Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 9 Kết nối bài 7: Một kiểu phát biểu luận đề độc đáo của Xuân Diệu ở bài thơ "Vội vàng" (Phan Huy Dũng)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI

TIẾT HỌC MÔN NGỮ VĂN HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em đã đọc bài thơ “Vội vàng” của tác giả Xuân Diệu chưa? Hãy cho biết cảm nhận của bản thân khi đọc xong bài thơ.

Bài 7: Hồn thơ muôn điệu

MỘT KIỂU PHÁT BIỂU LUẬN ĐỀ ĐỘC ĐÁO CỦA XUÂN DIỆU Ở BÀI THƠ “VỘI VÀNG”

Ôn tập văn bản

NỘI DUNG BÀI HỌC

I

Nhắc lại

kiến thức

III

Vận dụng

II

Luyện tập

I

NHẮC LẠI KIẾN THỨC

Thảo luận nhóm

Câu 1. Trong văn bản, những luận điểm, lí lẽ và bằng chứng nào được tác giả sử dụng?

Câu 3. Tổng kết nội dung, nghệ thuật trong văn bản Một kiểu phát biểu luận đề độc đáo của Xuân Diệu ở bài thơ “Vội vàng”.

Câu 2. Những ý kiến trái chiều nào được sử dụng trong văn bản?

• Những luận điểm, lí lẽ và bằng chứng được sử dụng

Luận điểm trong bài

Bài thơ được cấu tứ trên luận đề phải tận hưởng gấp gấp những lạc thú cuộc đời, bởi đời người hữu hạn, tuổi trẻ có kì mà thời gian trôi như nước xiết.

Luận đề tuy có nét mới mẻ so với thơ ca truyền thống những chẳng phải là một phát minh của tác giả Thơ thơ.

Luận điểm trong bài

Luận đề trở nên hấp dẫn, mới mẻ nhờ phần cá biệt hóa của Xuân Diệu.

Trong khung lập luận lô-gíc có vẻ cứng nhắc của kết cấu bài thơ, bản sắc Xuân Diệu cũng được thể hiện rõ nét.

Lí lẽ và bằng chứng:

Tác giả Vội vàng đã không bằng lòng với sự xuất hiện nhợt nhạt của nhân vật và ông tìm cách làm cho nó sống dậy.

Cuộc đời hay thời gian không phải hiện ra như một khái niệm khô cứng mà như một thực thể sống động mang nhiều tính danh.

Trong cơn tự kỉ ám thị, nhà thơ hối hả níu giữ sắc màu, hương vị; tham lam vơ cả bàn tiệc vào vòng tay…

Sau hết cũng muốn reo vang…ta muốn cắn vào ngươi!

• Ý kiến trái chiều trong văn bản:

Ý kiến nhận xét trái chiều

Thực ra có lẽ trong ý thức sáng tạo, Xuân Diệu luôn nghĩ mình phát ngôn theo sức hút của bản thân luận đề.

Nhưng thực tế là:

Luận đề trở nên hấp dẫn, trở nên mới mẻ chính nhờ phần cá biệt hóa của Xuân Diệu.

Tác dụng

Đưa ra ý kiến

trái chiều.

Nhấn mạnh điều tác giả muốn khẳng định đó là phần cá biệt hóa của Xuân Diệu.

• Tổng kết

Nội dung

Mang tới một cái nhìn chi tiết, tinh tế về Xuân Diệu qua bài thơ “Vội vàng”.

Bài thơ “Vội vàng” là một sáng tạo mới mẻ, độc đáo và mang đậm “màu sắc” của Xuân Diệu, mang đậm khát khao yêu đời, yêu cuộc sống, yêu con người.

Nghệ thuật

Hệ thống

luận điểm, luận cứ toàn diện, chặt chẽ.

Dẫn chứng xác thực,

tinh tế.

II

LUYỆN TẬP

(Trả lời câu hỏi trắc nghiệm)

Câu 1. Văn bản “Một kiểu phát biểu luận đề độc đáo của Xuân Diệu ở bài thơ “Vội vàng” thuộc thể loại văn bản nào?

B. Văn bản nghị luận.

A. Văn bản tự sự.

C. Văn bản hành chính.

D. Văn bản thuyết minh.

Câu 2. Luận đề chính của văn bản là gì?

A. Phải tận hưởng gấp gấp những lạc thú cuộc đời, bởi đời người hữu hạn, tuổi trẻ có kì mà thời gian trôi như nước xiết.

C. Cuộc đời (hay thời gian) không phải hiện ra như một khái niệm khô cứng mà như một thực thể sống động mang nhiều tính danh.

B. Thoạt đầu, sự xuất hiện của hai “nhân vật” chính của bài thơ là tôi và cuộc đời (hay thời gian) có vẻ giống như sự hình tượng hóa của luận đề.

D. Và… và… và… - đó là bàn tay ấm nóng của tác giả Thơ thơ, Gửi hương cho gió chìa ra về phía mọi hướng trong một niềm khao khát giao cảm vô biên.

