Giáo án toán 7 cánh diều

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../...

BÀI 1: TẬP HỢP CÁC SỐ HỮU TỈ

I. MỤC TIÊU:

1. Kiến thức: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:

- Nhận biết được số hữu tỉ và lấy được ví dụ về số hữu tỉ.

- Nhận biết được tập hợp các số hữu tỉ .

- Nhận biết được số đối của một số hữu tỉ.

- Nhận biết được thứ tự trong tập hợp các số hữu tỉ.

2. Năng lực

Năng lực chung:

- Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá

- Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm

- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.

Năng lực riêng: tư duy và lập luận toán học, mô hình hóa toán học, sử dụng công cụ, phương tiện học toán.

- Biểu diển được một số hữu tỉ trên trục số.

- So sánh được hai số hữu tỉ.

- Viết được một số hữu tỉ bằng nhiều phân số bằng nhau.

3. Phẩm chất

- Có ý thức học tập, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo, có ý thức làm việc nhóm.

- Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, có trách nhiệm, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của GV.

- Hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ.

=> Giáo án word toán 6 cánh diều và giáo án điện tử toán 6 kết nối đã được Kenhgiaovien biên soạn đầy đủ chi tiết tất cả các bài trong chương trình giảng dạy. Bộ giáo án tải về và chỉnh sửa được sẽ giúp thầy cô rút ngắn thời gian soạn. Ngoài ra Kenhgiaovien soạn đủ bộ giáo án dạy thêm toán 6 cánh diều để thầy cô ôn tập mở rộng kiến thức cho học sinh. Kenhgiaovien soạn đầy đủ tất cả các môn của các bộ lớp 6 sách cánh diều, kết nối tri thức, chân trời sáng tạo.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1 - GV:  SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, thước thẳng có chia khoảng.

2 - HS : SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng nhóm, bút viết bảng nhóm.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
2. a) Mục tiêu:

- HS ôn lại các tập hợp số đã học.

- Gợi tâm thế, tạo hứng thú học tập.

1. b) Nội dung: HS thực hiện các yêu cầu dưới sự hướng dẫn của GV.
2. c) Sản phẩm: HS trả lời được câu hỏi mở đầu.
3. d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV dẫn dắt, đặt vấn đề:

+ GV chiếu bảng nhiệt độ lúc 13h ngày 24/01/2016 tại 1 số trạm đo được cho bởi bảng sau:

GV đặt câu hỏi: “Các số chỉ nhiệt độ nêu trên có viết được dưới dạng phân số không?”

=> Giáo viên có thể xem bất kì bài giáo án toán 7 trong chương trình: giáo án word toán 7 kết nối và giáo án điện tử toán 7 kết nối tri thức . Hệ thống có đầy đủ tất cả các bài soạn của giáo án dạy thêm toán 7 kết nối để giáo viên củng cố kiến thức thêm cho học sinh

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm đôi hoàn thành yêu cầu.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới: “Để trả lời được câu hỏi tên, cũng như hiểu rõ hơn về tập hợp các số hữu tỉ, chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài ngày hôm nay”.

Bài 1: Tập hợp  các số hữu tỉ.

Có giáo án điện tử:

• Giáo án điện tử toán 7 cánh diều

1. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Số hữu tỉ

1. a) Mục tiêu:

- Nhận biết được số hữu tỉ và lấy được ví dụ về số hữu tỉ

- Giúp HS có cơ hội trải nghiệm, thảo luận về số hữu tỉ thông qua việc viết các số đã cho dưới dạng một phân số.

=> Đây là nội dung bài xem trước, còn có thêm nhiều bài soạn chi tiết toán 7 cánh diều đủ cả năm.

1. b) Nội dung:

 HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

1. c) Sản phẩm: HS nắm vững kiến thức, kết quả của HS.
2. d) Tổ chức thực hiện:

 => Cũng có thể xem thêm về giáo án toán 8 cánh diều

Hoạt động 2: Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số

1. a) Mục tiêu:

- Qua việc ôn lại cách biểu diễn số nguyên trên trục số, HS có cơ hội trải nghiệm để biết cách biễu diển số hữu tỉ trên trục số.

