Giáo án và PPT Sinh học 11 cánh diều Bài 3: Các nhân tố ảnh hưởng đến trao đổi nước và khoáng ở thực vật

BÀI 3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TRAO ĐỔI NƯỚC VÀ KHOÁNG Ở THỰC VẬT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Sự trao đổi nước và dinh dưỡng ở thực vật chịu tác động của những nhân tố nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động I. Nhân tố ảnh hưởng đến trao đổi nước, dinh dưỡng khoáng ở thực vật.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Trong giới hạn sinh lí, nhiệt độ không khí tác động như thế nào đến hơi nước? Khi cường độ ánh sáng tăng trong khoảng xác định, tốc độ thoát hơi nước như thế nào? Nêu những nhân tố ảnh hưởng sự hấp thụ khoáng và nitrogen ở thực vật?

Sản phẩm dự kiến:

Trong giới hạn sinh lí, nhiệt độ không khi tăng làm tăng tốc độ thoát hơi nước. Khi cường độ ánh sáng tăng trong khoảng xác định, tốc độ thoát hơi nước tăng dần đến mức cực đại, sau đó giảm xuống.

Sự hấp thụ khoáng và nitrogen ở thực vật chịu ảnh hưởng của nhân tố:

+ Nhiệt độ

+ Ánh sáng

+ Nước trong đất

+ Độ thoáng khí của đất

+ Hệ vsv vùng rễ

Hoạt động II. Ứng dụng trong thực tiễn

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

- Cân bằng nước có tác dụng gì?

- Liệt kê một số phản ứng chống chịu ngập mặn?

- Liệt kê một số phản ứng chống chịu hạn?

- Đặc điểm trao đổi nước của cây giúp ích điều gì?

- Nêu vai trò của phân bón?

Sản phẩm dự kiến:

1. Cân bằng nước và tưới tiêu hợp lí cho cây trồng.

Cân bằng nước là tương quan giữa lượng nước do rễ cây hút vào vào bằng lượng hơi nước thoát ra.

Cây có biểu hiện héo (thân, lá mất sức trương) là do lượng nước cây hút vào nhỏ hơn lượng nước thoát ra dẫn đến cây bị thiếu nước (các tế bào trong cây bị mất sức trương, không giữ được hình dạng bình thường).

Tưới đúng thời gian, lượng nước cần tưới và phương pháp tưới. Tưới nước căn cứ vào: nhu cầu của cây (thay đổi theo đặc điểm di truyền, trạng thể sinh lí), điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu mà cây chịu tác động giúp cây sinh trưởng, phát triển tốt.

+ Một số phản ứng chống chịu ngập mặn: Biến đổi hình thái (phát triển mô thông khí, rễ thở) và tổng hợp protein chống căng thẳng.

+ Một số phản ứng chống chịu hạn: Biến đổi hình thái ( giảm kích thước lá, tăng lớp cutin, …), tích lũy chất thẩm thấu và loại bỏ sản phẩm độc.

→ Đặc điểm trao đổi nước của cây có thể là một căn cứ để chọn giống sử dụng giống cây trồng chống chịu với các điều kiện hạn, mặn, ngập úng trong thực tiễn sản xuất.

2. Vai trò của phân bón đối với năng suất cây trồng.

Phân bón cung cấp chất dinh dưỡng bổ sung cho cây trồng, bổ sung chất hữu cơ, vi sinh vật làm tăng độ màu mỡ của đất, thúc đẩy sinh trưởng, phát triển và tăng năng suất cây trồng. Bón phân hợp lí có tác dụng nâng cao năng suất cây trồng và chất lượng nông sản.

Hoạt động III. Thực hành trao đổi nước và dinh dưỡng khoáng ở thực vật

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy hoàn thành bảng sau:

BÁO CÁO KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM

-Tên thí nghiệm: 

..............................................................................................................…

- Nhóm thực hiện:…............................................................................…

- Kết quả và thảo luận:

...................................................................................................................…

...................................................................................................................…

......................................................................................................................

- Kết luận: ................................................................................................…

......................................................................................................................

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Hoạt động hấp thụ nước của cây chủ yếu diễn ra ở cơ quan

A. Rễ

B. Thân

C. Lá

D. Chồi non

Câu 2: Sự hút khoáng thụ động của tế bào phụ thuộc vào

A. Hoạt động trao đổi chất.

B. Chênh lệch nồng độ ion.

C. Cung cấp năng lượng.

D. Hoạt động thẩm thấu.

Câu 3: Phân bón có vai trò gì đối với thực vật?

A. Cung cấp các nguyên tố khoáng cho các hoạt động sống của cây.

B. Đảm bảo cho quá trình thoát hơi nước diễn ra bình thường.

C.Tạo động lực cho quá trình hấp thụ nước ở rễ.

D. Cung cấp chất dinh dưỡng cho các sinh vật sống trong đất phát triển.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: B

Câu 3: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Hãy giải thích ưu, nhược điểm của các phương pháp tưới nước cho cây trồng đang được vận dụng trong thực tế

Câu 2: Giải thích cơ sở khoa học của biện pháp xới đất được sử dụng trong trồng trọt