Câu 3. Trong văn bản không nhắc đến tác giả nào sau đây?

C. Nguyễn Du.

A. Tô Thức.

B. Nguyễn Trãi.

D. Lý Bạch.

Câu 4. Đâu không phải luận điểm trong văn bản?

D. Thoạt đầu, sự xuất hiện của hai “nhân vật” chính của bài thơ là tôi và cuộc đời (hay thời gian) có vẻ giống như sự hình tượng hóa của luận đề.

A. Bài thơ được cấu tứ trên luận đề phải tận hưởng gấp gấp những lạc thú cuộc đời, bởi đời người hữu hạn, tuổi trẻ có kì mà thời gian trôi như nước xiết.

B. Luận đề tuy có nét mới mẻ so với thơ ca truyền thống những chẳng phải là một phát minh của tác giả Thơ thơ.

C. Luận đề trở nên hấp dẫn, mới mẻ nhờ phần cá biệt hóa của Xuân Diệu.

Câu 5. Điền từ thích hợp vào chỗ trống:

“… không phải hiện ra như một khái niệm khô cứng mà như một thực thể sống động mang nhiều tính danh.”

B. Cuộc đời.

A. Cuộc sống.

C. Tồn tại.

D. Đời sống.

II

LUYỆN TẬP

(luyện tập theo văn bản)

Em hãy xác định các lí lẽ và bằng chứng mà tác giả sử dụng để làm sáng tỏ luận điểm được trình bày trong phần (4).

Các lí lẽ và bằng chứng

Không bằng lòng với sự xuất hiện nhợt nhạt của nhân vật và ông tìm cách làm cho nó sống dậy.

Sau hết cũng muốn reo vang… ta muốn cắn vào ngươi!

Trong cơn tự kỉ ám thị, nhà thơ hối hả níu giữ sắc màu,

hương vị…

Cuộc đời hay thời gian không phải hiện ra như một thực thể sống động mang nhiều tính danh.

III

VẬN DỤNG

(đọc ngữ liệu và trả lời câu hỏi)

Ngữ liệu 1

Thoạt đầu, sự xuất hiện của hai “nhân vật” chính của bài thơ là tôi và cuộc đời (hay thời gian) có vẻ giống như sự hình tượng hóa của luận đề. Nhưng do là một nhà thơ của cảm giác, tác giả Vội vàng đã không bằng lòng với sự xuất hiện nhợt nhạt của “nhân vật” và ông đã tìm cách làm cho nó sống dậy. Cuộc đời (hay thời gian) không phải hiện ra như một khái niệm khô cứng mà như một thực thể sống động mang nhiều tính danh. Nó vừa là nắng, gió, vừa là tuần tháng mật, đồng nội xanh rì, cành tơ phơ phất, khúc tình si, ánh sáng chớp hàng mi, cặp môi gần, vừa là xuân, lượng trời, trời đất, tháng năm, sông núi, mùa… Với nó, ta có thể tắt (tôi muốn tắt nắng đi), buộc (Tôi muốn buộc gió lại), hôn (Tháng Giêng ngon như một cặp môi gần), cắn (Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!), ôm (Ta muốn ôm), riết (Ta muốn riết mây đưa và gió lượn), say (Ta muốn say cánh bướm với tình yêu), thâu (Ta muốn thâu trong

một cái hôn nhiều)… Cũng vì nó, lòng ta dấy lên bao thứ tình cảm, vừa bâng khuâng, tiếc nuối (Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời), vừa hờn giận (Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?), vừa sợ hãi (Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?). Tất cả những hành động và tình cảm đó đều có cơ sở, bởi cuộc đời tồn tại rất cụ thể bằng màu, hương, bằng âm thanh với cái ngon, vị ngọt riêng của nó. Việc nhân hóa, hình tượng hóa cuộc đời được tác giả thực hiện đạt đến nỗi chính ông cũng dâm ra tin chắc có sự hiện diện hình cụ thể của đối tượng ngay trước mắt mình.

(Trích Một kiểu phát biểu luận đề độc đáo của Xuân Diệu ở bài thơ

“Vội vàng” – Phan Huy Dũng)

Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là gì?

Câu 3. Trong đoạn trích, tác giả Phan Huy Dũng đã cho thấy Xuân Diệu làm sống dậy bài thơ “Vội vàng” như thế nào?

Câu 2. Nêu nội dung chính của đoạn thơ.

Câu 4. Em hãy viết bài văn ngắn trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ sau:

“Tôi muốn tắt nắng đi

Cho màu đừng nhạt mất

Tôi muốn buộc gió lại

Cho hương đừng bay đi.

Của ong bướm này đây tuần tháng mật

Này đây hoa của đồng nội xanh rì

Này đây lá của cành tơ phơ phất

Của yến anh này đây khúc tình si

Và này đây ánh sáng chớp hàng mi

Mỗi buổi sớm thần Vui hằng gõ cửa

Tháng Giêng ngon như một cặp môi gần!”

(Trích “Vội vàng” – Xuân Diệu)

--------------- Còn tiếp ---------------