Giáo án Quốc phòng an ninh 12 Cánh diều bài 1: Bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa sau năm 1975

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

* Nhiệm vụ 1: Bối cảnh và những nét chính của cuộc chiến tranh

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS làm việc nhóm nhỏ (3 – 6 HS/ nhóm), khai thác Hình 1.2 – Hình 1.4, thông tin mục I.1 SGK tr.5 – tr.7 và hoàn thành Phiếu học tập số 1:

- GV hướng dẫn HS tổng hợp kiến thức từ kết quả Phiếu học tập số 1 và trả lời câu hỏi Khám phá 1: Em hãy nêu bối cảnh và những nét chính của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc. 

- GV cung cấp thêm cho HS tư liệu về cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc (Đính kèm phía dưới Nhiệm vụ 1).

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong mục, hoàn thành Phiếu học tập số 1 và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm HS trình bày kết quả Phiếu học tập số 1.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu bối cảnh và những nét chính của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về bối cảnh và những nét chính của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam: Cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam là một sự kiện thể hiện tinh thần đại đoàn kết quốc tế giữa nhân dân và quân đội hai nước Campuchia và Việt Nam đồng thời mở ra một trang mới trong quan hệ hữu nghị giữa hai nước láng giềng. 

- GV chuyển sang nội dung mới. 

I. Chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc và cùng quân dân Cam – pu – chia chiến thắng chế độ diệt chủng

1. Bối cảnh và những nét chính của cuộc chiến tranh. 

- Bối cảnh: 

+ Việt Nam – Cam – pu – chia có quan hệ hữu nghị đoàn kết, gắn bó. 

+ Ngày 17/04/1975: thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Cam – pu – chia. 

→ Thắng lợi cho tình đoàn kết chiến đấu thủy chung giữa Việt Nam – Cam – pu – chia. 

- Những nét chính: 

+ Tháng 4/1975: Tập đoàn Pôn – Pốt – lêng Xary thi hành chế độ diệt chủng ở Cam – pu – chia, xâm phạm lãnh thổ Việt Nam. 

+ 30/4/1977: Tập đoàn Pôn – Pốt – lêng Xary phát động chiến tranh xâm lược Việt Nam. 

+ 15/6/1978: Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương quyết định phát động chiến tranh nhân dân, tiến công địch chủ động. 

+ 23/12/1978: Pôn – Pốt – lêng Xary tiến công toàn tuyến biên giới Tây Nam Việt Nam. 

+ 7/1/1979: Thủ đô Phnom Pênh giải phóng. 

Tư liệu 1: 

Lực lượng vũ trang cách mạng Cam – pu – chia cùng   Tập đoàn Pôn – Pốt – lêng Xary

     Quân tình nguyện việt Nam tiến vào giải phóng           tiến sâu vào lãnh thổ nước ta

                        thủ đô Phnom Pênh

 Bắt giữ lính tập đoàn Pôn – Pôt – lêng Xary              Tình cảm gắn bó giữa nhân dân 

                                                                                  Cam – pu – chia và bộ đội Việt Nam 

Tư liệu 2: 

Sau khi lên nắm chính quyền vào tháng 4/1975, tập đoàn Pôn Pôt – lêng – Sary đã gây xung đột biên giới, đánh chiếm một số đảo và gây nhiều tội ác với nhân dân ta. Điển hình, ngày 3/5/1975, tập đoàn Pôn – Pôt – lêng Sary đánh chiếm đảo Phú Quốc, ngày 10/5/1975, chúng tiếp tục chiếm đảo Thổ Chu, bắt và giết hơn 500 đồng bào ta. Đêm 30/4/1977, chúng bất ngờ mở cuộc tiến công trên toàn tuyến biên giới tỉnh An Giang, giết hại dã man 578 đồng bào ta, cướp phá nhiều hoa màu, tài sản. 

Theo Lịch sử Quân sự Việt Nam, tập 13, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia – Sự thật – 2014

* Nhiệm vụ 2: Giá trị lịch sử, một số nét chính về nghệ thuật quân sự của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc ta. 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành các nhóm (4 HS/nhóm), mỗi nhóm chuẩn bị 1 tờ giấy A4 để thực hiện kĩ thuật “Khăn trải bàn”.

