BÀI 42: KẾT QUẢ CÓ THỂ VÀ SỰ KIỆN TRONG TRÒ CHƠI, THÍ NGHIỆM

KHỞI ĐỘNG

Trong trò chơi Ô cửa bí mật, người ta đặt ba phần thưởng gồm một chiếc ô tô và hai con dê sau ba ô cửa. Người chơi sẽ chọn ngẫu nhiên một ô cửa và nhận được phần thưởng sau ô cửa đó.

Liệu người chơi có may mắn nhận được phần thưởng là chiếc ô tô không?

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Kết quả có thể

HĐ1

Vuông và Tròn gieo một con xúc xắc và quan sát mặt xuất hiện của nó. Có thể xảy ra những kết quả nào?

Kết quả có thể

HĐ2

Vuông và Tròn đang chơi oẳn-tù-tì. Em hãy liệt kê các kết quả Vuông có thể ra trong mỗi lần oẳn-tù-tì.

HĐ3

Một túi có 3 quả bóng màu đỏ  và 3 quả bóng màu xanh có cùng kích thước. Không nhìn vào túi, lấy ra một quả bóng, ghi lại màu của quả bóng được lấy ra. Liệt kê các kết quả có thể xảy ra trong thí nghiệm này.

Kết quả có thể: màu đỏ, màu xanh

Định nghĩa

Các kết quả của trò chơi, thí nghiệm có thể xảy ra gọi là kết quả có thể.

Câu hỏi:

1. Liệt kê các kết quả có thể về phần thưởng trong trò chơi Ô cửa bí mật.
2. Tìm một trò chơi, thí nghiệm khác và liệt kê các kết quả có thể của trò chơi, thí nghiệm đó.

Trả lời

1. Trong trò chơi Ô cửa bí mật, có hai kết quả có thể là ô tô và con dê (mặc đủ hai con dễ là khác nhau nhưng người chơi chỉ quan tâm đến việc phần thưởng là ô tô hay con dê).
2. Một số thí nghiệm/ trò chơi khác như: trọng tài tung đồng xu trước mỗi trận đấu, trò chơi vòng quay may mắn, trò chơi phi tiêu,...

Hoạt động nhóm

Ví dụ 1:

Quay tấm bìa như Hình 9.25 và ghi lại chữ cái trong ô mà mũi tên chỉ vào sau khi tấm bìa dừng lại.

1. Em có biết chắc chắn mũi tên sẽ chỉ vào ô nào sau mỗi lần quay không?
2. Liệt kê tất cả các kết quả có thể có của thí nghiệm này. Có bao nhiêu kết quả có thể?

Giải

1. Không thể chắc chắn mũi tên sẽ chỉ vào ô nào sau mỗi lần quay.
2. Các kết quả có thể có của thí nghiệm này gồm A, B, C, D, E, F, G, H. Có 8 kết quả có thể.

Luyện tập 1

Chiếc nón kì diệu từng là một trò chơi truyền hình nổi tiếng của Việt Nam.

Quan sát Hình 9.27 và liệt kê tất cả các kết quả có thể khi quay chiếc nón kì diệu.

Giải

Kết quả có thể nhận được khi quay là: mất lượt; mất điểm; phần thưởng; may mắn; 100; 200; 300; 400; 500; 600; 700; 800; 900.

Tranh luận

Em đồng ý với Vuông

2. Sự kiện

HĐ4

Gieo đồng thời hai con xúc xắc. Quan sát số chấm xuất hiện và cho biết sự kiện nào sau đây xảy ra?

1. Tổng số chấm xuất hiện trên hai con xúc xắc là số chẵn;
2. Tổng số chấm xuất hiện trên hai con xúc xắc lớn hơn 7.

Trả lời: Cả hai sự kiện đều có thể xảy ra

HĐ5

Trong hộp có 10 tấm thẻ ghi các số 2, 2, 3, 3, 3, 5, 5, 5, 5. Yêu cầu 5 bạn lần lượt rút ngẫu nhiên một thẻ, quan sát số ghi trên thẻ rồi trả lại thẻ vào hộp. Sau mỗi lần một bạn rút, hãy cho biết các sự kiện sau đây có xảy ra hay không?

1. Rút được thẻ ghi số 5;
2. Không rút được thẻ ghi số 2.

Trả lời

1. a) Sự kiện có xảy ra
2. b) Sự kiện không xảy ra.

KẾT LUẬN

Khi thực hiện trò chơi hoặc thí nghiệm, một sự kiện có thể xảy ra hoặc không xảy ra tùy thuộc vào kết quả của trò chơi hoặc thí nghiệm đó.

Ví dụ 2:

Trò chơi tung đồng xu (dành cho hai người chơi)

Luật chơi: Mỗi lượt chơi, từng người chơi lần lượt tung đồng thời hai đồng xu. Nếu cả hai đồng xu ra mặt ngửa thì người đó được 1 điểm, nếu ra kết quả khác thì không được điểm.

Sau 10 lượt chơi, ai được nhiều điểm hơn là người thắng cuộc.

