Giáo án dạy thêm Tiếng Việt 5 Kết nối ôn tập bài 9: Bài đọc Trước cổng trời. Luyện từ và câu Từ đồng nghĩa. Tìm hiểu cách viết bài văn tả phong cảnh

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS trước khi vào bài ôn tập.

b. Cách tiến hành

- GV ổn định lớp học.

- GV cho HS thảo luận nhóm đôi và trả lời câu hỏi: Em hãy kể những danh lam thắng cảnh cổng trời ở Việt Nam mà em biết?

- GV mời 1 HS đại diễn mối nhóm đưa ra đáp án. Các HS nhóm khác lắng nghe, bổ sung (nếu có).

- GV gợi ý, nhận xét, đánh giá và khích lệ HS: Những danh lam thắng cảnh cổng trời là: Cổng trời Linh Pháp Quy Ấn - Lâm Đồng, Cổng trời Đà Lạt View - Lâm Đồng, Cổng trời Bali - Lâm Đồng, Cổng trời Mũi Nghinh Phong - Vũng Tàu, Cổng trời  Sunset Sanato Beach Club - Phú Quốc, Cổng trời Ô Quy Hồ - Sa Pa, Cổng trời Fansipan - Sa Pa, Cổng trời Tri Tôn - An Giang, Cổng trời Quản Bạ - An Giang, Cổng trời Mộc Châu - Sơn La. 

- GV giới thiệu nội dung bài ôn tập:

Chủ đề 2 – Ôn tập Bài 9:

+ Bài đọc: Trước cổng trời. 

+ Luyện từ và câu: từ đồng nghĩa.

+ Viết: Tìm hiểu cách viết bài văn tả phong cảnh.

B. HOẠT ĐỘNG ÔN TẬP

Hoạt động 1: Luyện đọc – Trước cổng trời.

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS luyện đọc bài thơ Trước cổng trời với giọng đọc trong trẻo, nhẹ nhàng, chậm rãi; biết nghỉ hơi ở chỗ có dấu câu, biết ngắt nghỉ hợp lí ở những câu dài.

b. Cách tiến hành

- GV đọc mẫu lại một lần cho HS cảm nhận.

- GV nhấn mạnh lại cho HS cách đọc với giọng nhẹ nhàng, chậm rãi, nhiều cảm xúc.

- GV cho cả lớp làm việc theo nhóm đôi: 2 HS đọc lần lượt từng đoạn trong bài.

- GV gọi 2 HS lần lượt đứng dậy đọc toàn bài.

- GV gọi HS khác đứng dậy nhận xét bài đọc của bạn, - GV sửa lỗi cho HS, chuyển sang nội dung mới.

Hoạt động 2: Ôn tập kiến thức tiếng Việt

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nắm được kiến thức cơ bản về từ đồng nghĩa.

b. Cách tiến hành

- GV cho HS thảo luận nhóm đôi, trả lời các câu hỏi:

+ Từ đồng nghĩa là gì?

+ Hãy chỉ ra một số lưu ý về từ đồng nghĩa? 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá.

Hoạt động 3: Ôn tập phần viết

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nắm được cấu tạo của bài văn tả phong cảnh.

b. Cách tiến hành

- GV nêu câu hỏi: Nêu các bước lập dàn ý cho bài văn tả phong cảnh gồm mấy phần? Đó là những phần nào? Nêu nội dung của từng phần.

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, bổ sung kiến thức. 

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Hoạt động 1: Hoàn thành bài tập phần đọc

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS hoàn thành Phiếu học tập số 1 – trả lời được một số câu hỏi liên quan đến bài đọc Trước cổng trời.

b. Cách tiến hành

- GV phát Phiếu học tập số 1 cho HS, yêu cầu HS chú ý quan sát và trả lời các câu hỏi.

- GV yêu cầu HS đọc và trả lời các câu hỏi ở phần luyện đọc.

- GV mời đại diện HS lần lượt trả lời các câu hỏi trong Phiếu bài tập số 1. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và chữa bài. 

Hoạt động 2: Hoàn thành bài tập phần Luyện từ và câu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS hoàn thành Phiếu học tập số 1 – bài tập về từ đồng nghĩa.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS đọc và trả lời các câu hỏi tự luận vào phiếu học tập.

- GV mời đại diện HS lần lượt trả lời các câu hỏi trong Phiếu học tập số 1; các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và chữa bài. 

Hoạt động 3: Hoàn thành bài tập phần Viết

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS hoàn thành Phiếu học tập số 1 – bài tập phần viết.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS đọc đề bài và hoàn thành phần luyện viết vào phiếu học tập.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS báo cáo kết quả bài làm của mình. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và chữa bài.

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của tiết học. 

