Giáo án và PPT Công nghệ 8 kết nối Bài 2: Hình chiếu vuông góc

BÀI 2. HÌNH CHIẾU VUÔNG GÓC 

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV cho hình sinh quan sát chiếc ghế và yêu cầu 2 học sinh đứng ở hai hướng a, b khác nhau như hình 2.1 và yêu cầu:

Em hãy vẽ phác hình ảnh thu được từ mỗi hướng nhìn của mình.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Phương pháp các hình chiếu vuông góc

GV đặt câu hỏi yêu cầu học sinh thảo luận theo cặp để trả lời:

• Mặt phẳng P được gọi là gì? 
• Các điểm A', B', C', D' tương ứng là như thế nào? 
• Có mấy mặt phẳng hình chiếu? Đó là những mặt phẳng nào?
• Hình chiếu vuông góc lên các mặt phẳng hình chiếu đứng, bằng, cạnh lần lượt gọi là hình chiếu gì? 

Sản phẩm dự kiến:

1. Phép chiếu vuông góc

- Mặt phẳng P được gọi là mặt phẳng hình chiếu.

- Các điểm A', B', C', D' tương ứng là hình chiếu vuông góc của các điểm A, B, C, D trên mặt phẳng P.

2. Các hình chiếu vuông góc

- Có 3 mặt phẳng hình chiếu:

+ Mặt phẳng hình chiếu đứng.

+ Mặt phẳng hình chiếu bằng.

+ Mặt phẳng hình chiếu cạnh.

- Hình chiếu vuông góc lên các mặt phẳng hình chiếu đứng, bằng, cạnh lần lượt gọi là hình chiếu đứng, hình chiếu bằng và hình chiếu cạnh.

- Trả lời câu hỏi Khám phá:

+ Hình chiếu bằng ở bên dưới hình chiếu đứng, hình chiếu cạnh ở bên phải hình chiếu đứng.

+ Hình chiếu bằng nằm trên đường gióng thẳng đứng từ hình chiếu đứng, hình chiếu cạnh nằm trên đường gióng nằm ngang từ hình chiếu đứng.

Hoạt động 2. Hình chiếu vuông góc của khối đa diện

GV yêu cầu học sinh thảo luận:

• Các khối đa diện thường gặp là những khối nào?
• Nêu hướng chiếu của các hình chiếu vuông góc của hình hộp chữ nhật.
• Hình chiếu đứng thể hiện kích thước gì? 
• Hình chiếu bằng thể hiện kích thước gì? 
• Hình chiếu cạnh thể hiện kích thước gì? 
• Cho biết kích thước xác định và đặc điểm hình chiếu của khối hình chóp tứ giác đều.

Sản phẩm dự kiến:

1. Các khối đa diện thường gặp

- Các khối đa diện thường gặp là:

+ Hình chóp tứ giác đều

+ Hình lăng trụ tam giác đều

+ Hình hộp chữ nhật

2. Các hình chiếu vuông góc của hình hộp chữ nhật

- Hướng 1 là hướng chiếu từ trước.

- Hướng 2 là hướng chiếu từ trên.

- Hướng 3 là hướng chiếu từ trái.

3. Các hình chiếu vuông góc của hình lăng trụ tam giác đều

- Hình chiếu đứng thể hiện kích thước cạnh đáy (a) và chiều cao hình lăng trụ đều (h).

- Hình chiếu bằng thể hiện kích thước chiều dài cạnh đáy (a) và chiều dài của đường cao của đáy (b).

- Hình chiếu cạnh thể hiện kích thước chiều dài đường cao tam giác đều ở đáy (b) và chiều cao hình lăng trụ đều (h).

4. Các hình chiếu vuông góc của hình chóp tứ giác đều

- Hình chiếu đứng và hình chiếu cạnh có dạng tam giác cân.

- Hình chiếu bằng có dạng hình vuông, bên trong có 2 đường chéo.

- Hình chiếu đứng và hình chiếu cạnh thể hiện kích thước chiều dài cạnh đáy và chiều cao của hình lăng trụ tứ giác đều.

- Hình chiếu bằng thể hiện kích thước chiều dài cạnh của hình vuông ở đáy.

