Giáo án Kinh tế pháp luật 12 Cánh diều bài 12: Quyền và nghĩa vụ công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe và đảm bảo an sinh xã hội

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

* Khai thác thông tin, tình huống SGK tr.86, 87

- GV mời 1-2 HS đọc thông tin và tình huống trong SGK tr.86, 87.

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm, thực hiện nhiệm vụ:

Em hãy nhận xét việc thực hiện quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ của các cá nhân trong mỗi tình huống trên. Theo em, nếu có hành vi vi phạm thì các cá nhân đó phải chịu tác hại, hậu quả như thế nào?

* Quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của công dân

- GV trình chiếu cho HS xem video về quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của công dân:

https://www.youtube.com/watch?v=6rkXIOaNuY4&ab_channel=VTV4 

https://www.youtube.com/watch?v=X4-q86p_HhU 

- GV yêu cầu HS rút ra kết luận, trả lời câu hỏi: Từ quy định của pháp luật trong các thông tin trên, em hãy xác định quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của công dân.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp sau đó trao đổi, thảo luận với nhóm để trả lời câu hỏi.

- HS rút ra kết luận về quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của công dân theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận.

* Tình huống 1. 

+ Việc anh M muốn cùng vợ tham gia lớp học tiền sản để có thêm nhiều hiểu biết chuẩn bị cho việc chăm mẹ và bé là đúng, vì việc đó nhằm thực hiện quyền bình đẳng về cơ hội trong tiếp cận các thông tin y tế về chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ.

+ Việc chị M không đồng ý cho chồng tham gia, vì cho rằng lớp học tiền sản chỉ dành cho các mẹ là vi phạm quyền được chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ của công dân.

* Tình huống 2.

Việc công ty A của chị P không tổ chức khám sức khỏe định kì hằng năm cho công nhân là vi phạm quyền được chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ của công dân được quy định trong Bộ luật Lao động.

* Tình huống 3.

+ Việc nhà máy C không trang bị đầy đủ bảo hộ lao động, dẫn tới anh T đã bị bỏng nặng phải đưa đi cấp cứu là vi phạm quyền được chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ của công dân vì vi phạm quy định của Bộ luật Lao động.

+ Việc ông D là tổ trưởng lại cố tình ngăn cản, yêu cầu mọi người phải chờ chỉ đạo của cấp trên rồi mới cho đưa anh T đi bệnh viện là không đúng vì vi phạm quyền được chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ của công dân. Bởi hành vi đó ảnh hưởng đến tính mạng, sức khoẻ của công dân.

=> Hành vi vi phạm quyền được chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ của công dân phải chịu tác hại, hậu quả, tùy theo tính chất, mức độ có thể bị xử phạt hành chính, kỉ luật hoặc hình sự.

- GV mời HS nêu quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của công dân.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của công dân.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Tìm hiểu quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của công dân

Công dân có quyền:

- Được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, được bình đẳng về cơ hội trong việc chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ;

- Bình đẳng trong khám bệnh, được chữa bệnh khi ốm đau và cấp cứu; 

- Được tôn trọng về tính mạng và nhân phẩm; 

- Tiếp cận với thông tin y tế về chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ; 

- Giữ bí mật thông tin trong khám, chữa bệnh; 

- Quyết định các vấn đề về khám, chữa bệnh của bản thân; 

- Tố cáo các hành vi sai phạm trong khám, chữa bệnh.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

* Khai thác thông tin, tình huống, trường hợp SGK tr.88, 89

- GV chia lớp thành 6 nhóm (2 nhóm thực hiện 1 nhiệm vụ).

- GV yêu cầu các nhóm đọc thông tin, trường hợp, tình huống SGK tr.88, 89 để thảo luận, thực hiện nhiệm vụ:

+ Nhóm 1, 2: a. Quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân được thể hiện như thế nào trong các thông tin trên?

+ Nhóm 3, 4: b. Em hãy nhận xét việc làm, hành vi của các chủ thể trong trường hợp trên. Hành vi vi phạm quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân phải chịu tác hại, hậu quả như thế nào?

+ Nhóm 5, 6: c. Nếu là bà V trong tình huống trên, em sẽ làm gì để bảo vệ quyền đảm bảo an sinh xã hội của công dân?

* Quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân.

- GV trình chiếu cho HS xem video về quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân:

https://www.youtube.com/watch?v=dSw7w7svqK0

- GV yêu cầu HS rút ra kết luận về quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp sau đó trao đổi, thảo luận với nhóm để trả lời câu hỏi.

- HS rút ra kết luận về quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận.

* Câu hỏi a.

