Giáo án và PPT Sinh học 12 kết nối Bài 25: Thực hành Xác định một số đặc trưng của quần thể

BÀI 25: THỰC HÀNH: XÁC ĐỊNH MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CỦA QUẦN THỂ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi trả lời câu hỏi: Bằng cách nào có thể xác định tương đối số lượng cây cỏ gà trong khu vực vườn trường, số lượng cá thể chim chào mào trong vườn quốc gia Ba Vì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về nguyên lí

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Nguyên lí cơ bản của việc xác định một số đặc trưng của quần thể là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Mỗi quần thể được phân bố trong một khoảng không gian xác định. Tập hợp cá thể cùng loài được tính là cùng một quần thể. 

- Bố trí mẫu và thu thập số liệu về các đặc trưng cơ bản của quần thể được thực hiện 

bên trong khu vực phân bố của quần thể. 

- Xác định một số đặc trưng cơ bản của quần thể dựa trên cơ sở bố trí thí nghiệm, xử lí và phân tích số liệu thu được.

Hoạt động 2. Cách tiến hành

GV đưa ra câu hỏi: Phương pháp ô vuông quadrat được áp dụng với những đối tượng quần thể sinh vật nào? Mô tả quá trình xác định một số đặc trưng của quần thể bằng phương pháp ô vuông quadrat.

Sản phẩm dự kiến:

- Phương pháp ô vuông quadrat: Áp dụng đối với các quần thể thực vật, nấm và các động vật nhỏ ít di chuyển như giun đất, ốc, cua, sò,...

- Quy trình thực hiện ô vuông quadrat:

+ Xác định khu vực phân bố của quần thể. Lập bản đồ chia các ô và đánh số. 

+ Đặt ô vuông vào vị trí đã chọn, đếm số lượng cá thể và ghi số liệu. 

+ Xử lí số liệu, tính kích thước quần thể theo công thức.

+ Từ diện tích và kích thước, tính mật độ phân bố.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1. Một quần thể được xác định bởi điều kiện nào sau đây?

A. Các cá thể có cùng đặc điểm di truyền.

B. Các cá thể cùng loài sống trong một khu vực xác định.

C. Các cá thể sống trong các khu vực khác nhau.

D. Các cá thể khác loài sống chung trong một môi trường.

Câu 2. Phương pháp ô vuông quadrat thường được áp dụng cho loại quần thể nào sau đây?

A. Quần thể chim di cư.

B. Quần thể động vật lớn như hươu nai.

C. Quần thể thực vật và động vật nhỏ ít di chuyển.

D. Quần thể cá trong ao hồ.

Câu 3. Bước đầu tiên khi tiến hành phương pháp ô vuông quadrat là gì?

A. Đặt ô vuông vào vị trí đã chọn.

B. Đếm số lượng cá thể và ghi số liệu.

C. Xác định khu vực phân bố của quần thể và lập bản đồ.

D. Tính kích thước và mật độ quần thể.

Câu 4. Mật độ phân bố của một quần thể có thể được tính dựa trên yếu tố nào?

A. Số lượng cá thể và tổng diện tích quần thể.

B. Tốc độ di chuyển của các cá thể trong quần thể.

C. Số lượng các quần thể khác nhau sống chung.

D. Độ tuổi trung bình của các cá thể trong quần thể.

Câu 5. Quy trình cuối cùng trong phương pháp ô vuông quadrat là gì?

A. Xác định khu vực phân bố của quần thể.

B. Tính mật độ phân bố dựa trên số liệu đã xử lí.

C. Đặt ô vuông vào khu vực đã chọn.

D. Đếm số lượng cá thể trong từng ô vuông.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Tại sao cần xác định khu vực phân bố của quần thể trước khi ước tính các đặc trưng của quần thể?