Giáo án và PPT Công nghệ 8 chân trời Bài 6: Truyền và biến đổi chuyển động

BÀI 6. TRUYỀN VÀ BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV chiếu hình yêu cầu học sinh quan sát và suy nghĩ trả lời: 

Em hãy cho biết bộ phận nào được dùng để truyền chuyển động từ bàn đạp đến bánh xe?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

HOẠT ĐỘNG I. TRUYỀN CHUYỂN ĐỘNG

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: 

• Truyền chuyển động động là gì?

• Nêu cấu tạo của truyền chuyển động 

• Nguyên lí làm việc của truyền chuyển động được thực hiện như thế nào? 

Sản phẩm dự kiến:

- Quá trình truyền chuyển động đạp xe của con người đến các bộ phận giúp xe chạy được: Con người tác động lên bàn đạp, truyền đến đĩa xích, thông qua dây xích, truyền đến líp làm quay bánh xe sau.

Truyền chuyển động ăn khớp

- Cấu tạo: gồm một cặp bánh răng (truyền động bánh răng) hoặc đĩa xích (truyền động xích) ăn khớp với nhau và truyền chuyển động cho nhau.

- Nguyên lí: Khi bánh dẫn 1 (có Z1 răng) quay với tốc độ n1 (vòng/phút) làm cho bánh bị dẫn 2 (có Z2 răng) quay với tốc độ n2 (vòng/phút).

Truyền động đai

- Cấu tạo: gồm một cặp bánh đai truyền chuyển động cho nhau thông qua dây đai.

- Nguyên lí: Khi bánh dẫn 1 (có đường kính D1) quay với tốc độ n1 (vòng/phút) làm cho bánh bị dẫn 2 (có đường kính D2) quay với tốc độ n2 (vòng/phút).

HOẠT ĐỘNG II. BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNG

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Em hãy cho biết biến đổi chuyển động là gì? Nêu cấu tạo và nguyên lí của cơ cấu tay quay con trượt và thanh lắc?

Sản phẩm dự kiến:

Các bộ phận của máy có các dạng chuyển động khác nhau. Khi dạng chuyển động sau cùng của bộ máy khác với dạng chuyển động của bộ phận tạo chuyển động thì phải có một cơ cấu để thực hiện quá trình biến đổi đó.

Cơ cấu tay quay con trượt 

- Cấu tạo: tay quay 1, thanh truyền 2, con trượt 3 và giá đỡ 4.

Trả lời câu hỏi 5 Khám phá SHS tr.45:

- Nguyên lí: Khi tay quay 1 quay quanh trục A, đầu B của thanh truyền 2 chuyển động tròn làm cho con trượt 3 chuyển động tịnh tiến qua lại hoặc lên xuống trong giá đỡ 4. 

Cơ cấu tay quay thanh lắc

- Cấu tạo: gồm tay quay 1, thanh truyền 2, thanh lắc 3 và giá đỡ 4.

- Nguyên lí: Khi tay quay 1 quay xung quanh trục A thông qua thanh truyền 2 làm thanh lắc 3 lắc qua lắc lại quanh trục D một góc xác định.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Đâu là cơ cấu truyền động ăn khớp?

A. Truyền động đai

B. Truyền động xích

C. Truyền động bánh răng

D. Cả B và C đều đúng

Câu 2: Tỉ số truyền i > 1 thì

A. Truyền động giảm tốc

B. Truyền động tăng tốc

C. Truyền động đẳng tốc

D. Đáp án khác

Câu 3: Cơ cấu tay quay – con trượt thuộc cơ cấu:

A. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến

B. Biến chuyển động tịnh tiến thành chuyển động quay

C. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc

D. Biến chuyển dộng lắc thành chuyển động quay

Câu 4: Đâu là ứng dụng của bộ truyền động bánh răng?

A. Máy nghiền bột, máy thái, máy nén khí, ...

B. Xe đạp, xe máy, ...

C. Đồng hồ, hộp số ô tô, xe máy, ...

D. Cả 3 đáp án trên đều đúng

Câu 5: Công thức tính tỉ số truyền của các bộ truyền chuyển động nào đúng dưới đây ?

A. i=Z1Z2

B. i=D1D2

C. i=n1n2

D. Đáp án A và B

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: A

Câu 3: A

Câu 4: C

Câu 5: D

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Cơ cấu tay quay - con trượt và cơ cấu tay quay - thanh lắc khác nhau ở điểm nào?

Câu 2: Cơ cấu tay quay con trượt có bán kính quay của tay quay là R = 150 mm. Tính quãng đường di chuyển được của con trượt?

Câu 3: Tìm một vài ứng dụng của các cơ cấu truyền và biến đổi chuyển động trong các máy móc, thiết bị là sản phẩm cơ khí được sử dụng tại địa phương, trong gia đình.