HS nhận biết được yêu cầu của kiểu bài viết bài nghị luận so sánh đánh giá hai tác phẩm thơ.
HS thực hành viết bài nghị luận so sánh đánh giá hai tác phẩm thơ.

2. Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực tự học và tự chủ: Tìm kiếm thông tin, đọc sách giáo khoa, để biết cách viết bài nghị luận so sánh đánh giá hai tác phẩm thơ.
Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thảo luận nhóm để thực hiện phiếu học tập, hợp tác để giải quyết vấn đề về viết bài nghị luận so sánh đánh giá hai tác phẩm thơ.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thu thập và làm rõ các thông tin liên quan đến bài học; biết đề xuất và phân tích được một số giải pháp giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

Nắm được yêu cầu cần có khi viết bài nghị luận so sánh đánh giá hai tác phẩm thơ.

3. Phẩm chất

Chăm chỉ, có ý thức vận dụng kiến thức vào việc viết bài nghị luận so sánh đánh giá hai tác phẩm thơ.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

Giáo án;
SGK, SGV Ngữ văn 12;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;
Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với HS

SGK, SBT Ngữ văn 12.
Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…
Bảng giao nhiệm vụ học tập đã chuẩn bị ở nhà.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình.

b. Nội dung: GV chuyển giao câu hỏi để HS suy ngẫm trả lời.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đặt câu hỏi cho HS: Hãy kể tên các bài thơ em đã học trong bài 2? Và trình bày cảm nhận của em về 2 bài thơ em ấn tượng nhất?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân cùng trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 HS trả lời câu hỏi.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, có thể phản biện nếu thấy không đúng.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức: HS tự do phát biểu cảm nghĩ của mình về một bài thơ mà em yêu thích.

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Việc phân tích đánh giá, so sánh 2 tác phẩm thơ sẽ mang đến cho bạn cái nhìn sâu sắc khách quan nhất. Từ đó có thể rút ra những điểm giống cũng như khác nhau của các tác phẩm. Thể hiện sự tinh tế cũng như nhanh nhạy của người đọc. Trong bài học ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về cách viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu tri thức về kiểu bài

a. Mục tiêu: Nhận biết được quy trình làm bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm học tập: HS nhận biết được các bước khi viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ.

d. Tổ chức thực hiện

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu tri thức về kiểu bài

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu hỏi:

+ Kiểu bài viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ là gì?

+ Lưu ý đối với kiểu bài nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ như thế nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ được giao

- GV quan sát và hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 3: Trao đổi thảo luận, báo cáo sản phẩm

- GV mời đại diện HS trình bày kết quả trước lớp

- GV yêu cầu cả lớp lắng nghe và bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện

- GV nhận xét về thái độ làm việc và kết quả học tập của hs

- GV chốt kiến thức và dẫn dắt sang hoạt động mới

1. Tri thức về kiểu bài

Kiểu bài:

Bài văn nghị luận so sánh đánh giá hai tác phẩm thơ là kiểu bài nghị luận văn học dùng lí lẽ và bằng chứng để làm sang tỏ những điểm tương đồng/khác biệt về đặc điểm/giá trị nội dung và nghệ thuật của hai tác phẩm thơ.

Lưu ý với kiểu bài:

+ Xác định mục đích so sánh, đánh giá để thuyết phục về sự đánh giá hoặc làm rõ vấn đề văn học nào.

+ Xác định đối tượng và phạm vi so sánh.

+ Lựa chọn một số tiêu chí và phương diện cụ thể cần so sánh của hai văn bản thơ.

+ Phân tích điểm giống hay khác nhau hoặc cả giống và khác nhau giữa của các văn bản thơ được so sánh, bước đầu đưa ra một số lí giải về nguyên nhân dẫn đến sự tương đồng và khác biệt.

+ Trên cơ sở kết quả so sánh, đưa ra những nhận xét đánh giá làm nôi bật quy luật chung của sáng tạo văn chương cũng như cái hay, cái đẹp, tính độc đáo nét đặc sắc riêng của mỗi tác phẩm.

+ Đảm bảo cấu trúc chung của một bài nghị luận văn học, tính chính xác của các dẫn chứng thơ ca, tính chặt chẽ của các lập luận logic và tính hình tượng, biểu cảm của ngôn ngữ.

Hoạt động 2: Thực hành viết theo các bước

a. Mục tiêu: Viết được bài văn nghị luận đánh giá so sánh về hai tác phẩm thơ.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để thực hiện yêu cầu được giao.

c. Sản phẩm học tập: Bài làm của HS và chuẩn kiến thức GV

d. Tổ chức thực hiện

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Quy trình viết bài

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS trình bày các bước tiến hành so sánh và nêu nhận xét, đánh giá của em về hai đoạn thơ sau:

“Ta đi, ta nhớ những ngày

Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi…

Thương nhau chia củ sắn lùi

Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng

Nhớ người mẹ nắng cháy lưng

Địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô

….

Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo”

(Viết Bắc, Tố Hữu)

Đôi khi chớt nhớ một tiếng cười lạ

…..

Nước sông gạo chợ.

(Bài thơ của một người yêu nước mình, Trần Vàng Sao)

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV quan sát và hỗ trợ (nếu cần thiết)

Bước 3: Báo cáo kết quả học tập và thảo luận

- GV mời 1 - 2 học sinh trình trước lớp.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét đánh giá và chuẩn kiến thức GV

I. Quy trình viết bài

a. Chuẩn bị

+ Xác định mục đích cụ thể của bài viết.

+ Xác định kiểu bài và thao tác nghị luận.

+ Lựa chọn hạm vi, giới hạn vấn đề nghị luận.

+ Xem lại nội dung đọc hiểu cac văn bản có đoạn trích trên.

+ Đọc hiểu sâu nội dung, nghệ thuật của 2 đoạn trích.

Tìm ý và lập dàn ý

Tìm ý cho bài viết bằng cách đặt và trả lời câu hỏi:

+ Đặc điểm nội dung, nghệ thuật của bài thơ Việt Bắc.

+ Đặc điểm nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ Bài thơ của một người yêu nước mình.

+ Có điểm nào tương đồng về nội dung và nghệ thuật giữa hai đoạn thơ.

+ Điểm khác biệt về nội dung và nghệ thuật giữa hai đoạn thơ là gì?

+ Em có nhận xét, đánh giá gì về những điểm tương đồng và khác biệt đó?

Lập dàn ý cho bài viết bằng cách lựa chọn, sắp xếp theo bố cục 3 phần.

Viết

Viết bài văn theo dàn ý đã lập.
Trong khi viết các em cần chú ý các điểm sau:

+ Cần có những kết nối với những đoạn khác trong hai văn bản Việt Bắc, Bài thơ của một người yêu nước mình và bối cảnh ra đời của hai tác phẩm để cắt nghĩa, lí giải nội dung của mỗi đoạn thơ.

+ Cần thể hiện một cách tự nhiên quan điểm riêng của bản thân, miễn là hợp lí.

+ Có thể bổ sung những ý mới, ngoài dàn ý, nhưng cần phù hợp với vấn đề nghị luận.