Giáo án vật lí 7 cánh diều

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 16: TỪ TRƯỜNG TRÁI ĐẤT

1. MỤC TIÊU
2. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Dựa vào ảnh (hoặc hình vẽ, đoạn phim khoa học) khẳng định được Trái đất có từ trường.
• Nêu được cực từ bắc và cực Bắc địa lí không trùng nhau.
• Sử dụng la bàn để tìm hướng địa lí.

2. Năng lực

• Năng lực chung:
• Giải quyết được những nhiệm vụ học tập một cách độc lập, theo nhóm và thể hiện sự sáng tạo.
• Góp phần phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác qua hoạt động nhóm và trao đổi công việc với giáo viên.
• Năng lực riêng:
• Năng lực nhận thức, tự học: phát triển kĩ năng tự đọc và viết tóm tắt nội dung kiến thức đọc được.
• Năng lực ứng dụng: sử dụng la bàn để tìm hướng địa lí.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm.
  

  => Đây là nội dung bài xem trước, còn có thêm nhiều bài soạn chi tiết vật lí 7 cánh diều đủ cả năm.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
2. Đối với giáo viên

• SGK, SGV, SBT.
• Tranh ảnh, video liên quan đến bài học.
• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập (nếu cần) theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
2. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.
3. Nội dung: GV trình bày vấn đề, HS trả lời câu hỏi.
4. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
5. Tổ chức thực hiện:

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi và trả lời câu hỏi: Như ta đã biết, kim nam châm tự do, khi cân bằng luôn nằm dọc theo hướng nam bắc. Từ trường nào tác dụng lên kim nam châm để nó luôn chỉ theo một hướng như vậy.

- HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ.

- GV dẫn dắt vấn đề: Để có câu trả lời chính xác cho câu hỏi Từ trường nào tác dụng lên kim nam châm để nó luôn chỉ theo một hướng, cũng như dựa vào ảnh (hoặc hình vẽ, đoạn phim khoa học) khẳng định được Trái đất có từ trường, nắm được cực từ bắc và cực Bắc địa lí không trùng nhau và biết cách sử dụng la bàn để tìm hướng địa lí, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 16: Từ trường Trái đất.

=> Giáo án word vật lí 6 cánh diều và giáo án điện tử vật lí 6 cánh diều đã được Kenhgiaovien biên soạn đầy đủ chi tiết tất cả các bài trong chương trình giảng dạy. Bộ giáo án tải về và chỉnh sửa được sẽ giúp thầy cô rút ngắn thời gian soạn. Kenhgiaovien soạn đầy đủ tất cả các môn của các bộ lớp 6 sách cánh diều, kết nối tri thức, chân trời sáng tạo.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về mô tả từ trường Trái đất

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS dựa vào ảnh (hoặc hình vẽ, đoạn phim khoa học) khẳng định được Trái đất có từ trường; nêu được cực từ bắc và cực Bắc địa lí không trùng nhau.
2. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SGK, quan sát hình ảnh, thảo luận, trả lời câu hỏi.
3. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
4. Tổ chức hoạt động:

=> Giáo viên có thể xem bất kì bài giáo án vật lí 7 trong chương trình: giáo án word vật lí 7 cánh diều và giáo án điện tử vật lí 7 cánh diều . Hệ thống có đầy đủ tất cả các bài soạn  giáo viên củng cố kiến thức thêm cho học sinh

Hoạt động 2: Tìm hiểu về la bàn

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nắm được cấu tạo la bàn; sử dụng được la bàn để xác định hướng địa lí.
2. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SGK, quan sát hình ảnh, thảo luận, trả lời câu hỏi.
3. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
4. Tổ chức hoạt động:

=> Bắt đầu từ năm học 2023 -2024. Chương trình vật lí lớp 8 thay đổi chương trình mới. Giáo án vật lí 8 cánh diều đã được soạn chi tiết: Giáo án word và giáo án Powerpoint. Ngoài ra, kenhgiaovien có đủ giáo án của các môn của 3 bộ sách: Kết nối, Chân trời, Cánh diều
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

1. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua trả lời câu hỏi trắc nghiệm.
2. Nội dung: HS sử dụng SGK, kiến thức đã học, GV hướng dẫn (nếu cần thiết) để trả lời câu hỏi.
3. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
4. Tổ chức thực hiện:

 => Ngoài ra, Hệ thống có sãn trọn bộ đầy đủ cả năm của cả giáo án vật lí word 9 , powepoint vật lí 9. Bộ giáo án được soạn đầy đủ tất cả các bài sách giáo khoa và thêm nhiều bài tập củng cố kiến thức.

