anh em: 

– Ông ơi, sao ven đường để cỏ mọc tốt thế này ạ? (nhân vật Nguyên)

– Chúng cháu muốn trồng cây trạng nguyên, có được không, ông? (nhân vật Nguyên) 

– Cây trạng nguyên có màu lá đỏ, sẽ rất đẹp. (nhân vật “tôi”) 

– Hai anh được trồng cây, vậy cháu có được tưới cây không, ông? (nhân vật bé Thư) 

+ Câu 3: Ý thức làm đẹp cho Văn Chỉ của ba anh em thể hiện qua việc hăng say lao động: cùng mọi người phát sạch cỏ, rạch đất hai bên đường thành rãnh nhỏ để trồng dãy tóc tiên; đào hai hố nhỏ ở đầu mỗi dãy tóc tiên để trồng hai cây trạng nguyên; múc nước tưới cho mấy gốc cây mới trồng. 

* GV nói thêm: 

...................

- HS xem tranh. 

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài mới.

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV. 

- HS luyện đọc theo nhóm. 

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó. 

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

...................