1. b) Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
2. c) Sản phẩm: HS nắm vững kiến thức, kết quả của HS.
3. d) Tổ chức thực hiện:

=> Bắt đầu từ năm học 2023 -2024. Chương trình toán lớp 8 thay đổi chương trình mới. Giáo án toán 8 kết nối tri thức đã được soạn chi tiết: Giáo án word và giáo án Powerpoint. Chương trình giáo án dạy thêm toán 8 kết nối  cũng được hệ thống biên soạn cả năm chi tiết. Ngoài ra, kenhgiaovien có đủ giáo án của các môn của 3 bộ sách: Kết nối, Chân trời, Cánh diều

 => Đây là giáo án chính khóa, hệ thống còn có thêm giáo án dạy thêm buổi chiều, với nhiều dữ liệu ngoài sách giáo khoa

Hoạt động 3: Số đối của một số hữu tỉ

1. a) Mục tiêu:

- Giúp HS có cơ hội trải nghiệm nhận biết số đối của một số hữu tỉ.

1. b) Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
2. c) Sản phẩm: HS nắm vững kiến thức, kết quả của HS.
3. d) Tổ chức thực hiện:

Tài liệu khác:

• Giáo án dạy thêm toán 7 cánh diều

Hoạt động 4: So sánh các số hữu tỉ

1. a) Mục tiêu:

- Giúp học sinh biết cách so sánh 2 số hữu tỉ

1. b) Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
2. c) Sản phẩm: HS nắm vững kiến thức, kết quả của HS.
3. d) Tổ chức thực hiện:

 => Bắt đầu từ năm học 2023 -2024. Chương trình toán lớp 8 thay đổi chương trình mới. Giáo án toán 8 cánh diều đã được soạn chi tiết: Giáo án word và giáo án Powerpoint

1. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
2. a) Mục tiêu: Học sinh củng cố lại kiến thức thông qua một số bài tập.
3. b) Nội dung: HS dựa vào kiến thức đã học vận dụng làm BT
4. c) Sản phẩm: Kết quả của HS.
5. d) Tổ chức thực hiện:

=> Ngoài ra, Hệ thống có sãn trọn bộ đầy đủ cả năm của cả giáo án word, giáo án powerpoint và giáo án dạy thêm toán 9. Bộ giáo án được soạn đầy đủ tất cả các bài sách giáo khoa và thêm nhiều bài tập củng cố kiến thức.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

1. a) Mục tiêu:

- Học sinh thực hiện làm bài tập vận dụng để nắm vững kiến thức.

- HS thấy sự gần gũi toán học trong cuộc sống. HS biết thêm về độ cao của bốn rãnh đại dương so với mực nước biển.

1. b) Nội dung: HS sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập.
2. c) Sản phẩm: Kết quả của HS.
3. d) Tổ chức thực hiện:

- GV chiếu Slide , tổ chức củng cố HS qua trò chơi trắc nghiệm.

Câu 1. Tập hợp các số hữu tỉ kí hiệu là :

1. B. C. ^*                             D.

Câu 2. Chọn câu đúng :

1. B. C.              D.   

Câu 3. Số nào sau đây là số hữu tỉ âm :

1. B. C.                      D.

Câu 4. Với điều kiện nào của b thì phân số , là số hữu tỉ.

1. B. C.                D.

Đáp án:

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

* HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Ghi nhớ kiến thức trong bài.

- Hoàn thành các bài tập  6, 7 (SGK – tr11) và các bài tập trong SBT.

- Chuẩn bị bài mới “ Bài 2. Cộng, trừ, nhân, chia số hữu tỉ”.

Giáo án powerpoint toán 7 cánh diều

BÀI 1: TẬP HỢP CÁC SỐ HỮU TỈ

KHỞI ĐỘNG

Các số chỉ nhiệt độ nêu trên có viết được dưới dạng phân số không?

Bảng nhiệt độ 13h 24/011/2016

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Số hữu tỉ

HĐ1: Viết các số -3;  0,5;  dưới dạng phân số

Số hữu tỉ là số được viết dưới dạng phân số , với a, b , b  0.

Tập hợp các số hữu tỉ được kí hiệu là

Ví dụ 1:

Các số -5; 0;-0,41;  có là số hữu tỉ không? Vì sao

Giải:

Các phân số đã cho là số hữu tỉ, vì mỗi số đó đều viết được dưới dạng phân số. Cụ thể:

-5 =; 0 =; -0,41 =;

Chú ý:

• Mỗi số nguyên là một số hữu tỉ.
• Các phân số bằng nhau là các cách viết khác nhau của cùng một số hữu tỉ.