- GV giao nhiêm vụ cho HS: Khoanh tròn vào câu trả lời đặt trước đáp án đúng:

Câu 1. Theo quy ước, cực từ Bắc của Trái đất ở gần:

1. Cực Nam của Trái đất.
2. Cực Tây của Trái đất.
3. Cực Bắc của Trái đất.
4. Cực Đông của Trái đất.

Câu 2. 2 cực từ:

1. Không trùng với 2 cực địa lí.
2. Trùng với 2 cực địa lí.
3. Cùng chiều với vị trí thật của chúng.
4. Cả A, B, C đều sai.

Câu 3. Dụng cụ giúp con người định hướng địa lí là:

1. La bàn.
2. Điện thoại thông minh có ứng dụng la bàn.
3. Cả A và B đều đúng.
4. Cả A và B đều sai.

Câu 4. Mặt chia độ của la bàn được chia thành:

1. 90°.
2. 180°.
3. 360°.
4. 100°.

Câu 5. Khi tìm hướng địa lí cần chú ý:

1. Giữ la bàn nằm ngang trước mặt với hướng mũi tên di chuyển hướng ra xa.
2. Xoay cơ thể cho đến khi đầu phía bắc của kim từ tính thẳng hàng với kim định hướng.
3. Không để các vật có tính chất từ gần la bàn.
4. Cả A, B, C đều đúng.

- HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ:

Câu 1. Đáp án C.

Câu 2. Đáp án A.

Câu 3. Đáp án C.

Câu 4. Đáp án C.

Câu 5. Đáp án D.

- GV nhận xét, chuẩn kiến thức.

1. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
2. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua trả lời câu hỏi.
3. Nội dung: HS sử dụng SGK, kiến thức đã học, vận dụng, GV hướng dẫn (nếu cần thiết) để trả lời câu hỏi.
4. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
5. Tổ chức thực hiện:

- GV giao nhiêm vụ cho HS: Sử dụng la bàn để tìm hướng cổng nhà em.

- HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ.

- GV nhận xét, chuẩn kiến thức.

1. Kế hoạch đánh giá

Giáo án powerpoint vật lí 7 cánh diều

KHỞI ĐỘNG

Như ta đã biết, kim nam châm tự do, khi cân bằng luôn nằm dọc theo hướng nam bắc. Từ trường nào tác dụng lên kim nam châm để nó luôn chỉ theo một hướng như vậy?

BÀI 16:

TỪ TRƯỜNG TRÁI ĐẤT

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Mô tả từ trường Trái Đất

Từ trường Trái Đất xuất hiện do tính chất từ của vật chất Trái Đất hợp thành tạo ra. Từ trường Trái Đất tồn tại từ trong lòng Trái Đất đến không gian rộng lớn bao quanh Trái Đất.

Quan sát Hình 16.1 SGK trang 83 và mô tả từ trường của Trái Đất.

Mô tả từ trường của Trái Đất

• Trái Đất quay quanh trục xuyên tâm, trục này là đường thẳng nối giữa hai cực Nam và cực Bắc của nó. Các cực này có vị trí cố định trên bề mặt Trái Đất.
• Do cấu tạo bên trong lõi và chuyển động quay nên Trái Đất có từ trường, giống như một thanh nam châm.
• Từ trường của Trái đất và hai cực từ của nó được quy ước như Hình 16.1.

Dựa vào Hình 16.1, em hãy cho biết cực Bắc địa lí và cực từ bắc (của Trái Đất) có trùng nhau không?

Cực Bắc địa lí và cực từ bắc (của Trái Đất) không trùng nhau.

Em có biết

Lõi của Trái Đất được chia thành hai phần:

• Lõi bên trong ở thể rắn.
• Lõi bên ngoài ở thể lỏng.

=> Khi Trái Đất quay, hai phần của lõi chuyển động với tốc độ khác nhau. Đó là giả thuyết về nguyên nhân tạo ra từ trường đất.