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- GV nhắc nhở HS:

+ Đọc lại bài Trước cổng trời, hiểu ý nghĩa bài đọc.

+ Ôn tập lại định nghĩa từ đồng nghĩa và tự tìm kiếm các ví dụ về các loại từ đó.

+ Nắm được bố cục cách viết bài văn tả cảnh .

+ Chuẩn bị bài ôn tập sau.

- HS trật tự.

- HS thảo luận nhóm đôi và đưa ra đáp án.

- HS lắng nghe, bổ sung (nếu có).

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS luyện đọc theo nhóm đôi.

- HS đọc bài, các HS khác lắng nghe.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS thảo luận nhóm đôi.

- HS trả lời.

+ Khái niệm: Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau. 

+ Không phải bao giờ các từ đồng nghĩa cũng có thể thay thế với nhau. Khi nói cũng như khi viết, cần cân nhắc để chọn trong số các từ đồng nghĩa những từ thể hiện đúng thực tế khách quan và sắc thái biểu cảm. 

- HS chú ý lắng nghe.

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời.

Dàn ý cho bài văn tả phong cảnh gồm 3 phần:

1. Mở bài: Giới thiệu khái quát về phong cảnh.  

2. Thân bài: Tả lần lượt từng phần hoặc từng vẻ đẹp của phong cảnh. 

3. Kết bài: Nêu nhận xét hoặc cảm nghĩ về phong cảnh.

- HS chú ý lắng nghe, tiếp thu. 

- HS nhận Phiếu học tập số 1 và đọc thầm các nội dung bài tập (2 phút).

- HS hoàn thành phần trắc nghiệm (10 phút).

- HS xung phong báo cáo kết quả phần trắc nghiệm:

- HS lắng nghe, chữa bài. 

- HS hoàn thành phần luyện từ và câu (15 phút).

- HS xung phong báo cáo kết quả phần tự luận:

Bài 1: 

a) Đậu tương: đậu chỉ tên 1 loại đậu

Đất lành chim đậu: đậu chỉ hành động đứng trên mặt đất của loài chim

Thi đậu: đậu chỉ việc thi đỗ vào nguyện vọng mong muốn

b) bò kéo xe: bò chỉ con bò

2 bò gạo: bò chỉ đơn vị đo lường (đấu, long, nắm...)

cua bò: bò chỉ hành động di chuyển trên mặt đất bằng chân

c) sợi chỉ: chỉ là đồ vật dạng sợi dài, mảnh để may vá

chiếu chỉ: chỉ là thông báo của nhà vua viết trên giấy

chỉ đường: chỉ là hành động hướng dẫn, cung cấp thông tin cho người khác

chỉ vàng: chỉ là đơn vị đo lường khối lượng vàng

Bài 2: 

a) Từ nào không cùng nhóm với các từ còn lại: Tổ tiên

b) Từ nào không cùng nhóm với các từ còn lại: quê mùa

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS hoàn thành phần luyện viết (30 phút).

- HS xung phong báo cáo kết quả.

1. Đoạn trích trên tác giả đã đề cập đến thiên tai mà muôn loài gặp phải đó chính là hạn hán, khiến cho mọi vật đều trở nên nguy khốn, đất đai thì nứt nẻ, nước thì cạn khô. 

2. Truyện Cóc kiện trời là một câu truyện giải thích về hiện tượng tự nhiên, đã để lại bài học về sự đoàn , quyết tâm, dũng cảm, dám vượt qua thử thách, khó khăn trong cuộc sống. Đặc biệt cho ta thấy được rằng Cóc là loài động vật có ích, giúp nhà nông diệt sâu bọ và dự báo được thời tiết.

3. Truyện Cóc kiện trời giúp em có thêm bài học về sự đoàn kết, anh dũng, dám vượt qua thử thách để chiến thắng được chính mình. Cho dù bạn là ai. dù cuộc sống có khó khăn bao nhiêu cũng không được ngừng cố gắng, nỗ lực, đặc biệt là phải tạo nên sự đoàn kết giữa con người với con người, giữa cá nhân với tập thể để cuộc sống trở nên tốt đẹp, ý nghĩa hơn.

Qua câu truyện Cóc kiện trời, người xưa muốn nhắn gửi thông điệp rằng:

+ Cóc là loài động vật có ích, chúng giúp cho nhà nông diệt sâu bọ và dự báo được thời tiết.

+ Đồng thời người xưa muốn gửi gắm thông điệp về sự đoàn , anh dũng, bởi chỉ khi con người chúng ta đoàn kết, biết yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau, đặc biệt là luôn biết cố , nỗ lực, như vậy mớ đạt được nhiều thành công trong cuộc sống.

- HS lắng nghe, chữa bài.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, thực hiện.