Tú và Quân chơi trò chơi và ghi lại số điểm của từng lượt chơi như sau:

Em hãy cho biết trong hai sự kiện Tú thắng và Quân thắng, sự kiện nào xảy ra? Sự kiện nào không xảy ra?

Trả lời

Từ bảng số điểm từng lượt chơi, ta thấy Tú được 6 điểm, Quân 5 điểm 

Vậy sự kiện Tú thắng xảy ra, Quân thắng không xảy ra.

Luyện tập 2

Minh quay tấm bìa và thấy mũi tên chỉ vào ô số 3 như hình bên. Hãy cho biết sự kiện nào sau đây xảy ra:

• Mũi tên chỉ vào ô ghi số 3 hoặc số 5;
• Mũi tên chỉ vào ô ghi số 4;
• Mũi tên chỉ vào ô ghi số lớn hơn 5.

Trả lời

(1) Xảy ra

(2) Không xảy ra

(3) Không xảy ra

Thử thách nhỏ

Một hộp kín đựng 5 viên bi xanh, 3 viên bi đỏ và 2 viên bi vàng. Mỗi lượt chơi, Minh và Khoa lần lượt lấy ra một viên bi từ hộp. Quan sát và ghi lại màu của viên bi rồi trả lại vào hộp.

Màu của các viên bi trong mỗi lượt lấy được Minh và Khoa ghi lại như hình bên (X: xanh, Đ: đỏ, V: vàng)

Người thắng là người lấy được nhiều viên bi đỏ hơn sau 10 lượt chơi. Sự kiện Minh thắng có xảy ra không?

Trả lời

Minh lấy được 3 viên bi đỏ, Khoa lấy được 4 viên bi đỏ nên sự kiện Minh thắng không xảy ra.

LUYỆN TẬP

Câu 9.25 (SGK - tr93): Gieo một con xúc xắc

1. a) Liệt kê các kết quả có thể để sự kiện Số chấm xuất hiện là số nguyên tố xảy ra
2. b) Nếu số chấm xuất hiện là 5 thì sự kiện Số chấm xuất hiện không phải là 6 có xảy ra hay không?

Trả lời

5. a) Các kết quả có thể để sự kiện Số chấm xuất hiện là số nguyên tố xảy ra là: 2, 3, 5.
6. b) Nếu số chấm xuất hiện là 5 thì sự kiện Số chấm xuất hiện không phải là 6 có xảy ra.

Câu 9.26 (SGK - tr93): Quay tấm bìa như hình sau và xem mũi tên chỉ vào ô nào khi tấm bìa dừng lại.

1. a) Liệt kê các kết quả có thể của thí nghiệm này;
2. b) Liệt kê các kết quả có thể để sự kiện Mũi tên không chỉ vào ô Nai xảy ra;
3. c) Nêu mũi tên chỉ vào ô Nai như hình vẽ thì sự kiện Mũi tên chỉ vào ô Gấu hoặc Nai có xảy ra không?

Trả lời

1. a) Các kết quả có thể của thí nghiệm này là: Nai; Cáo; Gấu.
2. b) Các kết quả có thể để sự kiện Mũi tên không chỉ vào ô Nai xảy ra là: Cáo; Gấu.
3. c) Nêu mũi tên chỉ vào ô Nai như hình vẽ thì sự kiện Mũi tên chỉ vào ô Gấu hoặc Nai có xảy ra.

VẬN DỤNG

Câu 9.27 (SGK - tr93):

Trò chơi dành cho hai người chơi. Mỗi người chơi chọn một trong sáu số 1, 2, 3, 4, 5, 6 rồi gieo xúc xắc năm lần liên tiếp. Mỗi lần gieo, nếu xuất hiện mặt có số chấm bằng số đã chọn thì được 10 điểm, ngược lại bị trừ 5 điểm. Ai được nhiều điểm hơn sẽ thắng.

An và Bình cùng chơi, An chọn số 3 và Bình chọn số 4. Kết quả gieo của An và Bình lần lượt là 2, 3, 6, 4, 3 và 4, 3, 4, 5, 4. Hỏi An hay Bình là người thắng?

Trả lời: Bình là người thắng

Câu 9.28 (SGK - tr93): Mai và Linh cùng chơi, mỗi người gieo một đồng xu liên tiếp 30 lần được kết quả như sau (S: sấp, N: ngửa):

Mai: S N N S S N S N S N S N N S S N N S S N N N S S S N N N S S

Linh: N S S N N S N S N S S S S N S N N S S S N N N S S S N N S S

Người chơi được một điểm khi có đúng ba lần liên tiếp đồng xu ra mặt ngửa. Người nào được nhiều điểm hơn là người thắng.

Sự kiện Mai thắng có xảy ra không?

Trả lời

Sự kiện Mai thắng có xảy ra vì Mai được 2 điểm và Linh được 1 điểm.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Ôn tập kiến thức đã học trong bài

Hoàn thành bài tập trong SBT

Chuẩn bị bài sau Bài 43 Xác suất thực nghiệm