Giáo án điện tử lịch sử 10 kết nối bài 5: Khái niệm văn minh – một số nền văn minh phương đông thời kì cổ - trung đại

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Vì sao những thành tựu văn minh đã hơn 5 000 năm vẫn được nhân loại trân trọng và tôn vinh trong cuộc sống hiện tại?

Câu trả lời

• Nó minh chứng cho sự vĩ đại của một nền văn minh độc đáo trải dài lịch sử.
• Khơi dậy niềm tự hào về lịch sử đất nước trong mỗi người dân Ai Cập
• Đây là cách để họ thêm gắn bó với quá khứ.

BÀI 5:

KHÁI NIỆM VĂN MINH – MỘT SỐ NỀN VĂN MINH PHƯƠNG ĐÔNG THỜI KÌ CỔ - TRUNG ĐẠI

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Khái niệm văn minh. Khái quát lịch sử văn minh thời kì cổ - trung đại
2. Khái niệm văn minh
3. Tìm hiểu khái quát tiến trình lịch sử các nền văn minh thế giới thời kì cổ - trung đại
4. Một số nền văn minh phương Đông thời kì cổ - trung đại
5. Văn minh Ai Cập cổ đại
6. Văn minh Ấn Độ thời kì cổ - trung đại
7. Văn minh Trung Hoa thời kì cổ - trung đại

PHẦN 1

KHÁI NIỆM VĂN MINH.

KHÁI QUÁT LỊCH SỬ VĂN MINH THỜI KÌ CỔ - TRUNG ĐẠI

1. Khái niệm văn minh
2. Tại sao chúng ta cần nghiên cứu về các nền văn minh thế giới thời kì cổ - trung đại?
3. Những thành tựu và giá trị của văn minh thế giới thời kì cổ - trung đại có ý nghĩa gì đối với thế giới hiện tại?
4. Những kiến thức lịch sử thế giới thời kì cổ - trung đại có tầm quan trọng như thế nào để chúng ta hiểu biết về bản thân và lịch sử của dân tộc mình?

THẢO LUẬN NHÓM

Nhiệm vụ: Đọc nội dung thông tin mục 1, đọc Tư liệu 1, mục SGK tr.33, 34 và trả lời câu hỏi:

Tư liệu 1:

Định nghĩa văn hóa được sử dụng phổ biến

Định nghĩa chỉ ra những thành tố vật chất và tinh thần của văn hoá.

Định nghĩa cho rằng: văn hoá tạo ra tính cách, bản sắc của một nhóm, một cộng đồng người hoặc dân tộc.

Chúng ta có thể phân biệt các nhóm người, các cộng đồng người, các dân tộc thông qua bản sắc văn hoá của họ.

Văn minh

• Là sự tiến bộ về vật chất và tinh thần của xã hội loài người.
• Là trạng thái phát triển cao của văn hoá, khi xã hội loài người vượt qua trình độ của thời kì dã man.

Văn hóa

• Là tổng thể những giá trị vật chất và tinh thần mà con người sáng tạo nên.
• Văn hoá tạo ra đặc tính, bản sắc của một xã hội hoặc nhóm người trong xã hội.

THẢO LUẬN NHÓM

Dựa vào những kiến thức đã học kết hợp đọc mục Em có biết, em hãy nêu:

• Khái niệm văn minh, văn hóa giống nhau và khác nhau như thế nào?
• Nêu một ví dụ để chứng minh.

Các em hãy đọc mục 2 - SGK tr.34, 35 và Bảng khái quát một số nền văn minh thế giới thời kì cổ - trung đại và trả lời câu hỏi: Em hãy trình bày sự phát triển của một số nền văn minh thế giới thời kì cổ - trung đại trên trục thời gian.

• Thời gian hình thành: khoảng nửa sau thiên niên kỉ IV TCN.
• Khu vực: Đông Bắc châu Phi và Tây Á.
• Bốn trung tâm văn minh lớn thời kì cổ đại ở phương Đông là: Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ, Trung Hoa.
• Đặc điểm chung: hình thành trên lưu vực của các dòng sông lớn.
• Thời gian: xuất hiện muộn hơn so với phương Đông.
• Đặc điểm: văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại phát triển rực rỡ và trở thành cơ sở của văn minh phương Tây sau này.

Hãy nhận xét về thời gian hình thành và lịch sử phát triển của các nền văn minh phương Đông và phương Tây thời kì cổ trung đại.

Nhận xét

• Các nền văn minh ra đời từ rất sớm, đặc biệt là các nền văn minh phương Đông.
• Một số nền văn minh kết thúc trong thời kì cổ đại do bị các đế quốc khác xâm chiếm (Lưỡng Hà,...).
• Một số nền văn minh khác còn tiếp tục kéo dài đến thời kì trung đại (Trung Quốc, Ấn Độ,...).