Nhận biết, phân tích được nội dung của luận đề, luận điểm, lí lẽ bằng chứng tiêu biểu độc đáo trong văn bản, chỉ ra mối liên hệ của chúng, đánh giá được mức độ phù hợp giữa nội dung nghị luận với nhan đề của văn bản.
Nhận biết được mục đích của người viết, biết tiếp nhận, đánh giá phê bình nội dung văn bản với tư duy phê phán, dựa trên trải nghiệm và quan điểm của người đọc.
Phân tích và đánh giá được việc sử dụng một số thao tác như chứng minh, bình luận, bác bỏ, giải thích, phân tích, so sánh trong văn bản nghị luận.
Nhận biết được lỗi logic và lỗi câu mơ hồ biết cách sửa lỗi và rút kinh nghiệm.
Viết được bài văn nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ (quan niệm sống, định hướng tương lai, cách ứng xử trong các mối quan hệ….)
Biết thuyết trình về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ.
Có ý thức bảo tồn và phát huy các giá trị của văn hóa dân tộc.

KIẾN THỨC NGỮ VĂN

a. Mục tiêu: Nắm được những kiến thức cơ bản về lập luận trong văn bản, các thao tác được sử dụng trong văn bản nghi luận cùng các lỗi logic của câu, lỗi câu mơ hồ.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến lập luận trong văn bản, các thao tác được sử dụng trong văn bản nghi luận cùng các lỗi logic của câu, lỗi câu mơ hồ.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến lập luận trong văn bản, các thao tác được sử dụng trong văn bản nghi luận cùng các lỗi logic của câu, lỗi câu mơ hồ.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tri thức ngữ văn

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập.

GV đặt câu hỏi cho HS:

+ Anh chị hiểu thế nào là lập luận trong văn bản nghị luận?

+ Trình bày các thao tác sử dụng trong văn bản nghị luận?

+ Lỗi câu logic và lỗi câu mơ hồ là gì?

HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập.

HS thảo luận để trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận.

- GV mời một vài HS lên bảng trình bày, yêu cầu các HS khác nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

- GV nhận xét, chốt kiến thức.

Tìm hiểu chung

Lập luận

+ Lập luận là sử dụng các lí lẽ và bằng chứng để thuyết phục người đọc về một vấn đề. Giá trị của văn bản nghị luận được quyết định bởi ý nghĩa của vấn đề đặt ra (luận đề) và nghệ thuật lập luận (cách dùng lí lẽ và bằng chứng) của người viết.

- Các thao tác được sử dụng trong văn bản nghị luận

+ Văn bản nghị luận thường dùng các thao tác như chứng minh, bình luận, bác bỏ để phục vụ trực tiếp cho mục đích thuyết phục.

Chứng minh là dùng lí lẽ và bằng chứng giúp người đọc thấy rằng ý kiến được nêu là hoàn toàn có cơ sở, đáng tin cậy. Tùy đề tài cụ thể, người viết chọn bằng chứng từ thực tế cuộc sống hoặc từ tài liệu khoa học, báo chí, tác phẩm văn học, nghệ thuật….
Bình luận: là đánh giá về sự đúng – sai, hay –dở, tốt- xấu, tích cực – tiêu cực của một quan điểm, ý kiến, sự việc, hành động… nhằm thể hiện rõ chủ kiến của người viết.
Bác bỏ: Là chỉ sự sai lầm, phiến diện hoặc thiếu tính chính xác của một quan điểm, ý kiến từ đó củng cố diều được người viết xem là lẽ phải, chân lí.
Giải thích là cắt nghĩa về đối tượng một cách chi tiết, tỉ mỉ, tạo điều kiện cho người đọc hiểu rõ vấn đề được bàn luận trong văn bản
Phân tích: Là chia tách đối tượng thành nhiều các bộ phận, giúp người đọc nhìn thấy rõ hơn các yếu tố và mối quan hệ giữa các yếu tố tạo nên nó.
So sánh là đặt đối tượng ngày bên cạnh đối tượng khác để nhận ra điểm tương đồng và khac biệt giữa chúng, qua đó làm nổi bật nét đặc thù của đối tượng được bàn luận.
- Lỗi logic
+ Câu mắc lỗi logic là câu có sự mâu thuẫn giữa các ý được trình bày lẫn lộn các bình diện khi nói về đối tượng đặt các đối tượng không cùng cấp độ trong quan hệ đồng đẳng.
- Lỗi câu mơ hồ
+ Câu mơ hồ là câu khiến cho người đọc có thể hiểu theo những cách khác nhau.

Ngày soạn: …/…/…

Ngày dạy: …/…/…

TIẾT : VĂN BẢN NHÌN VỀ VỐN VĂN HÓA DÂN TỘC

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

HS nhận biết được một số mặt của vốn văn hóa dân tộc, nắm được những nét đặc thù của văn hóa Việt Nam; định hướng mà tác giả gợi ý cho việc tìm hiểu, nghiên cứu bản sắc văn hóa Việt Nam; nhận thức rõ tính cấp thiết của việc giữ gìn, phát huy, phát triển vốn văn hóa dân tộc trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
HS nhận biết được luận đề, các luận điểm, cách thức lập luận của tác giả thể hiện trong từng luận điểm và cả đoạn trích; việc sử dụng phối hợp các thao tác trong bài nghị luận để tăng sức thuyết phục cho bài viết.

2. Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực tự học và tự chủ: Tìm kiếm thông tin, đọc sách giáo khoa, quan sát hình ảnh đề hiểu về vốn văn hóa dân tộc.
Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thảo luận nhóm để thực hiện phiếu học tập, hợp tác để giải quyết vấn đề về văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thu thập và làm rõ các thông tin liên quan đến bài học; biết đề xuất và phân tích được một số giải pháp giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc.

3. Phẩm chất

Sự trân trọng, nâng niu vốn văn hóa dân tộc và thái độ giữ gìn những nét đẹp đó.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

- Giáo án

SGK, SGV Ngữ văn 12;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;
Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với HS

SGK, SBT Ngữ văn 12.
Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…
Bảng giao nhiệm vụ học tập đã chuẩn bị ở nhà.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình.

b. Nội dung: GV cho HS xem 1 video và trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho HS xem video và trả lời câu hỏi: Qua đoạn video em nhận xét gì về việc lưu giữ và bảo tồn giá trị văn hóa của dân tộc?

https://www.youtube.com/watch?v=9mGpHRqhnlM

(từ giây đầu tiên đến phút thứ 3)

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân cùng trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 HS trả lời câu hỏi.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, có thể phản biện nếu thấy không đúng.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức: HS tự do phát biểu cảm nhận của mình.

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Dân tộc ta có một bề dày về lịch sử dựng nước và giữ nước, một vốn văn hóa phong phú và đậm đà bản sắc. Mỗi chúng ta đều phải có trách nhiệm để lưu giữ giá trị văn hóa đó. Trong bài học ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu văn bản nghị luận Nhìn về vốn văn hóa dân tộc.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc văn bản

a. Mục tiêu: Nắm được những thông tin về tác giả tác phẩm và đọc văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến tác giả Trần Đình Hượu và văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến Trần Đình Hượu và văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2: Khám phá văn bản

Mục tiêu: HS vận dụng các tri thức ngữ văn để tìm hiểu theo đúng đặc trưng của thể loại trên các phương diện như:

+ Nhận biết và phân tích được nội dung của luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu, chỉ ra mối liên hệ của chúng.

+ Nhận biết được mục đích của người viết, biết tiếp nhận đánh giá, phê bình nội dung văn bản với tư duy phê phán, dựa trên trải nghiệm của người đọc.

Nội dung: Sử dụng SGK chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời các câu hỏi liên quan đến văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc.
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc.
Tổ chức thực hiện

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Xác định cấu trúc nghị luận của văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập.

- GV chia lớp thành các nhóm thảo luận trong vòng 5 phút để trả lời câu hỏi và hoàn thành các trạm dừng chân sau đây:

+Trạm 1: Xác định các luận điểm của văn bản? Luận điểm đó đã được thuyết phục bởi lí lẽ và bằng chứng nào?

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

STT	Luận đề Một số nhận xét về vài ba mặt của cái vốn văn hóa dân tộc
STT	Luận điểm	Lí lẽ và bằng chứng
1
2
3
4
5

+ Trạm 2: Anh chị hãy nhận xét về cách sắp xếp các luận điểm của văn bản?

- Các nhóm tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập.

- Các nhóm thảo luận để trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận.

- GV mời đại diện các nhóm lên bảng yêu cầu các nhóm khác nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

- GV nhận xét, chốt kiến thức.

II. Khám phá văn bản

Xác định cấu trúc nghị luận của văn bản

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

STT	Luận đề Một số nhận xét về vài ba mặt của cái vốn văn hóa dân tộc
STT	Luận điểm	Lí lẽ và bằng chứng
1	Chúng ta không có nền văn hóa đồ sọ, có những cống hiến lớn lao cho nhân loại, hay có những đặc sắc nổi bật.	Thể hiện ở các lĩnh vực văn học, tôn giáo, kĩ thuật, âm nhạc, kiến trúc… đều không phát triển đến tuyệt kí. Chưa bao giờ trong lịch sử dân tộc, một ngành văn hóa nào đó trở thành đài danh dự, thu hút, quy tụ cả nền văn hóa.
2	Người Việt Nam coi trọng cuộc sống hiện thế.	Trong cuộc sống, ý thức về cá nhân và sở hữu không phát triển cao. Người Việt Nam lo cho con cháu, mong ước thái bình, an cư lạc nghiệp, ưa chuộng con người hiền lành, tình nghĩa, ca tụng sự khôn khéo.
3	Người Việt Nam ưa những gì vừa phải, chừng mực, không thích cái hoành tráng, cầu kì.	Làm rõ ở màu sắc, quy mô, giao tiếp, trang phục…
4	Tinh thần chung của nền văn hóa Việt Nam là thiết thực, linh hoạt, dung hòa.	Lối sống, quan niệm sống…
5	Văn hóa Việt Nam là sự dung hợp giữa cái vốn có, cái riêng và tiếp thu cái bên ngoài.	Văn hóa Phật giáo, văn hóa Nho giáo, cái được dân tộc sàng lọc, tinh luyện để thành bản sắc.
Tác giả dựa vào biểu hiện nhiều mặt của văn hóa Việt Nam trong suốt quá trình lịch sử: tôn giáo, văn chương, âm nhạc, kiến trúc, quân sự, lối sống, giao tiếp, ứng xử, việc tiếp thu các triết thuyết Nho giáo, Phật, Lão… để khai thác quát thành các luận điểm.