Lưu ý

• Cực từ Bắc: ở phía cực Nam địa lí.
• Cực từ Nam: ở phía cực Bắc địa lí.
• 2 từ cực không trùng với 2 cực địa lí

1. La bàn

Dựa vào hiểu biết về nam châm và từ trường của Trái đất, người ta đã chế tạo một dụng cụ, được gọi là la bàn giúp con người tìm hướng địa lí, giúp các thủy thủ hay ngư dân đi trên biển tìm hướng địa lí khi di chuyển tàu, thuyền.

1. Cấu tạo của la bàn

Quan sát Hình 16.2 và nêu cấu tạo của la bàn.

La bàn có cấu tạo gồm các bộ phận:

• Kim nam châm quay tự do trên trục quay.
• Mặt chia độ được chia thành 360° có ghi bốn hướng: bắc kí hiệu N, đông kí hiệu E, nam kí hiệu S, tây kí hiệu W. Mặt hình tròn được gắn cố định với vỏ kim loại của la bàn và quay độc lập với kim nam châm.
• Vỏ kính loại kèm mặt kính nắp
• Hiện nay, ở một số điện thoại thông minh có sử dụng ứng dụng la bàn.

2. Sử dụng la bàn xác định hướng địa lí

Quan sát Hình 16.3 và xác định hướng từ tâm la bàn đến cái cây ở vị trí A

• Đặt la bàn trên mặt phẳng nằm ngang.
• Khi kim nam châm nằm ổn định (hướng nam bắc), xoay la bàn sao cho vạch số 0 ở chữ N trùng với cực từ bắc của kim nam châm.
• Đọc chỉ số của vạch trên mặt chia độ gần nhất với hướng từ tâm la bàn đến điểm A.
• Hướng từ tâm la bàn đến điểm A trùng với vạch 90° (hướng chính đông).

=> Hướng cần xác định là hướng chính đông.

Có Powerpoint sinh động

• Giáo án Powerpoint vật lí 7 kì 1 cánh diều
• Giáo án powerpoint vật lí 7 kì 2 cánh diều

Hoạt động cặp đôi

Thảo luận theo cặp đôi và trả lời câu hỏi:

Ở Hình 16.3, B là vị trí của ngôi nhà. Hãy xác định hướng địa lí từ tâm la bàn đến B.

Lưu ý: Khi tìm hiểu hướng địa lí, không để các vật có tính chất từ gần là bàn.

TỔNG KẾT

• Trái Đất có từ trường.
• Theo quy ước, cực từ Bắc của Trái Đất ở gần cực Bắc của Trái Đất.
• La bàn là dụng cụ để xác định phương hướng trên Trái Đất.

Được hỗ trợ thêm phần trắc nghiệm vật lí 7 cánh diều + 1 số đề thi để hỗ trợ tốt giảng dạy

LUYỆN TẬP

Trò chơi “Lật mảnh ghép”

Hướng dẫn: Lần lượt lật các mảnh ghép để tìm ra bức tranh cuối cùng.

Câu 1. Theo quy ước, cực từ Bắc của Trái Đất ở gần:

1. Cực Nam của Trái Đất
2. Cực Tây của Trái Đất
3. Cực Bắc của Trái Đất
4. Cực Đông của Trái Đất

Đáp án C

Câu 2. Chọn đáp án đúng. Hai cực từ:

1. Không trùng với 2 cực địa lí.
2. Trùng với 2 cực địa lí.
3. Cùng chiều với vị trí thật của chúng.
4. Cả A, B, C đều sai.

Đáp án A

Câu 3. Khi tìm hướng địa lí cần chú ý:

1. Giữ la bàn nằm ngang trước mặt với hướng mũi tên di chuyển hướng ra xa.
2. Xoay cơ thể cho đến khi đầu phía bắc của kim từ tính thẳng hàng với kim định hướng.
3. Không để các vật có tính chất từ gần la bàn.
4. Cả A, B, C đều đúng.

Đáp án D

Câu 4. Mặt chia độ của la bàn được chia thành:

1. 90°
2. 180°
3. 360°
4. 100°

Đáp án C

VẬN DỤNG

• Sử dụng la bàn để tìm hướng cổng nhà em.
• Ôn tập lại kiến thức đã học
• Hoàn thành bài tập vận dụng
• Làm bài tập chủ đề 7 SGK trang 86