Giáo án và PPT Hoá học 11 cánh diều Bài 2: Sự điện li trong dung dịch nước. Thuyết Brønsted – Lowry về acid – base

BÀI 2: SỰ ĐIỆN LI TRONG DUNG DỊCH NƯỚC. THUYẾT BRONSTED -LOWRY VỀ ACID – BASE

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Em hãy nêu những sự khác nhau giữa chất điện li và chất không điện li.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. SỰ ĐIỆN LI, CHẤT ĐIỆN LI VÀ CHẤT KHÔNG ĐIỆN LI

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Mô tả lại hiện tượng quan sát được trong Hình 2.2 
• Trong thí nghiệm trên, bóng đèn sáng hay không sáng chứng tỏ tính chất vật lí nào của dung dịch chất tan.
• Sự điện li là gì?
• Chất điện li là gì? Chất không điện li là gì?
• Vai trò của nước trong sự điện li là gì?
• Cho biết mối liên hệ giữa sự điện li của chất và tính dẫn điện.

Sản phẩm dự kiến:

- Trong thí nghiệm trên (Hình 2.2): 

• cốc đựng nước muối thì bóng đèn sáng

• cốc đựng nước đường thì bóng đèn không sáng. 

Kết luận:

- Trong thí nghiệm, đèn sáng hay không sáng chứng tỏ tính dẫn điện của dung dịch chất tan.

• Đèn sáng chứng tỏ dung dịch chất tan dẫn điện.

• Đèn không sáng chứng tỏ dung dịch chất tan không dẫn điện.

- Quá trình phân li của các chất khi tan trong nước thành các ion được gọi là sự điện li. 

- Chất điện li là chất khi tan trong nước phân li thành các ion. Chất không điện li là chất khi tan trong nước không phân li thành các ion.

- Nước đóng vai trò quan trọng trong sự điện li của một chất nhờ tính chất phân cực của phân tử nước. Khi hòa tan một chất điện li vào nước, xuất hiện tương tác của nước với các ion, tương tác này sẽ bứt các ion khỏi tinh thể để tan vào nước.

- Dung dịch chất điện li mạnh dẫn điện tốt hơn chất điện li yếu do chất điện li mạnh tạo nhiều ion hơn. 

II. THUYẾT BRONSTED – LOWRY VỀ ACID – BASE

Hoạt động 1: Thuyết Bronsted – Lowry về acid – base

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

Em hãy nêu thuyết Bronsted và Lowry về acid – base.

Sản phẩm dự kiến:

- Năm 1923, Bronsted và Lowry đã đề xuất thuyết về acid – base như sau: 

• Acid là những chất có khả năng cho H+, 

• Base là những chất có khả năng nhận H+.

• Nước được cho là chất có tính lưỡng tính (là chất vừa có tính acid, vừa có tính base)

Hoạt động 2: Acid mạnh/base mạnh và acid yếu/base yếu

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

Từ sự phân li hoàn toàn và không hoàn toàn của acid và base trong nước, em hãy nêu đặc điểm của acid và base.

Sản phẩm dự kiến:

Acid mạnh và base mạnh phân li hoàn toàn trong nước (nên không tồn tại dạng phân tử trong nước). Acid yếu và base yếu chỉ phân li một phần trong nước.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Có 4 dung dịch: Natri clorua, rượu etylic, axit axetic, kali sunfat đều có nồng độ 0,1 mol/l. Khả năng dẫn điện của các dung dịch đó tăng dần theo thứ tự nào trong các thứ tự sau:

A. NaCl < C₂H₅OH < CH₃COOH < K₂SO₄.

B. C₂H₅OH < CH₃COOH < NaCl < K₂SO₄.

C. C₂H₅OH < CH₃COOH < K₂SO₄ < NaCl.

D. CH₃COOH < NaCl < C₂H₅OH < K₂SO₄.

Câu 2: Dãy gồm các chất đều là chất điện li yếu là

A. Na₂SO₃, NaOH, CaCl₂, CH₃COOH.

B. H₂S, H₃PO₄, CH₃COOH, Cu(OH)₂.

C. BaSO₄, H₂S, CaCO₃, HgCl₂. 

D. CuSO₄, NaCl, HCl, NaOH.

Câu 3: Dung dịch X gồm: 0,09 mol Cl- , 0,04 mol Na+ , a mol Fe³⁺ và b mol SO . Khi cô cạn X thu được 7,715 gam muối khan. Giá trị của a và b lần lượt là

A. 0.05 và 0,05.         

B. 0,03 và 0,02.

C. 0,07 và 0,08.         

D. 0,018 và 0,027.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: B

Câu 3: B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Trộn 400 ml dung dịch Fe₂(SO₄)₃ 0,2M với 100 ml dung dịch FeCl₃ 0,3M thu được dung dịch Y. Nồng độ ion Fe³⁺ trong Y là?

Câu 2: Cho các chất HBr, HI, H₂S, KOH. Hãy phân loại chúng thành acid mạnh, base mạnh, acid yếu và base yếu.