Giáo án và PPT Sinh học 10 cánh diều Bài 13: Chu kì tế bào và nguyên phân

BÀI 13: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ NGUYÊN PHÂN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Trong nguyên phân, sự phân chia nhân tế bào trải qua mấy giai đoạn (kì) ?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Chu kì tế bào

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Em hãy nêu nét chính về chu kì tế bào?

Sản phẩm dự kiến:

- Là một vòng tuần hoàn các hoạt động sống xảy ra trong một tế bào từ khi tế bào được hình thành đến khi tế bào phân chia thành tế bào mới. 

- Gồm 4 pha:

+ Sinh trưởng, cơ sở cho nhân đôi DNA (G₁)

+ Pha nhân đôi DNA và NST (S)

+ Pha sinh trưởng và chuẩn bị cho phân bào (G₂) 

+ Pha phân bào (M)

II. SINH SẢN CỦA TẾ BÀO THEO CƠ CHẾ NGUYÊN PHÂN

Hoạt động 1. Khái niệm sinh sản của tế bào

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Sinh sản tế bào là ?

Sản phẩm dự kiến:

Sinh sản tế bào là quá trình các tế bào mới được tạo ra từ tế bào ban đầu, làm tăng số lượng tế bào quan phân bào và thay thế các tế bào chết.

Hoạt động 2. 2. Cơ chế sinh sản của tế bào – nguyên phân

 GV đưa ra câu hỏi:  Em hãy nêu các giai đoạn sinh sản của tế bào?

 Sản phẩm dự kiến:

- Các giai đoạn sinh sản của tế bào:

+ Nguyên phân (phân chia nhân)

• Kì đầu: Các tế bào bắt đầu đóng xoắn, co ngắn.

• Kì giữa: NST kép xếp một hàng ở mặt phẳng xích đạo.

• Kì sau: Hai chromatid của nhiễm sắc thể phân li đồng đều thành hai nhiễm sắc thể đơn và di chuyển về hai cực của tế bào.

•  Kì cuối: Nhiễm sắc thể dãn xoắn. Màng nhân và nhân con xuất hiện trở lại.

+ Phân chia tế bào chất: diễn ra đồng thời với kì cuối của nguyên phân, các bào quan trong tế bào được phân chia về hai tế bào con.

•  Ở tế bào thực vật: Hình thành vách ngăn phân chia thành hai tế bào. 

 Ở tế bào động vật: Màng sinh chất lõm vào hình thành eo thắt phân chia thành hai tế bào.

…………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Trình tự các giai đoạn mà tế bào trải qua trong khoảng thời gian giữa hai lần nguyên phân liên tiếp được gọi là :

1. Quá trình phân bào
2. Chu kỳ tế bào
3. Phát triển tế bào
4. Phân chia tế bào

Câu 2: Thời gian của một chu kỳ tế bào được xác định  bằng:

1. Thời gian giữa hai lần nguyên phân  liên tiếp
2. Thời gian kì trung gian
3. Thời gian của quá trình      nguyên phân
4. Thời gian của  các quá trình chính thức trong một lần nguyên phân

Câu 3: Khoảng thời gian giữa 2 lần phân bào gọi là

1. Chu kì tế bào
2. Phân chia tế bào
3. Phân cắt tế bào
4. Phân đôi tế bào 

Câu 4: Nói về chu kỳ tế bào, phát biểu nào sau đây không đúng?

1. Chu kỳ tế bào là khoảng thời gian giữa hai lần phân bào
2. Chu kỳ tế bào gồm kỳ trung gian và quá trình phân bào.
3. Trong chu kỳ tế bào có sự biến đổi hình thái và số lượng NST.
4. Chu kì tế bào của mọi tế bào trong một cơ thể đều giống nhau

Câu 5:   Phát biểu nào sau đây đúng?

1. Chu kỳ tế bào là khoảng thời gian giữa hai lần giảm bào
2. Chu kỳ tế bào gồm kỳ trung gian và quá trình phân bào
3. Trong chu kỳ tế bào không có sự biến đổi hình thái và số lượng NST
4. Chu kì tế bào của mọi tế bào trong một cơ thể đều giống nhau

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Chu kỳ tế bào bao gồm các pha theo trình tự?

Câu 2: Trong 1 chu kỳ  tế bào, kỳ trung gian được chia làm ?