Giáo án PowerPoint ngữ văn 6 Cánh diều Bài 4: Thực hành tiếng Việt

BÀI 4: THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

1. Tìm hiểu tri thức tiếng Việt
2. Thành ngữ

HOẠT ĐỘNG CÁ NHÂN

Quan sát các ví dụ trong trò chơi trên và cho biết chúng có đặc điểm chung là gì?

Là những cụm từ cố định quen dùng, thường ngắn gọn, có hình ảnh

=> Thành ngữ

2. Dấu chấm phẩy

Dấu chấm phẩy trong câu sau có tác dụng gì?

"Những bí quyết để sống lâu: từ: nhân đức, phúc hậu; kiệm: chừng mực; hòa: vui vẻ, khoan dung; tĩnh: điềm đạm, không nóng nảy"

(Ngạn ngữ phương Đông)

1. Tìm hiểu tri thức tiếng Việt

• Thành ngữ là những cụm từ cố định quen dùng, thường ngắn gọn, có hình ảnh.
• Dấu chấm phẩy dùng để đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một phép liệt kê phức tạp.

1. LUYỆN TẬP

BÀI TẬP 1: THẢO LUẬN THEO NHÓM

Thời gian: 3 phút

BÀI TẬP 2

TRÒ CHƠI: AI NHANH HƠN

Thành ngữ ở các câu a, b trong bài tập 1 đều gồm hai yếu tổ có quan hệ so sánh với nhau (được biểu thị bởi từ như chỉ sự so sánh). Hãy tìm thêm một số thành ngữ được câu tạo theo kiểu như vậy và giải thích nghĩa của chúng.

Một số thành ngữ được cấu tạo gồm hai yếu tố có quan hệ so sánh với nhau:

• Ăn ở như bát nước đầy.
• Ăn như mèo.
• Béo như lợn.
• Bạc như vôi.
• Bình chân như vại.
• Câm như hến.
• Chạy như bay.
• Chậm như sên. / Chậm như rùa.
• Chắc như cua gạch.
• Chắc như đinh đóng cột.
• Cao như núi.

BÀI TẬP 4: Ghép thành ngữ ở cột bên trái với nghĩa tương ứng ở cột bên phải. Cho biết các thành ngữ ấy sử dụng biện pháp tu từ nào?

BÀI TẬP 5: Tìm các dâu chấm phẩy được dùng trong những câu dưới đây và chỉ ra tác dụng của chúng trong câu

a.Ai từng tiếp xúc với Nguyên Hồng đều thấy rõ điều này: ông rất dễ xúc động, rất dễ khóc. Khóc khi nhớ đến bạn bè, đông chí từng chia bùi sẻ ngọt; khóc khi nghĩ đên đời sống khổ cực của nhân dân mình ngày trước; khóc khi nói đến công ơn của Tổ quốc, quê hương đã sinh ra mình, đền công ơn của Đáng, của Bác Hồ đã đem đến cho mình lí tưởng cao đẹp của thời đại.         (Nguyên Đăng Mạnh)

1. Chẳng hạn, truyện dân gian kể, lúc Lê Lợi sinh ra có ánh sáng đô đầy nhà, mùi hương lạ khắp xóm; còn Nguyễn Huệ, khi ra đời, có hai con hổ chầu hai bên.

 (Bùi Mạnh Nhị)

• Tác dụng: Đánh dấu ranh giới các bộ phận trong phép liệt kê phức tạp.

VẬN DỤNG

Hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 — 7 dòng) về một tác phẩm, tác giả hoặc nhân vật trong những tác phẩm văn học em đã học; trong đoạn văn có sử dụng biện pháp tu từ so sánh như trong câu sau:

Có thể nói mỗi dòng chữ ông viết ra là một dòng nước mắt nóng bông tình xót thương ép thăng ra từ trái từm vô cùng nhạy cảm của mình.

Yêu cầu cần đạt:

+ Đoạn văn tối thiểu 5 câu trở lên.

+ Nội dung viết về một tác phẩm hoặc một nhân vật văn học.

+ Đoạn văn có sử dụng biện pháp tu từ so sánh.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Học kĩ nội dung bài học

Hoàn thành các bài tập còn lại

Chuẩn bị bài mới: Thánh gióng – tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước