Giáo án và PPT Địa lí 8 chân trời Bài 12: Sử dụng hợp lí tài nguyên đất

BÀI 12: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN ĐẤT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Đất đai là nguồn tài nguyên quý giá, có vai trò đặc biệt quan trọng đổi với địa bàn cư trú, phát triển sản xuất của các ngành kinh tế, nhất là sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản. Hãy nêu giả trị sử dụng của tải nguyên đất ở nước ta đối với sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Đặc điểm của đất feralit và giá trị sử dụng

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi: em hãy phân tích đặc điểm của đất feralit? Giá trị sử dụng của đất feralit trong sản xuất nông, lâm nghiệp?

Sản phẩm dự kiến:

Đặc điểm của đất feralit

- Có lớp vỏ phong hóa dày, thoáng khí, dễ thoát nước.

- Thường có màu đỏ vàng.

- Phần lớn nhóm đất này có đặc điểm chua, nghèo các chất badơ và mùn.

- Nếu đất feralit bị mất lớp phủ thực vật, lớp đá ong sẽ lộ lên bề mặt và cứng lại (một số nơi dùng thay gạch để xây tường), đất trở nên xấu và không thể trồng trọt được.

Giá trị sử dụng đất feralit trong sản xuất nông, lâm nghiệp

- Đối với sản xuất nông nghiệp: Thích hợp để trồng cây công nghiệp lâu năm, cây ăn quả, phát triển đồng cỏ để chăn nuôi gia súc lớn,…

- Đối với sản xuất lâm nghiệp: Thích hợp để phát triển rừng sản xuất với các loại cây như thông, keo, bạch đàn và các loại cây lấy gỗ khác.

Hoạt động 2. Đặc điểm của đất phù sa và giá trị sử dụng

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy phân tích đặc điểm của đất phù sa. Giá trị sử dụng của đất phù sa trong sản xuất nông nghiệp, thủy sản?

Sản phẩm dự kiến:

a. Đặc điểm của đất phù sa

- Đặc điểm: Là sản phẩm bồi tụ của các hệ thống sông nên có đặc điểm chung là tầng đất dày và phì nhiêu.

- Phân loại:

+ Đất phù sa sông: (đất phù sa của sông Hồng, sông Cửu Long) trung tính, ít chua, có màu nâu, tơi xốp, giàu chất dinh dưỡng.

+ Đất phèn: Hình thành ở những vùng trũng nước lâu ngày, đất bị chua, nghèo dinh dưỡng.

+ Đất mặn: Hình thành ở các vùng cửa sông, ven biển.

+ Ngoài ra: Đất xám trên phù sa cổ, đất cát ven biển,…

b. Giá trị sử dụng đất phù sa trong sản xuất nông nghiệp, thủy sản

- Đối với sản xuất nông nghiệp: Độ phì nhiêu cao thích hợp trồng lúa và các cây lương thực khác, cây công nghiệp hàng năm, rau và hoa màu,…

- Đối với sản xuất thủy sản: 

+ Vùng cửa sông, ven biển: Thuận lợi cho khai thác và nuôi trồng thủy sản. 

+ Khu vực ngập mặn ven biển, các bãi triều, vùng cửa sông: thuận lợi nuôi trồng nhiều loại thủy sản.

Hoạt động 3. Tính cấp thiết của vấn đề chống thoái hóa đất ở nước ta

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy chứng minh tính cấp thiết của vấn đề chống thoái hóa đất ở nước ta?

Sản phẩm dự kiến:

- Biểu hiện:

+ Đất bị rửa trôi, xói mòn chiếm diện tích lớn ở các vùng đồi núi à đất không còn độ phì và chất dinh dưỡng, khó phục hồi.

+ Đất canh tác, trồng trọt bị suy giảm độ phì, bạc màu do khai thác quá mức; ô nhiễm do sử dụng phân hóa học, thuốc trừ sâu, ảnh hưởng của chất thải,…

+ Có nguy cơ hoang mạc hóa, mặn hóa.

à Ngăn chặn thoái hóa đất, phục hồi và nâng cao độ phì của đất.

- Biện pháp:

+ Thực hiện Luật Đất đai.

+ Trồng rừng.

+ Áp dụng canh tác hợp lí trên đất dốc, các mô hình nông – lâm kết hợp.

+ Xây dựng cơ sở vật chất, công trình thủy lợi.

+ Thay thế dần các loại phân bón, thuốc trừ sâu hóa học à phân bón, thuốc trừ sâu vi sinh.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Đất Feralit có màu?

A. Cam

B. Nâu

C. Đỏ vàng

D. Đáp án khác

Câu 2: Đặc tính của đất feralit là?

A. Có lớp vỏ phong hóa dày thoáng khí

B. Dễ thoát nước, đất chua

C. Nghèo các chất bazơ và mùn

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 3: Ở nước ta, đất feralit phát triển trên đá vôi phân bố chủ yếu ở miền

A. Nam.

B. Trung.

C. Tây.

D. Bắc

Câu 4: Nhóm đất feralit hình thành trực tiếp tại các miền 

A. đồng bằng.

B. núi cao.

C. ven biển.

D. đồi núi thấp.

Câu 5: Đặc tính chung của đất feralit đồi núi thấp là 

A. nhiều sét, tơi xốp, ít chua.

B. ít chua, nghèo mùn, nhiều sét.

C. tơi xốp, ít chua, giàu mùn.

D. chua, nghèo mùn, nhiều sét.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Hãy liệt kê các hành động mà em có thể làm được để góp phần bảo vệ tài nguyên đất

Câu 2: Lấy ví dụ cụ thể chứng minh một số loại đất của nước ta đang bị thoái hóa?