BÀI 29: THỰC VẬT

KHỞI ĐỘNG

Kể tên các loài thực vật có trong vườn trường mà em biết?

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. ĐA DẠNG THỰC VẬT

Rêu

- Là nhóm thực vật bậc thấp

- Mọc thành từng thảm

- Chưa có rễ chính thức

- Chưa có mạch dẫn

- Sống ở nơi ẩm ướt

- Đại diện: rêu tường

Dương xỉ

- Là nhóm thực vật có tổ chức cơ thể: rễ, thân, lá

- Có hệ mạch dẫn

- Sinh sản bằng bào tử

- Sống nơi đất ẩm

- Đại diện: cây dương xỉ

Hạt trần

- Là nhóm thực vật bậc cao

- Cấu tạo phức tạp:

+ Thân gỗ, có mạch dẫn

+ Hạt trần nằm lộ trên noãn

+ Chưa có hoa và quả

+ Cơ quan sinh sản: nón

Hạt kín

- Là nhóm thực vật tiến hoá nhất về sinh sản

- Rễ, thân, lá biến đổi đa dạng

- Có hệ mạch dẫn hoàn thiện

- Cơ quan sinh sản: hoa

- Môi trường sống đa dạng

• Xây dựng khoá lưỡng phân dựa theo gợi ý

2. VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT
3. Vai trò của thực vật trong tự nhiên

• Quan sát hình ảnh và nêu vai trò của thực vật

- Là thức ăn cho nhiều loài động vật trong tự nhiên.

+ Không có thực vật, các mắt xích thức ăn phía sau không thể tồn tại.

- Có khả năng quang hợp, tổng hợp chất hữu cơ từ những dạng đơn giản như cacbonic, nước trong điều kiện có năng lượng ánh sáng mặt trời.

Điều gì sẽ xảy ra với các sinh vật trong chuỗi thức ăn trên nếu loài cỏ bị giảm đi đáng kể?

Sinh vật ở các mắt xích sau: ếch, rắn, diều cũng giảm

1. Vai trò của thực vật với vấn đề bảo vệ môi trường

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Chia lớp thành 4 nhóm lớn, trả lời các câu hỏi sau:

- Nêu những hiểu biết về nguồn tạo ra khí oxy và nguồn hấp thụ khí cacbonic trong không khí?

- Hãy cho biết hàm lượng khí cacbonic và oxy trong không khí được cân bằng như thế nào?

- Nêu vai trò của thực vật trong điều hoà khí hậu?

1. Vai trò của thực vật với vấn đề bảo vệ môi trường

Thực vật quang hợp sẽ lấy khí cacbonic để tổng hợp chất hữu cơ đồng thời giải phóng khí oxy vào không khí

Động vật và con người sử dụng khí oxy cho hô hấp đồng thời giải phóng cacbonic trong không khí

Thực tế, hàm lượng cacbonic và oxy trong không khí không cân bằng do cây xanh bị chặt phá nhiều, ô nhiễm không khí => Hàm lượng khí thải carbonic tăng cao trong khi lượng thực vật không đủ để làm cân bằng.

• Một số hậu quả của việc khai thác rừng quá mức

1. Vai trò của thực vật với vấn đề bảo vệ môi trường

• Rễ cây có vai trò giữ đất, giữ nước tốt.
• Khi đến mùa mưa bão, cây giúp giữ nước và cản trở dòng nước chảy trên bề mặt, hạn chế tốc độ của gió thổi.
• Hạn chế tình trạng bão, lũ lụt, xói mòn đất.

- Mất rừng làm tăng nguy cơ xảy ra sạt lở, xói mòn đất, lũ lụt, hạn hán,…

• Phải tích cực bảo vệ rừng, trồng cây gây rừng hằng năm.

- Trồng nhiều cây xanh giúp không khí trong lành hơn.

+ Làm bóng mát ngăn chặn ánh nắng mặt trời.

+ Hạn chế tác hại của các bức xạ mặt trời lên con người.

1. Vai trò của thực vật trong đời sống

Cung cấp lương thực, thực phẩm và cây ăn quả

Cung cấp dược liệu, làm thuốc

Cung cấp gỗ và nguyên liệu cho nông nghiệp

Dùng để làm cảnh

LUYỆN TẬP

Câu 1. Trong các thực vật sau, loại nào cơ thể có cả hoa, quả và hạt?

Cây bưởi

Cây thông

Rêu tường

Dương xỉ

Câu 2. Ở dương xỉ, các túi bào tử nằm ở đâu?

Mặt trên của lá

Mặt dưới của lá

Thân cây

Rễ cây

Đáp án: Mặt dưới của lá

Câu 3. Nhóm thực vật nào dưới đây có hạt nằm lộ trên noãn?

Rau cải, rau muống

Rêu tường, rêu tản

Dương xỉ vua, dương xỉ lá nho

Cây thông, cây vạn tuế

Đáp án: Cây thông, cây vạn tuế

VẬN DỤNG

• Cho sơ đồ sau:
• Hãy lựa chọn các sinh vật phù hợp để hoàn thành sơ đồ
• Từ sơ đồ, em có nhận xét gì về vai trò của thực vật?

Kết quả sơ đồ:

Cây lúa = là thức ăn=> sâu ăn lúa=> là thức ăn=> Ếch=> là thức ăn=> con người

• Thực vật cung cấp lương thực, thực phẩm cần thiết cho động vật và con người.

Câu hỏi: Lập bảng phân biệt đặc điểm cơ bản của các nhóm: Rêu, Dương xỉ, Hại trần, Hạt kín.

• Bảng phân biệt đặc điểm cơ bản của 4 nhóm thực vật

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Vẽ sơ đồ tư duy cho bài học

Học bài và trả lời câu hỏi sgk

Chuẩn bị bài 30: Thực hành phân loại thực vật