Đáp án Hoá học 11 kết nối tri thức Bài 25: Ôn tập chương 6

CHƯƠNG 6. HỢP CHẤT CARBONYL - CARBOXYLIC ACID

BÀI 25: ÔN TẬP CHƯƠNG 6

Bài 1: Cho bốn hợp chất sau: ethanol, propanal, acetone, acetic acid.

1. a) Chất nào trong các chất trên có nhiệt độ sôi cao nhất?
2. b) Trình bày cách phân biệt các chất trên bằng phương pháp hoá học.

Đáp án:

1. a) acetic acid có nhiệt độ sôi cao nhất. 

• Phân tử carboxylic acid chứa nhóm carboxyl phân cực. Các phân tử carboxylic acid liên kết hydrogen với nhau tạo thành dạng dimer hoặc dạng liên phân tử.
• Do vậy, carboxylic acid có nhiệt độ sôi cao hơn so với hydrocarbon, alcohol, hợp chất carbonyl có phân tử khối tương đương.

1. b) Phân biệt các chất trên bằng phương pháp hoá học:

Lấy mỗi chất một ít ra các ống nghiệm tương ứng có đánh số từ 1 đến 4:

1 - Cho quỳ tím vào 4 lọ mẫu thử đã đánh số => Lọ chứa acetic acid sẽ đổi màu quỳ tím thành đỏ 

2 - Tiếp tục cho 3 lọ còn lại phản ứng hóa học với dung dịch AgNO₃/NH₃, có xúc tác t⁰ => Lọ chứa Propanal sẽ có kết tủa màu trắng bạc

CH₃-CH₂CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → CH₃-CH₂COONH₄ + 2Ag↓ + 2NH₄NO₃

3 - Cho vào 2 lọ còn lại I₂/NaOH => Lọ chứa acetone sẽ xuất hiện kết tủa màu vàng

CH₃-CO-CH₃ + 3I₂ + 4NaOH → CH₃-COONa + CHI₃↓ + 3NaI + 3H₂O

4 - Lọ còn lại là Ethanol 

Bài 2: Viết công thức cấu tạo và gọi tên theo danh pháp thay thế của các aldehyde, ketone có công thức phân tử C₄H₈O và carboxylic acid có công thức phân tử C₄H₈O₂.

Đáp án:

Aldehyde C₄H₈O

Ketone C₄H₈O

Cacboxylic acid C₄H₈O₂

Bài 3: Viết công thức cấu tạo của các hợp chất có tên gọi dưới đây:

1. a) 3-methylbutanal;
2. b) pentan-2-one;
3. c) pentanoic acid;
4. d) 2-methylbutanoic acid.

Đáp án:

1. a) CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CHO
2. b) CH₃-CH₂-CH₂-CO-CH₃
3. c) CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-COOH
4. d) CH₃-CH₂-CH(CH₃)-COOH

Bài 4: Hãy viết các phương trình hoá học để chứng minh các aldehyde vừa có tính oxi hoá, vừa có tính khử.

Đáp án:

Tính oxi hóa:

CH₃CHO + 2[H] → CH₃CH₂OH

Tính khử:

CH₃CHO + Br₂ + H₂O → CH₃COOH + 2HBr

Bài 5: Xác định sản phẩm của các phản ứng sau:

1. a) propanal + 2[H] →
2. b) ethanal + AgNO₃+ NH₃+ H₂O →
3. c) butanone + HCN →
4. d) propanone + I₂+ NaOH →

Đáp án:

1. a) CH3CH2CHO + 2[H] → CH3CH2CH2OH
2. b) CH₃CHO + 2AgNO₃+ 3NH₃+ H₂O → CH₃COONH₄ + 2Ag + 2NH₄NO₃ 
3. c) 
4. d) CH₃COCH₃+ 3I₂+ 4NaOH → CH₃COONa + CHI₃ + 3NaI + 3H₂O

Bài 6: Viết phương trình phản ứng giữa propanoic acid với các chất sau:

1. a) Zn;
2. b) MgO;
3. c) CaCO₃;
4. d) CH₃OH/H₂SO₄đặc.

Đáp án:

1. a) 2CH₃CH₂COOH + Zn → (CH₃CH₂COO)₂Zn + H₂
2. b) 2CH₃CH₂COOH + MgO → (CH₃CH₂COO)₂Mg + H2O
3. c) 2CH₃CH₂COOH + CaCO₃→ (CH₃CH₂COO)₂Ca + CO₂+ H2O
4. d) CH₃CH₂COOH + CH₃OH ⇌CH₃CH₂COOCH₃+ H₂O

Bài 7: Ethyl benzoate là hợp chất chính tạo mùi thơm của quả anh đào (cherry). Hãy viết phương trình hoá học của phản ứng tổng hợp ethyl benzoate từ carboxylic acid và alcohol tương ứng.

Đáp án:

Bài 8: Cho 12 g acetic acid phản ứng với 12 g ethanol (có H2SO4 đặc làm xúc tác) thu được 8 g ester. Tính hiệu suất phản ứng ester hoá.

Đáp án:

Ta có: nCH3COOH=12/60 = 0,20 mol

nC2H5OH=12/46≈ 0,26 mol

nCH3COOC2H5=8/88≈ 0,09 mol

PTHH: CH₃COOH + C₂H₅OH ⇌ CH₃COOC₂H₅ + H₂O

0,2 mol CH3COOH < 0,261 mol C2H5OH

=> Hiệu suất phản ứng tính theo CH3COOH

H = 0,09 : 0,20 = 45%.

Vậy hiệu suất phản ứng ester hóa là 45%.

Bài 9: Trong thành phần của bột vệ sinh lồng máy giặt thường có mặt citric acid (acid chanh). Hãy giải thích vai trò của citric acid trong trường hợp này.

Đáp án:

Acid citric đóng vai trò là thành phần hoạt hoá, giúp các dung dịch tẩy rửa mang lại hiệu quả tốt hơn, tạo bọt tốt hơn. 

Acid citric cũng được sử dụng như một hoá chất loại bỏ cặn xà phòng triệt để, bên cạnh đó, nó còn đánh bay những vết ố do vôi hoặc rỉ sét.