Giáo án điện tử Lịch sử và Địa lí 4 chân trời Bài 6: Một số nét văn hoá ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

• Những hình ảnh dưới đây gợi cho em điều gì về đời sống của các dân tộc vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ?

Hình 1. Múa xoè kết hợp với nhảy sạp của người Thái (Sơn La)

Hình 2. Sản phẩm thổ cẩm được bày bán tại chợ phiên Cán Cấu (Lào Cai)

Hình 1

Hình 1. Múa xoè kết hợp với nhảy sạp của người Thái (Sơn La)

• Người Thái ở Sơn La đang múa xòe kết hợp nhảy sạp.
• Các hình thức diễn xướng dân gian và loại hình văn hoá mang tính cộng đồng của dân tộc vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Hình 2

Hình 2. Sản phẩm thổ cẩm được bày bán tại chợ phiên Cán Cấu (Lào Cai)

• Người dân bán thổ cẩm tại chợ phiên.
• Thổ cẩm là sản phẩm thủ công đặc trưng của các dân tộc vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.
• Được dùng làm trang phục, là mặt hàng trao đổi, buôn bán tại các phiên chợ.

BÀI 6

MỘT SỐ NÉT VĂN HOÁ Ở VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ

NỘI DUNG BÀI HỌC

Lễ hội truyền thống

Múa hát dân gian

Chợ phiên vùng cao

PHẦN 1 LỄ HỘI TRUYỀN THỐNG

HOẠT ĐỘNG NHÓM

• Quan sát hình 3 – 6 (SGK tr.24), kể tên và mô tả các lễ hội truyền thống của các dân tộc vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ

Hình 3. Trò chơi kéo co trong lễ hội Gầu Tào

Hình 4. Biểu diễn múa ô trong lễ hội Gầu Tào

Hình 5. Nghi thức cày đường cày đầu tiên trong lễ hội Lồng Tồng

Hình 6. Nghi thức dâng mâm lễ trong lễ hội Lồng Tồng

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Lập bảng so sánh các nội dung chính của 2 lễ hội

Lễ hội Gầu Tào

Múa khèn, múa ô trong lễ hội Gầu Tào

• Có nghĩa là “hội chơi ngoài trời”.
• Nghiêng về tổ chức nghi lễ cảm tạ trời đất và các trò chơi ngoài trời.

Một số hình ảnh khác về lễ hội Gầu Tào

Lễ hội Lồng Tồng

• Có nghĩa là “xuống đồng”.
• Nghiêng về các hoạt động liên quan đến nông nghiệp, các nghi lễ nông nghiệp cổ xưa.

Đoàn người rước các mâm cỗ để cử hành lễ cúng trời đất, thần linh

Một số hình ảnh khác về lễ hội Lồng Tồng

Các em hãy theo dõi video về lễ hội Lồng Tồng của dân tộc Tày ở huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang

PHẦN 2 MÚA HÁT DÂN GIAN

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Quan sát hình 7, 8 (SGK tr.25), đọc mục Em có biết? và trả lời câu hỏi:

Em hãy kể tên một số loại hình múa hát dân gian tiêu biểu ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Hình 7. Học hát Then (Tuyên Quang)

Hình 8. Múa xoè Thái (Yên Bái)

Hát Then

• Là một loại hình diễn xướng âm nhạc tín ngưỡng dân gian của đồng bào Tày, Nùng, Thái ở vùng núi phía Bắc.
• Năm 2019: Di sản Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái được UNESCO ghi danh là DI sản văn hóa phi vật thể đại điện của nhân loại.

Một buổi sinh hoạt hát Then ở xã Trung Yên (Tuyên Quang)

Hát then của người Tày

• Then nghĩa là Trời.
• Nội dung:
• Kể về cuộc sống thường ngày ở bản mường.
• Câu chuyện tình yêu, cưới hỏi, ma chay.

Hát then của người Nùng

• Nội dung: kể về cuộc hành trình lên thiên giới để cầu xin thần linh giải quyết vấn đề cho gia chủ.
• Có khả năng chữa bệnh, đem lại sự bình an, niềm vui trong cuộc sống.

Hát then của người Thái

• Bắt nguồn từ cuộc sống lao động.
• Nội dung:
• Nêu lên những vấn đề về tín ngưỡng.
• Ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước.

Các em hãy theo dõi video về hát Then của dân tộc Tày

Múa xoè Thái