+ Thông tin 1: Gia đình anh G, mặc dù sống trong điều kiện khó khăn, nhưng đã được Nhà nước hỗ trợ thông qua các chính sách pháp luật về an sinh xã hội, như: chính sách tín dụng ưu đãi; chính sách đào tạo nghề, chính sách đưa lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng; chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, chính sách đầu tư vào cơ sở hạ tầng; chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở, đất sản xuất; chính sách định canh, định cư, chính sách khuyến nông, khuyến lâm, ...

+ Trường hợp: Chị H, mặc dù mắc bệnh hiểm nghèo, nhưng đã được bác sĩ giải thích về chế độ bảo hiểm dành cho người nghèo mà chị có quyền hưởng.

+ Tình huống: Bà V, mặc dù đã đủ điều kiện nhưng vẫn chưa được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng do sai sót của công chức xã.

* Câu hỏi b.

+ Việc chồng chị H đã xin cho vợ về nhà và chỉ nhờ bác sĩ kê đơn lấy thuốc, dù đã được giải thích về tình trạng bệnh là vi phạm quyền được chữa bệnh của công dân.

+ Việc bác sĩ L đã nhờ cán bộ phụ trách bảo hiểm y tế của bệnh viện giải thích cho chồng chị H về chế độ bảo hiểm dành cho người nghèo mà vợ mình được hưởng là 100% chi phí khám, chữa bệnh đúng tuyến và có thể nhận hỗ trợ từ những quỹ từ thiện khác nhau là đúng, vì đảm bảo quyền được hưởng an sinh xã hội của công dân khi tham gia bảo hiểm xã hội.

Hành vi vi phạm quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân phải chịu tác hại, hậu quả tùy theo tính chất, mức độ có thể bị xử phạt hành chính, kỉ luật hoặc hình sự.

* Câu hỏi c.

Nếu là bà V, em sẽ yêu cầu Uy ban nhân dân xã xem xét lại để đảm bảo quyền được hưởng trợ cấp hằng tháng của công dân theo quy định của pháp luật.

- GV mời HS nêu quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân..

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

2. Tìm hiểu quyền được đảm bảo an sinh xã hội của công dân

Quyền được đảm bảo an sinh xã hội:

- Là quyền cơ bản công dân được bình đẳng trong đảm bảo an sinh xã hội; 

- Được tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, chế độ ưu đãi, trợ cấp xã hội; 

- Tiếp cận, tìm hiểu các thông tin và dịch vụ về an sinh xã hội; 

- Khiếu nại, tố cáo các hành vi vi phạm đến đảm bảo an sinh xã hội.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu các nhóm đọc trường hợp SGK tr.90 để thảo luận, thực hiện nhiệm vụ:

a. Em hãy nhận xét việc thực hiện nghĩa vụ bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của mỗi chủ thể trong các trường hợp trên.

b. Theo em, thông tin trên đã thể hiện nội dung nào về nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe?

- GV yêu cầu HS rút ra kết luận về nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp sau đó trao đổi, thảo luận với nhóm để trả lời câu hỏi.

- HS rút ra kết luận về nội dung nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận.

* Câu hỏi a.

+ Trường hợp 1: Hành vi bỏ trốn khỏi khu cách li gây lây lan dịch bệnh cho cộng đồng và gây thiệt hại chi phí cho địa phương trong công tác phòng, chống dịch của D là vi phạm nghĩa vụ của công dân trong chăm sóc, bảo vệ sức khỏe.

+ Trường hợp 2: 

• Việc bác sĩ M đã điều chỉnh thứ tự để ưu tiên cho một số bệnh nhân cao tuổi khám trước anh T là hoàn toàn đúng để đảm bảo quyền của công dân trong khám, chữa bệnh của bệnh nhân và thực hiện đúng nghĩa vụ của bác sĩ.

• Hành vi yêu cầu bác sĩ M phải khám cho mình trước của anh T là vi phạm quy định của bệnh viện và xâm phạm vào nghĩa vụ của công dân trong chăm sóc, bảo vệ sức khỏe.

Câu hỏi b. 

Thông tin trên đã thể hiện nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ là:

+ Tuân thủ các quy định của Hiến pháp và pháp luật về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe;

+ Tôn trọng quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của mọi người;

+ Tham gia thực hiện các quy định trong khám, chữa bệnh và đấu tranh với các hành vi vi phạm quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của công dân.

- GV mời HS nêu nội dung nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

3. Tìm hiểu về nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe

Công dân có nghĩa vụ:

- Tuân thủ các quy định của Hiến pháp và pháp luật về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe; 

- Tôn trọng quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của mọi người; 

- Tham gia thực hiện các quy định trong khám, chữa bệnh; 

- Đấu tranh với các hành vi vi phạm quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của công dân.