Ví dụ:   

Luyện tập 1

Các số 21; -12; ; -4,7;  -3,05 có là số hữu tỉ không? Vì sao?

=> Các số 21; -12; ; -4,7;  -3,05 là các số hữu tỉ.

2. Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số

Em hãy nêu lại cách biểu diễn số nguyên trên trục số

HD3: Biểu diễn số hữu tỉ  trên trục số

+ Chia đoạn thẳng đơn vị (chẳng hạn đoạn từ điểm 0 đến điểm 1) thành mười phần bằng nhau, lấy một đoạn làm đơn vị mới (đơn vị mới bằng  đơn vị cũ).

+ Đi theo chiều dương của trục số, bắt đầu từ điểm 0, ta lấy 7 đơn vị mới đến điểm A. Điểm A biểu diễn số hữu tỉ  

Nhận xét: Do  nếu điểm A ở trục số trên cũng là điểm biểu diễn số hữu tỉ  trên trục số.

Có Powerpoint sinh động:

• Giáo án powerpoint toán 7 kì 1 cánh diều
• Giáo án powerpoint toán 7 kì 2 cánh diều

Luyện tập 2: Biểu diễn số hữu tỉ -0,3 trên trục số.

- Viết -0,3 dưới dạng phân số tối giản  ;

- Chia đoạn thẳng đơn vị (chẳng hạn đoạn từ điểm 0 đến điểm 1) thành mười phần bằng nhau, lấy một đoạn làm đơn vị mới (đơn vị mới bằng  đơn vị cũ).

- Đi theo chiều âm của trục số, bắt đầu từ điểm 0, ta lấy 3 đơn vị mới đến điểm A. Điểm A biểu diễn số hữu tỉ -0,3.

HD3: Quan sát hai điểm biểu diễn các số hữu tỉ  và  trên trục số sau:

Nêu nhận xét về khoảng cách từ hai điểm  và  ?

Nx: Hai điểm biểu diễn các số hữu tỉ  và  nằm về hai phía của điểm gốc O và cách đều điểm gốc O .

Kết luận:

• Trên trục số, hai số hữu tỉ (phân biệt) có điểm biểu diễn nằm về hai phía của điểm gốc 0 và cách đều điểm gốc 0 được gọi là hai số đối nhau.
• Số đối của số hữu tỉ a, kí hiệu là – a.
• Số đối của số 0 là 0.

Nhận xét:

Số đối của số -a là số a, tức là –(-a) = a

Ví dụ 4: Tìm số đối của mỗi số sau: 1,3 ;  

Số đối của 1,3 là -1,3.

Số đối của  là –() = –() = .

Luyện tập 3:

Tìm số đối của mỗi số sau: ; -0,5.  

Giải: - Số đối của các số  ; -0,5 lần lượt là:  ; 0,5.

4. So sánh các số hữu tỉ
5. a) So sánh hai số hữu tỉ

- Nếu số hữu tỉ a nhỏ hơn số hữu tỉ b thì ta viết a < b hay b > a.

- Số hữu tỉ lớn hơn 0 gọi là số hữu tỉ dương.

- Số hữu tỉ nhỏ hơn 0 gọi là số hữu tỉ âm.

- Số hữu tỉ 0 không là số hữu tỉ dương cũng không là số hữu tỉ âm.

- Nếu a < b và b < c thì a < c.

1. b) Cách so sánh hai số hữu tỉ:

HĐ4: So sánh:

1. a) và ;
2. b) 0,125 và 0,13 ;

Nhắc lại cách so sánh hai phân số và cách so sánh 2 số thập phân.

Giải

1. c) Để so sánh hai số hữu tỉ -0,6 và , ta có thể làm như sau:

- Viết chúng dưới dạng các phân số có mẫu số dương và quy đồng mẫu các phân số đó:

-0,6   ;

  ;

- So sánh hai phân số có cùng mẫu số dương và kết luận:

Do  >  nên -0,6 >  

Nhận xét:

+ Khi hai số hữu tỉ cùng là phân số hoặc cùng là số thập phân, ta so sánh chúng theo những quy tắc đã biết ở lớp 6.

+ Để so sánh hai số hữu tỉ, ta viết chúng về cùng dạng phân số hoặc cùng dạng số thập phân rồi so sánh chúng.

Luyện tập 4:  So sánh:

1. -3,23 và -3,32
2. b) và -1,25

Giải:

1. a) -3,23 > -3,32
2. b) Có:

;  

Có:

  <   

1. Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số

HĐ5

Giả sử hai điểm a,b lần lượt biểu diễn hai số nguyên a, b trên trục số nằm ngang. Với a < b, nêu nhận xét về vị trí của điểm a so với điểm b trên trục số đó.

Giả sử hai điểm x, y lần lượt biểu diễn hai số hữu tỉ x, y trên trục số nằm ngang. Khi so sánh hai số hữu tỉ, ta viết chúng ở dạng phân số có cùng mẫu số dương rồi so sánh hai tử số, tức là so sánh hai số nguyên. Vì vậy, cũng như số nguyên, nếu x < y hay y > x thì điểm x nằm bên trái điểm y.

Tương tự, nếu x < y hay y > x thì điểm x nằm phía dưới điểm ý trên trục số thẳng đứng.

Ví dụ 6

1. a) Sắp xếp các số sau theo thứ tự tăng dần: -1; -2;
2. b) Trong ba điểm A, B, C trên trục số dưới đây có một điểm biểu diễn số hữu tỉ . Hãy xác định điểm đó.

Trả lời

1. Ta có: -2 = ; -1 = . Mà <  <  suy ra <  < .

Vậy các số đã cho được sắp xếp theo thứ tự tang dần là: -2; ; -1.

1. b) Do < < nên điểm nằm bên phải điểm -2 và nằm bên trái điểm -1 trên trục số. Trong ba điểm A, B, C chỉ có 3 điểm B thỏa mãn hai điều kiện đó. Vậy điểm B biểu diễn số hữu tỉ  .

Được hỗ trợ thêm phần trắc nghiệm toán 7 cánh diều + 1 số đề thi để hỗ trợ tốt giảng dạy

LUYỆN TẬP

Bài 1 (SGK – tr10): Các số 13; -29; -2,1; 2,28;  có là số hữu tỉ không? Vì sao

Giải

 Các số 13; -29; -2,1; 2,28;  có là số hữu tỉ

Bài 2: Chọn kí hiệu “”, “” thích hợp chỗ trống:

1. 21 Q
2. – 7 N
3. Z
4. 0 Q

e, -7,3    Q

1. 3 Q

Trả lời

1. 21 Q
2. – 7 N
3.   Z
4. 0 Q

e, -7,3    Q

1. 3 Q

Bài 3 (SGK – tr10): Trong các phát biểu sau, phát biểu nào đúng, phát biểu nào sai:

1. a) Nếu a thì a  .
2. b) Nếu a thì a .
3. c) Nếu a thì a .
4. d) Nếu a thì a .
5. e) Nếu a thì a.
6. g) Nếu a thì a.

Đáp án

Đúng: a,b

Sai: c, d,e, g

Bài 4 (SGK – tr11): Quan sát trục số và cho biết các điểm A, B, C, D biểu diễn những số nào?

Trả lời

Các điểm A, B, C, D lần lượt biểu diễn các phân số :

Bài 5 (SGK – tr11): Tìm số đối của mỗi số sau:

 ; ; ; ; 3,9; -12,5

Trả lời

Số đối của các số ; ; ; ; 3,9; -12,5 lần lượt là:  

; ; ; ; -3,9; 12,5

TRÒ CHƠI: BẢO VỆ KHU PHỐ

Câu hỏi 1:Tập hợp các số hữu tỉ kí hiệu là

*

Câu hỏi 2: Chọn câu đúng

-9  

1,2

Câu hỏi 3: Số nào sau đây là số hữu tỉ âm:

Câu hỏi 4: Với điều kiện nào của b thì phân số ,    là số hữu tỉ.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Ôn lại kiến thức đã học trong bài

Hoàn thành các bài tập 6,7-SGK –tr11 và các bài tập trong SBT

Chuẩn bị bài mới “Cộng, trừ, nhân, chia số hữu tỉ”.