Giáo án và PPT Địa lí 10 chân trời Bài 2: Phương pháp sử dụng bản đồ trong học tập địa lí và trong đời sống

BÀI 2: PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG BẢN ĐỒ TRONG HỌC TẬP ĐỊA LÍ VÀ TRONG ĐỜI SỐNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Đóng vai thực hiện tình huống và trả lời câu hỏi

Chào bạn. Bạn ơi cho mình hỏi đường đi từ trường mình đến Rạp chiếu phim quốc gia như thế nào?

Tớ cũng chưa đi bao giờ nên không biết đường. Làm thế nào bây giờ nhỉ?

À, tớ nhớ ra rồi, chúng ta sử dụng bản đồ để tìm đường đi.

Ừ nhỉ, vậy mà tớ không nghĩ ra. Cảm ơn bạn nhé.

Ngoài bản đồ mà 2 bạn ở tình huống sử dụng tìm đường đi, hiện nay chúng ta còn sử dụng những thiết bị nào để tìm đường đi?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. SỬ DỤNG BẢN ĐỒ TRONG HỌC TẬP ĐỊA LÍ

Hoạt động 1.

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

Em hãy nêu cách sử dụng bản đồ trong học tập địa lí và đời sống?

Sản phẩm dự kiến:

- Giúp tìm hiểu kiến thức về tự nhiên, kinh tế - xã hội và rèn luyện các kĩ năng đọc bản đồ, vẽ lược đồ, tính toán, so sánh, nhận xét, phân tích,...

- Để sử dụng hiệu quả bản đồ chúng ta phải tiến hành:

+ Xác định yêu cầu và mục đích của việc sử dụng bản đồ.

+ Lựa chọn bản đồ phù hợp với nội dung hay mục đích cần tìm hiểu.

+ Định hướng những nội dung cần khai thác từ bản đồ, sau đó lần lượt khai thác từng nội dung thông qua hệ thống kí hiệu bản đồ, tỉ lệ bản đồ; xác định vĩ độ, kinh độ và phương hướng trên bản đồ; phân tích các số liệu và biểu đồ trên bản đồ (nếu có).

Ngoài ra, khi sử dụng bản đồ cần phải hiểu rõ mối quan hệ tương hỗ và nhân quả giữa các đối tượng địa lí, đồng thời phải biết phát triển tư duy không gian

II. SỬ DỤNG BẢN ĐỒ TRONG ĐỜI SỐNG

Hoạt động 2.

GV đưa ra câu hỏi:

Bản đồ được sử dụng rộng rãi trong nhiều hoạt động và lĩnh vực của đời sống xã hội vì sao?

Sản phẩm dự kiến:

- Bản đồ được sử dụng rộng rãi trong nhiều hoạt động và lĩnh vực của đời sống xã hội:

+ Trong sinh hoạt hằng ngày, bản đồ dùng để xác định vị trí; tìm đường đi; tính khoảng cách; xem dự báo thời tiết;...

+ Trong sản xuất, kinh doanh dịch vụ hay các dự án, quy hoạch phát triển vùng, việc xây dựng các công trình thuỷ lợi, các trung tâm công nghiệp, các tuyến đường giao thông hay thiết kế các chương trình du lịch,…

+ Trong lĩnh vực quân sự, để xây dựng các phương án tác chiến, lợi dụng địa hình, địa vật trong phòng thủ và tấn công,…

- Cách sử dụng bản đồ cho một số hoạt động thường gặp trong đời sống:

1. XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ

- Chủ yếu dựa vào hệ thống lưới kinh, vĩ tuyến để xác định tọa độ địa lí, chỉ ra vị trí.

- Đối với bản đồ số: xác định dựa vào hệ thống định vị toàn cầu (GPS).

2. TÌM ĐƯỜNG ĐI

- Bước 1: chọn bản đồ hành chính hoặc bản đổ giao thông có địa danh bạn cần tìm.

- Bước 2: xác định vị trí xuất phát và điểm đến trên bản đồ.

- Bước 3: xác định lộ trình bằng cách chọn tuyến đường gần nhất nối vị trí xuất phát và điểm đến.

3. TÍNH KHOẢNG CÁCH ĐỊA LÝ

- Muốn tính khoảng cách thực tế giữa hai địa điểm trên bản đồ ta làm như sau:

- Đo khoảng cách giữa hai địa điểm trên bản đồ.

- Căn cứ vào tỉ lệ bản đồ để tính khoảng cách trên thực tế.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Ứng dụng của GPS là định vị, nhằm xác định vị trí chính xác của các đối tượng trên bản đồ.

Câu 2: Bản đồ số là công cụ truyền tải, giám sát tính năng đó.

Câu 3: Công cụ truyền tải và giám sát tính năng định vị của GPS là gì?

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Ứng dụng nổi bật nhất của GPS là gì?

Câu 2: GPS được hình thành lần đầu tiên bởi quốc gia nào?

Câu 3: Nêu ý nghĩa của GPS và bản đồ số trong đời sống?