Giáo án Kinh tế pháp luật 12 kết nối Bài 6: Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu khái niệm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS xem video về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp:

* Video về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp:

https://www.youtube.com/watch?v=-N9xUBiiOBo (0:28 – 0:56)

* Video về việc Nhật Bản thúc đẩy kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam:

https://www.youtube.com/watch?v=fZ8mxpn0DHY 

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc thông tin SGK tr.46, 47 và trả lời câu hỏi:

Từ thông tin, em hiểu thế nào là trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng hiểu biết để trả lời câu hỏi.

- HS rút ra kết luận về khái niệm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận:

+ Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp liên quan đến những quyết định và hành động được thực hiện mà ít nhất cũng vượt trên những lợi ích kinh tế của doanh nghiệp, là những nguyên tắc điều chỉnh mối quan hệ giữa doanh nghiệp và xã hội.

+ Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp bao gồm sự mong đợi của xã hội về kinh tế, pháp luật, đạo đức và nhân văn đối với các tổ chức tại một thời điểm nhất định.

+ Một doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội khi quyết định và hoạt động của nó nhằm tạo ra và cân bằng các lợi ích khác nhau của những cá nhân và tổ chức liên quan.

- GV mời HS nêu khái niệm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Khái niệm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

1. Tìm hiểu khái niệm và các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

a. Tìm hiểu khái niệm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là toàn bộ trách nhiệm bắt buộc và tự nguyện mà doanh nghiệp thực hiện đối với xã hội bằng những chính sách và việc làm cụ thể, mang lại những ảnh hưởng tích cực đến xã hội, cộng đồng, đóng góp cho việc thực hiện các mục tiêu xã hội và sự phát triển bền vững quốc gia.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, đọc thông tin SGK tr.47 và trả lời câu hỏi: Hãy nêu nội dung các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Lấy ví dụ thực tế để minh họa cho mỗi hình thức.

- GV trình chiếu cho HS xem video về một số hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp:

* Video về trách nhiệm của doanh nghiệp đối với môi trường:

https://www.youtube.com/watch?v=hoWuDRb3O30 (12:37 – 15:59)

* Video về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với người lao động:

https://www.youtube.com/watch?v=hS_vy4kvYbY (0:00 – 1:08)

- GV yêu cầu HS rút ra kết luận về các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp sau đó trao đổi, thảo luận với nhóm để trả lời câu hỏi.

- HS rút ra kết luận về các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận:

+ Trách nhiệm kinh tế: Doanh nghiệp phải vận hành hiệu quả quá trình sản xuất kinh doanh, tiết kiệm chi phí, thu được lợi nhuận cao; cung ứng hàng hoá, dịch vụ đáp ứng nhu cầu của xã hội với mức giá hợp lí; tạo việc làm cho người lao động với mức thù lao xứng đáng cùng cơ hội phát triển chuyên môn nghề nghiệp;....

+ Trách nhiệm pháp lí: Doanh nghiệp phải tuân thủ pháp luật về thuế, môi trường, bảo vệ người tiêu dùng và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

+ Trách nhiệm đạo đức: Doanh nghiệp phải thực hiện đạo đức kinh doanh, sản xuất sản phẩm, dịch vụ không gây hại cho xã hội và môi trường; đối xử công bằng, khách quan với người lao động.

+ Trách nhiệm nhân văn: Doanh nghiệp phải tham gia các hoạt động thiện nguyện, nhân đạo, giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn trong cộng đồng; tham gia các hoạt động công ích, đóng góp cho sự phát triển cộng đồng và xã hội.

- GV mời HS nêu các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận nội dung Các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

b. Tìm hiểu các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

- Trách nhiệm kinh tế: đảm bảo kinh doanh hiệu quả, việc làm, thu nhập và cơ hội phát triển cho người lao động; cung ứng nhiều sản phẩm có chất lượng cho người tiêu dùng,... 

- Trách nhiệm pháp lí: tuân thủ pháp luật về thuế, môi trường, bảo vệ người tiêu dùng và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

- Trách nhiệm đạo đức: thực hiện đạo đức kinh doanh, không gây hại cho xã hội và môi trường; đối xử công bằng với người lao động.

- Trách nhiệm nhân văn: tham gia các hoạt động thiện nguyện, nhân đạo, công ích, đóng góp cho sự phát triển cộng đồng và xã hội.

=> Khi thực hiện nhiệm vụ điều hành doanh nghiệp, mỗi công dân có trách nhiệm: 

- Tuân thủ các quy định của pháp luật; 

- Đảm bảo an toàn, quyền lợi chính đáng cho người lao động; 

- Đảm bảo chất lượng sản phẩm, quyền lợi người tiêu dùng; 

- Cùng tập thể lãnh đạo xây dựng chính sách, kế hoạch thực hiện trách nhiệm với cộng đồng phù hợp với điều kiện và khả năng của doanh nghiệp.

Nhiệm vụ 3: Khai thác trường hợp 1, 2

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm (2 nhóm thực hiện 1 nhiệm vụ).

- GV yêu cầu HS đọc trường hợp 1, 2 trong SGK tr.47 và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nhóm 1, 2: Em hãy cho biết những viết làm của Doanh nghiệp V thể hiện hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội nào của doanh nghiệp. Người lãnh đạo doanh nghiệp đã thực hiện trách nhiệm công dân nào trong điều hành doanh nghiệp?

+ Nhóm 3, 4: Doanh nghiệp T trong trường hợp 2 có thực hiện đúng trách nhiệm đối với xã hội không. Giải thích vì sao.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc trường hợp 1, 2 trong SGK và thảo luận, thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV chuyển sang nội dung mới.

c. Khai thác trường hợp 1, 2

* Trường hợp 1: 

- Công ty V đã thực hiện hình thức trách nhiệm kinh tế, trách nhiệm pháp lí, trách nhiệm nhân văn đối với cộng đồng, xã hội.

- Trách nhiệm công dân của người điều hành doanh nghiệp: 

(1) Tuân thủ quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, thuế và các quy định khác của pháp luật có liên quan; 

(2) Xây dựng môi trường làm việc thân thiện, an toàn trong doanh nghiệp, đảm bảo quyền lợi chính đáng của cán bộ nhân viên trong doanh nghiệp; 

(3) Duy trì chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp, bảo vệ quyền lợi, niềm tin của người tiêu dùng; kết hợp hài hoà lợi ích của doanh nghiệp với lợi ích của người tiêu dùng; 

(4) Cùng tập thể lãnh đạo xây dựng chính sách, kế hoạch và thực hiện trách nhiệm với cộng đồng phù hợp với lĩnh vực hoạt động, điều kiện và khả năng thực hiện của doanh nghiệp.

* Trường hợp 2: 

Công ty chưa thực hiện đúng trách nhiệm xã hội vì hoạt động sản xuất của công ty gây ô nhiễm môi trường và công ty không trang bị đầy đủ đồ bảo hộ lao động cho công nhân (vi phạm trách nhiệm pháp lí và trách nhiệm đạo đức).