Biết được cách thể hiện không gian trong một số TPMT thế giới thời kì trung đại.
Hiểu và sử dụng được thuật ngữ chuyên môn để mô tả về không gian trong TPMT.

Năng lực

Năng lực chung:
Giải quyết được những nhiệm vụ học tập một cách độc lập, theo nhóm và thể hiện sự sáng tạo.
Góp phần phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác qua hoạt động nhóm và trao đổi công việc với giáo viên, bạn bè.
Năng lực riêng:
Thể hiện được không gian trong tranh bằng cách xây dựng bố cục và màu sắc.
Biết mô tả về không gian trong TPMT.

Phẩm chất

Có thêm hiểu biết và niềm yêu thích trong thực hành, sáng tạo SPMT.

THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Đối với giáo viên

SGK, Giáo án.
Một số hình ảnh, video clip giới thiệu một số dạng không gian trong tranh.
Hình ảnh, SPMT thời kì trung đại thể hiện về dạng không gian khác nhau để làm minh họa, phân tích cách thể hiện cho HS quan sát trực tiếp.
Máy tính, máy chiếu (nếu có).

Đối với học sinh

Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập (nếu cần) theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Gợi mở, kích thích HS mong muốn tìm hiểu về các nội dung mới, lí thú của bài học.
Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS quan sát tác phẩm hội họa thời kì trung đại và trả lời câu hỏi.
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về không gian trong tác phẩm hội họa
Tổ chức thực hiện:

- GV cho HS quan sát tác phẩm hội họa “The Hunters in the Snow - Những người thợ săn trong tuyết” của Pieter Brueghel thời kì trung đại và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy miêu tả và nêu cảm nhận về không gian trong tác phẩm.

“The Hunters in the Snow - Những người thợ săn trong tuyết”

của Pieter Brueghel (1525- 1569)

- HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ: Khung cảnh u sầu của mùa đông, nhưng họa sĩ đã tìm được cái đẹp trong sự lạnh lẽo. Đó là một ngày mùa đông bình thường, người dân làng đang trượt băng và chơi khúc côn cầu, nhưng cuộc đi săn không có kết quả tốt. Đàn chó nhìn có vẻ kiệt sức, và những người thợ săn chỉ mang về được 1 con cáo.

- GV nhận xét, đánh giá.

- GV dẫn dắt vào bài học: Không gian là một trong những yếu tố tạo hình, xuất hiện ở hầu hết các TPMT/SPMT ở nhiều hình thức thể hiện khác nhau. Để biết được cách thể hiện không gian trong một số TPMT thế giới thời kì trung đại, cũng như hiểu và sử dụng được thuật ngữ chuyên môn để mô tả về không gian trong TPMT, chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 7: Không gian trong tác phẩm hội họa thế giới thời kì trung đại.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Quan sát

Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết được một số cách thể hiện về không gian trong tranh; hiểu được việc họa sĩ sử dụng màu trong diễn tả không gian trong tranh.
Nội dung: HS tìm hiểu về cách thể hiện không gian trong tranh của một số họa sĩ trên thế giới; tìm hiểu cách xây dựng bố cục, sử dụng màu trong thể hiện không gian.
Sản phẩm học tập: HS có kiến thức và hiểu biết ban đầu về cách thể hiện không gian trong tác phẩm hội họa thời kì trung đại.
Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 3 nhóm, hướng dẫn HS chuẩn bị tư liệu làm bài thuyết trình trước lớp về cách thể hiện không gian trong tranh của một số họa sĩ trên thế giới:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu về không gian và màu sắc trong tác phẩm hội họa Những người thu hoạch (The Harvesters),1565, tranh sơn dầu của họa sĩ Pieter Bruegel.

+ Nhóm 2: Tìm hiểu về không gian và màu sắc trong tác phẩm hội họa Câu cá mùa thu (A Fisher in Autumn), 1523, tranh lụa của Đường Dần.

+ Nhóm 3: Tìm hiểu về không gian và màu sắc trong tác phẩm hội họa Ác-ba và Tan-xen ghé thăm Ha-ri-đát ở Vrin-đa-van, 1750, tranh tường, Khuyết danh.

- GV lưu ý HS: Khi tìm hiểu về cách thể hiện không gian, cần lưu ý đến những yếu tố tác động thị giác như gần to – xa nhỏ, gần rõ – xa mờ,….

- GV cho HS quan sát thêm một số tác phẩm hội họa thời kì trung đại:

Phong cảnh khi Icarus rơi, sơn dầu trên gỗ,

nửa cuối thế kỉ XVI

Trốn sang Ai Cập, sơn dầu trên gỗ, 1563

Đàn gia súc trở về, sơn dầu trên gỗ, 1565

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tìm hiểu về cách thể hiện không gian trong tranh của một số họa sĩ trên thế giới.

- HS tìm hiểu cách xây dựng bố cục, sử dụng màu trong thể hiện không gian.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm trả lời câu hỏi về cách thể hiện không gian trong tác phẩm hội họa thời kì trung đại.

- GV mời đại diện nhóm khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức:

+ Không gian trong tranh gợi cảm giác khoảng cách xa gần của những hình ảnh được thể hiện trong mặt phẳng hai chiều.

+ Không gian trong tranh có nhiều cách diễn tả như: xử lí sắc độ theo lối viễn thị, gần rõ – xa mờ hay gần to – xa nhỏ.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Quan sát

- Những người thu hoạch (The Harvesters),1565, tranh sơn dầu của họa sĩ Pieter Bruegel:

+ Không gian trong tác phẩm diễn tả hoạt động thu hoạch lúa mì ở nông trang vào một ngày hè.

+ Họa sĩ sử dụng sắc độ tương phản và giảm dần khi thể hiện các lớp không gian ở xa gợi cho người xem cảm giác xa xăm, vô tận ở đường chân trời.

- Câu cá mùa thu (A Fisher in Autumn), 1523, tranh lụa của Đường Dần :

+ Không gian trong tác phẩm được tạo ra bằng cách xử lí sắc độ theo cách gần đậm - xa mờ, cũng như diễn tả những chi tiết ở lớp tiền cảnh như người câu cá, cây và lớp núi gần nhất với người xem.

+ Màu sắc: gam màu trầm, chủ đạo là màu nâu, nâu đỏ...

- Ác-ba và Tan-xen ghé thăm Ha-ri-đát ở Vrin-đa-van, 1750, tranh tường, Khuyết danh:

+ Không gian được thể hiện trong tác phẩm là không gian tĩnh lặng của cuộc gặp gỡ bằng cách gần to - xa nhỏ bằng cách sử dụng các sắc độ sáng, nhiều chi tiết được thể hiện rõ, tạo điểm nhìn tập trung ở lớp không gian tiền cảnh.

+ Màu sắc tươi sáng, màu sắc chủ đạo là xanh và trắng.