BÀI 36: GÓC

KHỞI ĐỘNG

Trong đời sống thực tế, chúng ta thường nghe nói đến góc như góc nhìn, góc sút (bóng đá), góc bắn (pháo binh).

Vậy góc là gì và nó có quan hệ như thế nào với các khái niệm khác trong Hình học?

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Góc

Định nghĩa Góc là hình gồm hai tia chung gốc. Gốc chung của hai tia là đỉnh của góc. Hai tia là hai cạnh của góc.

Đặc biệt, khi Ox và Oy là hai tia đối nhau, ta có góc bẹt xOy.

Câu hỏi 1: Quan sát Hình 8.45 và đọc tên các góc trong hình vẽ. Với mỗi góc, hãy cho biết đỉnh và các cạnh của nó.

Trả lời

Góc xOy có cạnh là Oy và Ox và đỉnh là điểm O

Góc xOz có cạnh là Oz và Ox và đỉnh là điểm O

Góc yOz có cạnh là Oz và Oy và đỉnh là điểm O

Chia học sinh thành các nhóm, hoạt động 3 phút tại chỗ, thực hiện Luyện tập 1 trang 59 SGK.

Quan sát Hình 8.46 và gọi tên các góc có đỉnh là A, B trong hình vẽ.

Trả lời

Các góc có đỉnh A, B là:

• Góc DAC; góc DAB; góc BAC.
• Góc ABC; góc ABD; góc BDC.

2. Vẽ hình theo hướng dẫn sau:

• Vẽ đường thẳng xy
• Lấy điểm A thuộc đường thẳng xy.
• Lấy điểm B không thuộc đường thẳng xy.
• Nối A với B.

1. Em hãy đọc tên các góc có trong hình vừa vẽ;
2. Trong các góc đó, hãy chỉ ra góc bẹt.

Trả lời

1. Các góc có trong hình vẽ là:

Góc  xAB ; góc BAy ; góc xAy

1. Trong các góc đó góc xAy là góc bẹt.

Vận dụng 1: Từ hình ảnh compa, em hãy tìm hiểu thêm trong thực tiễn các hình ảnh của góc và mô tả đỉnh, cạnh của các góc đó.

Trả lời

Chiếc kéo cắt vải . Mở chiếc kéo ra ta thấy hình ảnh của một góc, trong đó hai lưỡi kéo là cạnh của góc, trụ của kéo là đỉnh của góc.

2. Điểm trong của góc

HĐ1 Quan sát Hình 8.42 và cho biết cầu thủ nào nằm trong góc sút.

Trả lời

Cầu thủ mang áo số 5 nằm trong góc sút.

HĐ2 Trên tờ giấy màu A4, em xác định hai điểm M, N rồi dùng kéo cắt rời một góc từ tờ giấy như hình bên.

Em hãy cho biết trong hai điểm M, N:

1. Điểm nào nằm trong góc vừa cắt rời?
2. Điểm nào không nằm trong góc đó?

Trả lời

1. a) Điểm M nằm trong góc vừa cắt rời
2. b) Điểm N không nằm trong góc vừa cắt rời

Định nghĩa

Điểm trong của một góc

Quan sát Hình 8.48 (góc xOy không là góc bẹt):

• Ta gọi M là một điểm trong của góc xOy (điểm M nằm trong góc xOy).
• Các điểm nằm trên hai cạnh của góc và các điểm như điểm N không phải là điểm trong của góc xOy.

Câu hỏi 2:

Quan sát Hình 8.49 và kể tên các điểm nằm trong góc mOn.

 Trả lời

Các điểm nằm trong góc mOn là: B; C.

Hoạt động cá nhân

Luyện tập 2:

Vẽ Hình 8.50 vào vở

1. a) Kể tên các điểm nằm trong góc xOy
2. b) Lấy điểm I thuộc đoạn thẳng AB, điểm K nằm trên đường thẳng AB nhưng không thuộc đoạn AB.

Hỏi điểm I, K có nằm trong góc xOy không? 

Trả lời

1. a) Các điểm nằm trong góc xOy là: P; M.
2. b) Điểm I có nằm trong góc xOy. Điểm K không nằm trong góc xOy.

Hoạt động nhóm

Vận dụng 2: Quan sát mặt đồng hồ ở hình bên và cho biết trong các vạch chỉ số trên mặt đồng hồ, những vạch nào nằm trong góc tạo bởi:

1. Kim giờ và kim phút
2. Kim giây và kim phút

LUYỆN TẬP

Bài 8.25 (SGK - tr60): Viết tên (cách viết kí hiệu) của góc, chỉ ra đỉnh, cạnh của góc trong mỗi hình vẽ sau:

Trả lời

1. a) ∠ yMx, đỉnh là M, cạnh của góc là My và Mx.
2. b) ∠ DEF, đỉnh là E, cạnh của góc là DE và EF

∠ EDF, đỉnh là D, cạnh của góc là DE và DF

∠ DFE, đỉnh là F, cạnh của góc là DF và FE.

Bài 8.26 (SGK - tr60): Cho đường thẳng xy. Vẽ hai điểm A, B nằm trên xy. Gọi tên các góc bẹt tạo thành.

Trả lời

Các góc bẹt tạo thành là: ∠ xAB ; ∠ xBy.

Bài 8.27 (SGK - tr60): Quan sát mặt đồng hồ dưới đây.

Trong các vạch chỉ số trên mặt đồng hồ, những vạch nào nằm trong góc tạo bởi kim giờ và kim phút khi đồng hồ chỉ 8 giờ 15 phút?

Vạch số 8 và số 3.

Bài 8.28 (SGK - tr60): Cho ba tia chung gốc Oa, Ob và Oc, trong đó không có hia tia nào đối nhau. Hỏi có bao nhiêu góc có hai cạnh là hai trong ba tia đã cho?

Trả lời

Có 3 góc là ∠aOb; ∠cOb; ∠cOa.

VẬN DỤNG

Bài 8.29 (SGK - tr60): Viết tên các góc có đỉnh A, đỉnh M trong hình vẽ sau:

Trả lời

- Đỉnh A: góc BAH, góc HAM, góc MAC, góc BAC

- Đỉnh M: góc BMA, góc HMA, góc AMC

Bài 8.30 (SGK - tr60):

Lấy ba điểm không thẳng hàng A, B, C trên tờ giấy trắng rồi vẽ các đoạn thẳng AB, BC ,CA.

Em hãy tô màu phần hình chứa tất cả các điểm trong của cả ba góc BAC, ACB, CBA.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Ôn tập kiến thức đã học trong bài

Hoàn thành bài tập trong SBT

Chuẩn bị trước Bài 37 Số đo góc