Giáo án và PPT Lịch sử 9 kết nối bài 4: Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945)

BÀI 4: CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI (1939-1945)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Ngày nay, nhân loại rút ra được những bài học gì từ cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai trong việc bảo vệ hòa bình thế giới?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu nguyên nhân bùng nổ chiến tranh thế giới hai (1939-1945)

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Nêu những mâu thuẫn xảy ra giữa các nước đế quốc sau Chiến tranh thế giới thứ nhất? Trình bày quá trình hình thành chủ nghĩa phát xít và quân phiệt?

Sản phẩm dự kiến:

+ Mâu thuẫn về thị trường và thuộc địa tiếp tục nảy sinh giữa các nước đế quốc.

+ Đại suy thoái kinh tế thế giới (1929 - 1933) làm sâu sắc thêm những mâu thuẫn

của chủ nghĩa tư bản, tạo điều kiện cho các thế lực phát xít lên cầm quyền ở Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản - thủ phạm gây ra chiến tranh.

+ Hình thành hai khối đế quốc đối địch nhau: khối các nước tư bản dân chủ gồm

Anh, Pháp, Mỹ và khối phát xít gồm Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản. Tuy nhiên, cả hai khối đế quốc này cùng có chung mâu thuẫn với Liên Xô.

Hoạt động 2: Diễn biến chính và hậu quả

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy trình bày diễn biến chính của chiến tranh thế giớ thứ hai?

Sản phẩm dự kiến:

+ Giai đoạn I: Đây là thời kì mà ưu thế thuộc về phe phát xít Đức.  Đức tấn công Ba Lan, Anh, Pháp tuyên chiến với Đức, Đức chiếm Pháp, tấn công Ba Lan, Đức tấn công Liên Xô, Nhật Bản tấn công căn cứ ở Trân Châu cảng của Mỹ, …

+Giai đoạn II: Đây là thời kì ưu thế thuộc về quân Đồng minh. Liên Xô phản công và thắng lợi ở Xta-lin-grát (từ tháng 11  1942 đến tháng 2 - 1943), quân Đồng minh đổ bộ tấn công Noóc-măng-đi (Pháp), công phá Béc-lin, …

Hoạt động 3: Hậu quả

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Trình bày hậu quả Chiến tranh thế giới thứ hai gây ra trên thế giới?

Sản phẩm dự kiến:

Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc với sự sụp đổ hoàn toàn của chủ nghĩa phát xít. Cuộc chiến tranh đã để lại hậu quả nặng nề nhất trong lịch sử nhân loại: 60 triệu người chết, 90 triệu người bị thương vì chiến tranh, thiệt hại về vật chất vô cùng nặng nề (gấp 10 lần Chiến tranh thế giới thứ nhất và bằng tất cả các cuộc chiến tranh trong 1.000 năm trước đó cộng lại), …

Hoạt động 4: Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và vai trò của Liên Xô và các nước Đồng minh trong chiến thắng chủ nghĩa phát xít

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Trình bày những nguyên nhân thắng lợi của các nước Đồng minh chống phát xít và quân phiệt?

Sản phẩm dự kiến:

Chiến tranh thế giới thứ hai là cuộc chiến tranh phi nghĩa do phe phát xít gây ra và “kẻ gieo gió phải gặp bão”, các dân tộc bị phát xít chiếm đóng và lực lượng tiến bộ trên toàn thế giới đã đoàn kết, kiên cường sát cánh cùng lực lượng Đồng minh chiến đấu vì nền hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, ... Chiến tranh kết thúc giúp nhân loại thoát khỏi thảm hoạ của chủ nghĩa phát xít, tạo nên chuyển biến căn bản của tình hình thế giới.

Trong cuộc chiến tranh này, Liên Xô, Mỹ, Anh là lực lượng đi đầu, giữ vai trò trụ cột, quyết định thắng lợi, trong đó Liên Xô có vai trò quyết định nhất. Liên Xô giữ vai trò là lực lượng đi đầu và là một trong những lực lượng chủ chốt góp phần quyết định thắng lợi trong chiến thắng chủ nghĩa phát xít. Dẫn chứng: Mặt trận Đồng minh chống phát xít được thành lập với ba trụ cột là Liên Xô, Mỹ, Anh đã tạo điều kiện để quân Đồng minh chuyển sang phản công; Hồng quân Liên Xô giành thắng lợi tại Xta-lin-grát, mở ra cục diện phản công của quân Đồng minh; quân Đồng minh đã giải phóng nước Pháp; Hồng quân Liên Xô mở chiến dịch công phá Béc-lin, buộc Đức phải kí văn kiện đầu hàng không điều kiện.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Khối phát xít bao gồm những quốc gia nào?

A. Anh, Đức, Nhật Bản.

B. Mỹ, Pháp, Anh.

C. I-ta-li-a, Pháp, Mỹ.

D. Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản.

Câu 2: Khối các nước tư bản dân chủ gồm những quốc gia nào?

A. I-ta-li-a, Pháp, Mỹ.

B. Mỹ, Đức, Nhật Bản.

C. Anh, Pháp, Mỹ.

D. Nhật Bản, I-ta-li-a, Đức.

Câu 3: Kẻ thù chung của hai khối các nước tư bản dân chủ và phát xít là:

A. Việt Nam.

B. Thổ Nhĩ Kì.

C. Hung – Ga – Ri.

D. Liên Xô.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

• Em hãy xây dựng một sơ đồ thời gian thể hiện được những sự kiện chính diễn biến trong Chiến tranh thế giới thứ hai (1939-1945)?

• Trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít Liên Xô và các nước Đồng minh có vai trò như thế nào? Lấy dẫn chứng cụ thể?