Giáo án và PPT Sinh học 12 kết nối Bài 15: Di truyền gene ngoài nhân

BÀI 15: DI TRUYỀN GENE NGOÀI NHÂN

A. KHỞI ĐỘNG

- GV dẫn dắt, đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. THÍ NGHIỆM CỦA CORRENS VỀ DI TRUYỀN GENE NGOÀI NHÂN

1. Bối cảnh ra đời thí nghiệm

2. Thí nghiệm

3. Giải thích thí nghiệm

Trình bày kết quả thí nghiệm và giải thích thí nghiệm của Correns về di truyền gene ngoài nhân?

Sản phẩm dự kiến:

- Kết quả: phép lai thuận nghịch không tuân theo quy luật Mendel, đời con đều có kiểu hình giống mẹ. Tuy nhiên, ở phép lai có mẹ lá khảm thì đời con, ngoài kiểu hình giống mẹ, còn xuất hiện thêm 2 kiểu hình là lá xanh và lá trắng.

- Giải thích: 

+ Màu lá của đời con hoàn toàn phụ thuộc vào màu lá của mẹ mà không chịu ảnh hưởng bởi màu lá của cây bố → Tính trạng màu sắc lá di truyền theo dòng mẹ.

+ Hiện tượng di truyền theo dòng mẹ thường gặp ở các tính trạng do gene nằm trong lục lạp, ti thể ở tế bào chất (còn gọi là gene ngoài nhân) quy định.

+ Hầu hết hợp tử chỉ nhận tế bào chất từ trứng của mẹ mà không nhận tế bào chất từ tinh trùng của bố → đời con mang tính trạng giống mẹ.

+ Trong quá trình phân bào, các lục lạp được phân chia một cách ngẫu nhiên và không đồng đều về các tế bào con nên ở đời con, ngoài kiểu hình giống mẹ còn có thể xuất hiện kiểu hình khác.

II. ĐẶC ĐIỂM DI TRUYỀN GENE NGOÀI NHÂN

Trình bày đặc điểm của di truyền gene ngoài nhân?

Sản phẩm dự kiến:

- Kết quả phép lai thuận nghịch là khác nhau, tính trạng được di truyền theo dòng mẹ và biểu hiện ở cả hai giới.

- Các gene ngoài nhân mặc dù được truyền từ mẹ nhưng cá thể con của cùng một mẹ có thể nhận được số lượng các allele khác nhau dẫn đến có thể có các kiểu hình khác nhau.

III. ỨNG DỤNG CỦA DI TRUYỀN GENE NGOÀI NHÂN

Trình bày ứng dụng của di truyền gene ngoài nhân?

Sản phẩm dự kiến:

- Trong y học

- Trong nông nghiệp

- Trong nghiên cứu tiến hóa

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Một đột biến điểm trong ti thể gây nên chứng động kinh ở người. Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về đặc điểm di truyền của bệnh trên?

A. Nếu mẹ bình thường, bố bị bệnh thì tất cả con gái của họ đều bị bệnh.

B. Nếu mẹ bình thường, bố bị bệnh thì tất cả các con trai của họ đều bị bệnh.

C. Bệnh này chỉ gặp ở nữ giới mà không gặp ở nam giới.

D. Nếu mẹ bị bệnh, bố không bị bệnh thì các con của họ đều bị bệnh.

Câu 2: Một trong những đặc điểm di truyền của các gene ngoài nhân ở sinh vật nhân thực là

A. không bị đột biến dưới tác động của các tác nhân gây đột biến.

B. không được phân chia đồng đều cho các tế bào con.

C. luôn tồn tại thành từng cặp allele.

D. chỉ mã hóa cho các protein tham gia cấu trúc nhiễm sắc thể.

Câu 3: Khi nói về gene ngoài nhân, phát biểu nào sau đây đúng?

A. Gene ngoài nhân được di truyền theo dòng mẹ.

B. Gene ngoài nhân chỉ biểu hiện ra kiểu hình khi ở trạng thái đồng hợp tử.

C. Các gene ngoài nhân luôn được phân chia đều cho các tế bào trong quá trình phân bào.

D. Gene ngoài nhân chỉ biểu hiện ra kiểu hình ở giới cái mà không biểu hiện ra kiểu hình ở giới đực.

Câu 4: Ở cây hoa phấn (Mirabilis jalapa), gene quy định màu lá nằm trong tế bào chất. Lấy hạt phấn của cây lá xanh thụ phấn cho cây lá xanh. Theo lí thuyết, đời con có tỉ lệ kiểu hình là

A. 3 cây lá đốm : 1 cây lá xanh.                   B. 100% cây lá xanh.

C. 3 cây lá xanh : 1 cây lá đốm.                    C. 100% cây lá đốm.

Câu 5: Ở tế bào động vật, bào quan nào sau đây chứa gene di truyền theo dòng mẹ?

A. Ti thể.     B. Ribosome.                 C. Không bào.                D. Lưới nội chất.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: B

Câu 3: A

Câu 4: B

Câu 5: A

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV nêu nhiệm vụ; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để hoàn thành nhiệm vụ được giao.