Giáo án và PPT Vật lí 10 kết nối Bài 19: Lực cản và lực nâng

BÀI 19: LỰC CẢN VÀ LỰC NÂNG (2 TIẾT)

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)

- GV cho HS quan sát 2 ô tô A và B có khối lượng như nhau, sử dụng cùng loại động cơ. Vấn đề đặt ra: Khi cho hai ô tô này chạy thử nghiệm trên cùng quãng đường 100 km, với cùng tốc độ 72 km/h, các kĩ sư thấy rằng ô tô A tiêu thụ ít nhiên liệu hơn nhiều so với ô tô B. Câu hỏi: Vì sao khi chúng chạy với cùng một tốc độ như nhau thì xe B lại tiêu thụ ít xăng hơn xe A?

B.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1. Lực cản của chất lưu.

- GV đặt câu hỏi: Em có nhận xét gì về hướng của chuyển động và hướng của lực cản? Ý nghĩa của lực cản?

- Trong hai trường hợp sau, trường hợp nào tờ giấy chueyenr động được xa hơn: Để thẳng tờ giấy và vo tròn tờ giấy?

- Hình khí động học là gì? Có đặc điểm gì?

- Lực cản của chất lưu (không khí, nước) phụ thuộc vào yếu tố nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Hướng của lực cản ngược với hướng của chuyển động.

- Lực cản sẽ cản trở chuyển động của vật. 

- Tờ giấy vo tròn chuyển động được xa hơn tờ giấy để phẳng, do tờ giấy để phẳng có diện tích bề mặt tiếp xúc với không khí lớn hơn.

- Vật có hình dạng con thoi được gọi là hình khí động học. Vật có hình dạng như vậy thì sẽ chịu lực cản nhỏ.

- Lực cản của chất lưu (không khí, nước) phụ thuộc vào hình dạng và tốc độ của vật.

Hoạt động 2. Lực nâng của chất lưu.

- Khi vật chuyển động trong nước hay trong không khí, thì vật chịu những lực nào?

- Lực nâng có tác dụng gì?

- Vận dụng kiến thức đã học ở lớp 8, em hãy cho biết: Khi tàu thuyền chuyển động trên nước sẽ chịu tác dụng của lực nào?

- Vật chịu tác dụng của lực đẩy Archimedes khi nào?

- Có phải trong tất cả mọi trường hợp thì lực đẩy Archimedes là lực nâng không?

Sản phẩm dự kiến:

- Khi vật chuyển động trong nước hay trong không khí, thì ngoài lực cản của nước hay không khí thì vật còn chịu tác dụng của lực nâng.

- Lực nâng có tác dụng: 

+ Nâng máy bay lên cao để máy bay có thể di chuyển trong không khí. 

+ Giúp tàu thuyền nổi và di chuyển được trên mặt nước. 

- Khi tàu thuyền chuyển động trên nước thì nó sẽ chịu tác dụng của lực đẩy Archimedes

- Điều kiện xuất hiện của lực đẩy Archimedes: Vật được nhúng trong chất lưu. 

- Không phải tất cả các trường hợp, lực nâng là lực đẩy Archimedes. Lực đẩy Archimedes là một trường hợp riêng của lực nâng.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

GV yêu cầu HS thực hiện bài tập trắc nghiệm.

Câu 1: Lực cản của chất lưu phụ thuộc vào yếu tố nào?

A. Hình dạng

B. Tốc độ

C. Cả A và B đều đúng

D. Cả A và B đều sai

Câu 2: Khinh khí cầu hoạt động dựa trên nguyên tắc nào?

A. Khí nóng nhẹ hơn, chuyển động nhanh hơn khí lạnh.

B. Bay lên nhờ động cơ.

C. Dựa theo sức gió của môi trường xung quanh.

D. Cả A và C đều đúng.

Câu 3: Chất lưu được dùng để chỉ chất gì?

A. Chất rắn

B. Chất lỏng

C. Chất khí

D. Chất lỏng và chất khí

Câu 4: Đặc điểm nào của loài cá giúp chúng thích nghi với môi trường nước.

A. Thân thon dài, đầu thuôn nhọn giúp giảm sức cản của nước.

B. Mắt không có mí.

C. Bên ngoài vảy có tuyến tiết chất nhầy để giảm ma sát với môi trường nước.

D. Tất cả các đáp án trên.

Câu 5: Gió tác dụng vào buồm một lực có:

A. phương song song với mạn thuyền, cùng chiều với chiều chuyển động của thuyền.

B. phương song song với mạn thuyền, ngược chiều với chiều chuyển động của thuyền.

C. phương vuông góc với mạn thuyền, chiều từ trên xuống.

D. phương vuông góc với mạn thuyền, chiều từ dưới lên.

Gợi ý đáp án:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS hoạt động hoàn thành bài tập trong sgk.