Giáo án điện tử KHTN 9 kết nối - Phân môn Vật lí Bài 9: Thực hành do tiêu cự của thấu kính hội tụ

THÂN MẾN CHÀO CÁC EM HỌC SINH ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

Để đo tiêu cự của thấu kính hội tụ có thể dùng phương án đo trực tiếp khoảng cách từ quang tâm O tới tiêu điểm chính F hay không? Cách đi này có nhược điểm gì?

KHỞI ĐỘNG

Cách đo: đo trực tiếp khoảng cách từ tiêu điểm chính (điểm hội tụ của các tia sáng tới quang tâm của thấu kính.

• Ưu điểm: dễ tiến hành và cho kết quả nhanh.
• Nhược điểm: kết quả có sai số lớn (có thể do xác định không chính xác tiêu điểm chính,...).

BÀI 9

THỰC HÀNH ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ

NỘI DUNG BÀI HỌC

Chuẩn bị

Tiến hành thí nghiệm

Kết quả

I.

II.

III.

I. CHUẨN BỊ

1. Dụng cụ

Nguồn sáng

Vật sáng bằng kính mờ, hình chữ F

Thấu kính hội tụ

Màn chắn

Giá quang học đồng trục

Nguồn điện, dây nối

Thảo luận theo nhóm đôi

Hoạt động (SGK – tr47)

Dựng ảnh của một vật AB có độ cao h, đặt vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ và cách thấu kính một khoảng d = 2f (f là tiêu cự của thấu kính).

2. Đo tiêu cự của thấu kính hội tụ bằng phương pháp đối xứng (phương pháp Silbermann)

B

>

Câu 1. Dựa vào hình vẽ để chứng minh rằng trong trường hợp này, khoảng cách từ ảnh đến thấu kính và khoảng cách từ vật đến thấu kính bằng nhau.

Câu 2. Ảnh này có kích thước như thế nào so với vật?

Câu 3. Chứng minh công thức tính tiêu cự trong trường hợp này:

Trong đó, d' là khoảng cách từ ảnh của vật đến thấu kính.

Trả lời câu 1

Ta có: BI = OA = 2.f

Xét ΔBIB':

OF = f = và OF//BI

B

Xét ΔABO và ΔA'B'O có:

(đối đỉnh)

(so le trong)

OB = OB'

O là trung điểm của BB'.

ΔABO = ΔA'B'O

OA = OA' = 2f

Có: AA' = OA + OA' = d + d'

Mặt khác: OA = 2f.

B

Trả lời câu 2

Ảnh có kích thước bằng vật.

Trả lời câu 3

d + d' = 4f

II. CÁCH TIẾN HÀNH

Tiến hành

1

Đo chiều cao h của vật.

Đặt vật và màn sát thấu kính, dịch đồng thời vật và màn ra xa dần thấu kính những khoảng bằng nhau cho đến khi quan sát được ảnh rõ nét trên màn thì ghi lại giá trị d và d'.

2

3

Đo chiều cao h' của ảnh. Tính tiêu cự

của thấu kính theo công thức:

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------