Hoạt động 3. Hình chiếu vuông góc của khối tròn xoay

GV yêu cầu trao đổi và trả lời: 

• Các khối tròn xoay từng cặp gồm những hình gì?
• Nếu hướng chiếu dọc theo đường trục của hình trụ thì hình chiếu thu được là hình gì? 
• Nếu hướng chiếu vuông góc với đường trục thì hình chiếu thu được là hình gì?
• Nếu hướng chiếu dọc theo đường trục của hình nón thì hình chiếu thu được là hình gì?
• Nếu hướng chiếu vuông góc với đường trục thì hình chiếu thu được là hình gì?
• Các hình chiếu vuông góc của hình cầu đều là hình tròn, có đường kính như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

1. Các khối tròn xoay thường gặp

- Hình cầu.

- Hình nón.

- Hình trụ.

2. Các hình chiếu vuông góc của hình trụ

- Nếu hướng chiếu dọc theo đường trục của hình trụ thì hình chiếu thu được là hình tròn.

- Nếu hướng chiếu vuông góc với đường trục thì hình chiếu thu được là hình chữ nhật.

3. Các hình chiếu vuông góc của hình nón

- Nếu hướng chiếu dọc theo đường trục của hình nón thì hình chiếu thu được là hình tròn.

- Nếu hướng chiếu vuông góc với đường trục thì hình chiếu thu được là hình tam giác cân.

4. Các hình chiếu vuông góc của hình cầu

- Các hình chiếu vuông góc của hình cầu đều là hình tròn, có đường kính bằng đường kính hình cầu.

Hoạt động 4. Vẽ hình chiếu vuông góc của vật thể đơn giản

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

• Nêu các bước vẽ hình chiếu của vật thể (gối đỡ).
• Bước quyết định tới các hình chiếu của vật thể là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Các bước vẽ hình chiếu của vật thể (gối đỡ):

+ Bước 1: Phân tích vật thể thành các khối đơn giản.

+ Bước 2: Chọn các hướng chiếu.

+ Bước 3: Vẽ các hình chiếu các bộ phận của vật thể bằng nét liền mảnh.

+ Bước 4: Hoàn thiện các nét vẽ và ghi kích thước.

- Bước quyết định tới các hình chiếu của vật thể là bước chọn các hướng chiếu.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Vị trí các hình chiếu trên bản vẽ được biểu diễn là:

A. Hình chiếu bằng ở dưới hình chiếu đứng, hình chiếu cạnh ở bên phải hình chiếu đứng                 

B. Hình chiếu bằng ở trên hình chiếu đứng, hình chiếu cạnh ở bên trái hình chiếu đứng

C. Hình chiếu cạnh ở bên phải hình chiếu đứng, hình chiếu bằng ở bên trái hình chiếu đứng

D. Hình chiếu đứng ở dưới hình chiếu bằng, hình chiếu cạnh ở bên phải hình chiếu bằng 

Câu 2: Để nhận được hình chiếu đứng, cần chiếu vuông góc vật thể theo hướng chiếu nào?

A. từ trước ra sau

B. từ trên xuống dưới

C. từ trái sang phải

D. từ phải sang trái

Câu 3: Bản vẽ kĩ thuật sử dụng phép chiếu nào để biểu diễn vật thể?

A. Phép chiếu song song

B. Phép chiếu xuyên tâm

C. Phép chiếu vuông góc

D. Cả ba đáp án trên

Câu 4: Để các hình chiếu cùng nằm trên một mặt phẳng thì sau khi chiếu theo phương pháp chiếu góc, ta phải quay mặt phẳng hình chiếu bằng và mặt phẳng hình chiếu cạnh một góc bao nhiêu?

A. 30o

B. 90o

C. 120o

D. 180o

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: A

Câu 3: C

Câu 4: B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Nếu mặt đáy của hình trụ song song với mặt phẳng chiếu cạnh thì hình chiếu đứng và hình chiếu cạnh sẽ có hình dạng như thế nào?

Câu 2: Em hãy chọn một đồ vật đơn giản trong gia đình em và vẽ 3 hình chiếu vuông góc của đồ vật đó.