Giáo án và PPT Ngữ văn 7 chân trời Bài 2: Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng

ĐỌC MỞ RỘNG THEO THỂ LOẠI. CHÂN, TAY, TAI, MẮT, MIỆNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV đặt câu hỏi gợi dẫn: Các em đã từng đói bụng bao giờ chưa? Khi đói bụng, cơ thể chúng ta thường như thế nào? Khi đó, chúng ta có mong muốn gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1: Khám phá văn bản

- GV đặt câu hỏi, yêu cầu đọc thông tin trong SGK để trả lời: Truyện Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng được trích dẫn từ đâu?.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, xác định bố cục của VB.

Sản phẩm dự kiến:

Nguồn gốc, xuất xứ

- Trích từ Tuyển tập Văn học Dân gian Việt Nam, tập III, Truyện cười – Truyện trạng cười – Truyện ngụ ngôn, Phan Trọng Thưởng, Nguyễn Cừ (biên soạn, tuyển chọn), NXB Giáo dục, 2007.

Đọc, kể, tóm tắt

- Đề tài: Sự đoàn kết trong tập thể.

- Sự kiện:

+ Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng vốn sống hòa thuận với nhau.

+ Nhưng Chân, Tay, Tai và Mắt bắt đầu cảm thấy Miệng chẳng làm gì cũng được hưởng lợi, còn bản thân mình thì phải làm lụng vất vả.

+ Chân, Tay, Tai, Mắt quyết định không làm nữa, bỏ đói Miệng.

+ Tất cả đều mệt mỏi, uể oải.

+ Chân, Tay, Tai, Mắt lúc này hiểu ra tầm quan trọng của việc Miệng được ăn và đã đi tìm đồ ăn cho Miệng.

- Tình huống: Chân, Tay, Tai, Mắt thấy mình phải làm cho lão Miệng được ăn nên quyết định không làm gì nữa.

- Cốt truyện: Chân, Tay, Tai, Mắt vốn sống hòa thuận với Miệng. Nhưng họ nhận thấy mình phải làm lụng suốt ngày còn lão Miệng không phải làm gì cả. Thế là cả bọn không làm nữa, để lão Miệng nhịn đói. Nhưng rồi bọn họ cũng trở nên yếu đi và hiểu vai trò của lão Miệng. Tất cả lại làm lụng để cho lão Miệng được ăn.

- Nhân vật: Các bộ phận cơ thể người, tên là những danh từ chung.

- Không gian, thời gian: Phiếm định.

Bố cục: 3 phần

+ Phần 1: Từ đầu… kéo nhau về: Nguyên nhân và tình huống truyện.

+ Phần 2: Tiếp… họp nhau lại để bàn: Hành động và kết quả.

+ Phần 3: Đoạn còn lại: Bài học rút ra.

Hoạt động 2: Phân tích văn bản

- GV đặt câu hỏi:

+ Vì sao Chân, Tay, Tai, Mắt lại có quyết định không muốn làm nữa?

+ Quyết định đó có phải là một quyết định hợp lí không?

Sản phẩm dự kiến:

a. Nguyên nhân và tình huống truyện

- Quyết định không cùng chung sống:

+ Cô Mắt: than thở, khơi gợi, kích động cậu Chân, Tay: không làm cho lão Miệng ăn nữa → tìm đến bác Tai → Có sự đồng tình, nhất trí cao.

+ Hợp lí vì Mắt vốn chuyên để quan sát; là sự thật hiển nhiên nhưng do hằng ngày bận rộn không ai nhìn ra.

- Cách thức: hăm hở, nói thẳng → Hăng hái, hả giận, như công lí đã được thi hành.

b. Hậu quả của quyết định không cùng chung sống

- Cậu Chân, Tay: không muốn chạy nhảy…

- Cô Mắt: lờ đờ, hai mi nặng trĩu.

- Bác Tai: lúc nào cũng ù ù như xay lúa.

- Lão Miệng: nhợt nhạt cả hai môi, hai hàm khô rang, không buồn nhếch mép.

=> Tất cả đều mệt mỏi, uể oải, gần như sắp chết.

c. Cách sửa chữa hậu quả

- Bác Tai: Thừa nhận sai lầm.

=> Tất cả chăm chút cho lão Miệng, ai làm việc ấy, không suy bì tị nạnh.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Trong truyện “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng”, ai là người đầu tiên đề xuất đình công?

A. Cô Mắt

B. Cậu Chân

C. Cậu Tay

D. Bác Tai

Câu 2. Lý do chính mà các bộ phận cơ thể quyết định đình công là gì?

A. Vì họ muốn nghỉ ngơi

B. Vì họ cảm thấy lão Miệng không làm gì mà chỉ ăn

C. Vì họ muốn thử thách lão Miệng

D. Vì họ muốn chứng minh sự quan trọng của mình

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Kể lại một câu chuyện ngụ ngôn đã học trước lớp?

Câu 2: Bài học chính mà truyện “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng” muốn truyền đạt là gì?