Giáo án Công nghệ 12 Lâm nghiệp thủy sản cánh diều bài 3: Sự suy thoái tài nguyên rừng

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu khai thác gỗ và lâm sản ngoài gỗ

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS nêu các nguyên nhân chủ yếu gây suy thoái rừng mà em biết.

- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm đôi, thực hiện nhiệm vụ sau:

a. Gỗ được khai thác để làm gì?

b. Vì sao hoạt động khai thác gỗ không bền vững và bất hợp pháp làm cho nguồn tài nguyên rừng suy giảm nghiêm trọng?

- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm đôi trả lời câu hỏi:

c. Củi được khai thác từ hệ sinh thái rừng thường được sử dụng vào mục đích gì?

d. Khai thác củi từ rừng làm chất đốt tạp trung nhiều ở khu vực nào của nước ta?

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm 4, nêu thực trạng khai thác trái phép quá mức các loại lâm sản ngoài gỗ.

Bước 2: HS tiếp nhận nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong mục và tư liệu do GV cung cấp để trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trả lời nội dung thảo luận

a, b, c: DKSP

d. Khai thác củi rừng làm chất đốt tập trung nhiều ở khu vực nông thôn và miền núi nước ta.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết luận.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới. 

1. Một số nguyên nhân chủ yếu gây  suy thoái tài nguyên rừng

- Đáp án dưới dạng sơ đồ đính phía dưới HĐ1

1.1. Khai thác gỗ và lâm sản ngoài gỗ

a) Khai thác gỗ.

- Để phục vụ nhu cầu xây dựng, giao thông, đồ nội thất, nguyên liệu giấy sợi,...

- Hoạt động khai thác gỗ không bền vững và bất hợp pháp làm cho nguồn tài nguyên rừng suy giảm nghiêm trọng vì

+ Lượng gỗ khai thác vượt quá khả năng tái sinh của rừng, dẫn đến sự suy giảm nguồn tài nguyên gỗ.

+ Không chú trọng đến việc tái canh rừng sau khi khai thác khiến cho diện tích rừng ngày càng thu hẹp và không thể phục hồi được.

+ Gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường: xói mòn đất, ảnh hưởng nguồn nước,..

b) Khai thác củi

- Củi được khai thác đóng vai trì cung cấp năng lượng (chất đốt) cơ bản cho đời sống sinh hoạt hằng ngày:

+ Nấu ăn

+ Sưởi ấm

+ Sản xuất điện,...

c) Khai thác trái phép, quá mức các loại lâm sản khác.

- Săn bắt trái phép các loại động vật rừng hoang dã đẩy nhiều loại động vật rừng đến nguy cơ bị đe doạ tuyệt chủng: Sao la, voi, hổ,...

- Khai thác tận diệt các cây thuốc quý, sản xuất thuốc nam trái phép làm rất nhiều câu thuốc quý trở nên khan hiếm: cây hồi nước,...

- Thu hái hoa quả, măng, lấy nhựa,... làm mất đi khả năng tái sinh, phục hồi rừng tự nhiên của lâm sản.

Nhiệm vụ 2: Phá rừng để lấy đất sản xuất nông nghiệp, trồng cây công nghiệp và cây đặc sản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

-GV yêu cầu HS hoạt động nhóm đôi trả lời các câu hỏi sau:

Phá rừng để lấy đất sản xuất nông nghiệp tập trung ở khu vực nào của nước ta? Vì sao? 

- GV yêu cầu HS quan sát video Phá rừng khộp để trồng cao su, kết hợp đọc thông tin trong sgk, thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi: 

Phá rừng để trồng cây công nghiệp và cây đặc sản diễn ra như thế nào ở nước ta?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong mục, tư liệu do GV cung cấp và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trả lời nội dung thảo luận

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nội dung mới. 

1.2. Phá rừng để lấy đất sản xuất nông nghiệp

- Khu vực miền núi phía Bắc và Tây Nguyên, đã có nhiều diện tích rừng bị chặt phá để lấy đất phục vụ cây lương thực, thực phẩm.

- Nguyên nhân: Địa hình, khí hậu, đất đai thích hợp để trồng các cây nông nghiệp; người dân sống chủ yếu nhờ nông nghiệp và chưa có ý thức bảo vệ rừng.

1.3 Phá rừng để trồng cây công nghiệp và cây đặc sản.

Phá rừng để trồng cây công nghiệp và cây đặc sản diễn ra ở nước ta:

- Các cây được trồng nhiều: cao su, cà phê, hồ tiêu, điều, cây ăn quả,...

- Đang là nguyên nhân gây suy giảm diện tích rừng.

- Điển hình: Tây Nguyên

Nhiệm vụ 3: Tìm hiểu về cháy rừng

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu video cháy rừng ở nhiều quốc gia trên thế giới yêu cầu HS đọc thông tin trong sgk, hoạt động nhóm đôi để trả lời câu hỏi:

- Cháy rừng gây ra thiệt hại tài nguyên rừng như thế nào?

- Theo em đâu là nguyên nhân chính gây ra cháy rừng ở nhiều nơi?

- GV mở rộng thêm thông tin cho HS thông qua mục “Em có biết”

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong mục, tư liệu do GV cung cấp và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trả lời nội dung thảo luận:

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1.4 Cháy rừng

- Cháy rừng gây thiệt hại sau đối với tài nguyên rừng:

• Thiêu rụi diện tích rừng rộng lớn, làm mất đi nguồn tài nguyên quý giá.
• Tiêu diệt các loài động thực vật, làm mất đi sự đa dạng sinh học.
• Nhiều loài động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng do mất môi trường sống.
• Làm mất đi nguồn gỗ quý, lâm sản, và các loại thảo dược.
• Làm ảnh hưởng đến nguồn nước, đất đai, và chất lượng không khí.

- Nguyên nhân cháy rừng:

• Biến đổi khí hậu, nóng lên toàn cầu.
• Đốt dọn thực bì.
• Làm nương rẫy.
• Săn bắt động vật rừng.

- Em có biết: 

Kết quả thống kê diện tích rừng của FAO (2018) cho 155 quốc gia chỉ ra rằng, có 67 triệu ha (1,7% diện tích rừng) bị cháy mỗi năm trong giai đoạn từ năm 2003 đến 2012.

Nhiệm vụ 4: Tìm hiểu chăn thả gia súc