- GV giao nhiệm vụ cụ thể cho các nhóm:

+ Nhóm lẻ: Đọc thông tin mục I.2 SGK tr.7 và trả lời câu hỏi Khám phá 2: Cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc có những giá trị lịch sử gì?

+ Nhóm chẵn: Đọc thông tin mục I. 3 SGK tr.8 và trả lời câu hỏi Khám phá 3: Chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc đã đóng góp những gì vào kho tàng nghệ thuật quân sự Việt Nam? 

- GV hướng dẫn các nhóm làm việc theo kĩ thuật “Khăn trải bàn”:

+ HS ngồi vào vị trí đã đánh số trên giấy A4. Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong thời gian 3 phút, ghi lại câu trả lời vào phần giấy của mình.

+ Trên cơ sở ý kiến cá nhân, nhóm trưởng sẽ thảo luận, thống nhất ý kiến và viết vào phần chính giữa tấm khăn trải bàn trong thời gian 5 phút. 

- GV mở rộng kiến thức cho HS, đặt câu hỏi: Vì sao thắng lợi của cuộc chiến tranh này mở ra một thời kì mới trong quan hệ hữu nghị của Việt Nam – Cam – pu – chia?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong mục và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 nhóm lần lượt trình bày giá trị lịch sử và nét chính về nghệ thuật quân sự của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc ta. 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi mở rộng (Đính kèm phía dưới Nhiệm vụ 2)

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về giá trị lịch sử và nghệ thuật quân sự của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc ta. 

- GV chuyển sang nội dung mới. 

2. Giá trị lịch sử  

- Khẳng định tính đúng đắn, sáng suốt của đường lối tiến hành chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc, của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt của Bộ Chính trị và Quân sự Trung ương. 

- Khẳng định ý chí độc lập, tự chủ và tinh thần đại đoàn kết dân tộc của nhân dân Việt Nam. 

- Đập tan tư tưởng cực đoan, hiếu chiến của tập đoàn Pôn – Pôt – lêng Sary, giúp dân tộc Cam – pu – chia thoát khỏi họa diệt chủng. 

- Thể hiện tinh thần đoàn kết, vô tư, trong sáng, thủy chung, chí nghĩa, chí tính của nhân dân Việt Nam, mở ra thời kì mới trong quan hệ hữu nghị Việt Nam – Cam – pu – chia. 

→ Là cuộc chiến tranh chính nghĩa, tự vệ chính đáng của dân tộc Việt Nam. 

3. Một số nét chính về nghệ thuật quân sự

- Nhận thức, đánh giá đúng âm mưu, bản chất, thủ đoạn của đối tượng tác chiến, chủ động tiến hành chiến tranh nhân dân tại chỗ. 

- Kết hợp phòng ngự, phản công, tiến công, kết hợp đánh nhỏ, đánh vừa, đánh lớn tiêu diệt, tiêu hao sinh lực địch, kết hợp đấu tranh quân sự, chính trị, ngoại giao và hành vận. 

- Tập trung lực lượng hợp lí, đủ mạnh trên các khu vực trọng điểm, nắm chắc thời cơ, chuyển hóa thế trận linh hoạt. 

- Kết hợp tạo sức mạnh tổng hợp lực lượng vũ trang địa phương và bộ đội chủ lực Việt Nam. 

Trả lời câu hỏi mở rộng: 

Thắng lợi của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam đã mở ra thời kì mới trong quan hệ hữu nghị Việt Nam – Cam – pu chia: 

+  Sau khi quét sạch lực lượng Khmer Đỏ ra khỏi lãnh thổ Tổ quốc, thực hiện lời kêu gọi của Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Cam – pu – chia, Quân đội nhân dân Việt Nam cùng với lực lượng cách mạng Cam – pu chia đã tiến công, xóa bỏ chế độ diệt chủng Pol Pot tại Cam – pu – chia. 

+ Chiến thắng này của nhân dân Việt Nam đã cứu giúp nhân dân Cam – pu – chia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, giành quyền được sống, quyền làm người và bước vào kỉ nguyên hòa bình, độc lập, xây dựng cuộc sống tươi đẹp. 

è Do đó, thắng lợi này đã mở ra thời kì mới trong quan hệ hữu nghị Việt Nam – Cam – pu – chia.