BÀI 16: HỒN HỢP CÁC CHẤT

1. KHỞI ĐỘNG

Trò chơi: “Ai nhanh hơn”

• Lớp chia thành 4 nhóm.
• Luật chơi:
• Các đội quan sát các hình sau trong thời gian 1 phút, liệt kê các vật thể hoặc chất chỉ chứa một chất và các vật thể hoặc chất chứa hai hay nhiều chất vào bảng phụ.

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
2. CHẤT TINH KHIẾT VÀ HỖN HỢP

Chất được chia thành hai loại: Chất tinh khiết và hỗn hợp

Hãy cho biết thế nào là chất tinh khiết? Thế nào là hỗn hợp?

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (3 phút)

Hoàn thành phiếu học tập sau:

Kể tên 3 vật thể quanh em và cho biết một số chất tạo thành vật đó.

Câu hỏi: Khi pha thêm nước vào cốc nước cam, em thấy màu và vị nước cam thay đổi như thế nào? Từ đó hãy cho biết tính chất của hỗn hợp có phụ thuộc thành phần không?

Trả lời:

• Pha thêm nước, màu vàng của nước cam nhạt đi, bớt ngọt so với nước cam ban đầu.
• Kết luận: tính chất của hỗn hợp phụ thuộc vào thành phần của chất có mặt trong hỗn hợp.

1. DUNG DỊCH

Tiến hành hòa tan đường vào nước:

Khi hòa tan đường vào nước, đường có bị biến đổi thành chất khác không?

Đường không bị biến đổi thành chất khác, nó chỉ chia nhỏ thành các hạt mà mắt ta không nhìn thấy được, trộn lẫn vào trong nước  hỗn hợp đồng nhất chứa nước và đường.

Đường là chất tan, nước là dung môi, nước đường là dung dịch.

Dung dịch là một hỗn hợp đồng nhất của dung môi và chất tan.

* THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (3 phút)

Hoàn thành phiếu học tập sau:

Kể tên 3 dung dịch quanh em và cho biết chất tan, dung môi của dung dịch đó.

Tính chất của chất tan trong dung dịch có khác với ban đầu không?

III. HUYỀN PHÙ VÀ NHŨ TƯƠNG

Những hỗn hợp này có phải là dung dịch không?

Nêu khái niệm thế nào là huyền phù? Thế nào là nhũ tương?

TL: Huyền phù gồm các hạt chất rắn lơ lửng trong chất lỏng.

Ví dụ nước phù sa, nước bột màu,...

Nhũ tương gồm các giọt chất lỏng lơ lửng trong một chất lỏng khác.

Ví dụ: Sữa, hỗn hợp dầu ăn và nước (khí được khuấy trộn,...)

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (3 phút)

Hoàn thành phiếu học tập sau:

Kể tên 3 huyền phù hoặc nhũ tương và cho biết thành phần của chúng.

* Phân biệt huyền phù với dung dịch

Tiến hành thí nghiệm.

Quan sát và trả lời câu hỏi:

Nước đường và bột sắn dây có cùng trong suốt không? Cốc nào là dung dịch, cốc nào là huyền phù?

Sau 30 phút ở mỗi cốc có sự thay đổi nào không?

1. SỰ HÒA TAN CÁC CHẤT
2. Khả năng tan của các chất

Nêu một vài ví dụ trong thực tế cho thấy chất rắn, chất lỏng, chất khí tan trong nước.

Sự hòa tan của một số chất rắn

• Chuẩn bị: 3 ống nghiệm, thìa, muối ăn, đường, bột đá vôi, nước.
• Tiến hành thí nghiệm:

* THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI (3 phút)

Trả lời các câu hỏi sau:

1. Trong số các chất đã dùng, chất nào đã tan, chất nào không tan trong nước?
2. Không làm thí nghiệm, hãy dự đoán bột mì, bột gạo có tan trong nước không?
3. Ảnh hưởng của nhiệt độ tới sự hòa tan

Để hòa tan được nhiều muối ăn hơn, ta phải pha muối vào nước nóng hay lạnh?

Vì sao?

TL : Khi đun nóng, sự hòa tan của chất rắn tăng, sự hòa tan chất khí giảm.

TỔNG KẾT, GHI NHỚ

Hỗn hợp các chất gồm:

Chất tinh khiết

Chất hỗn hợp:

+ Hỗn hợp đồng nhất: chất rắn và chất lỏng ( huyền phù), chất lỏng và chất lỏng ( nhũ tương)

+ Hỗn hợp đồng nhất: dung dịch

1. LUYỆN TẬP

Câu 1: Cho các tính chất sau: (1) trong suốt, (2) đục (không trong suốt), (3) để lâu không thay đổi; (4) để lâu có thể tạo kết tủa rắn, (5) để lâu có thể tạch lớp chất lỏng. Các tính chất của dung dịch, huyền phù và nhũ tương lần lượt:

1. (1) và (3); (2) và (4); (2) và (5).
2. (1) và (3); (2) và (5); (2) và (4).
3. (2) và (3); (1) và (4); (1) và (5).
4. (2) và (4); (2) và (3); (1) và (5).

Câu 2: Hãy phân loại các hỗn hợp trong bảng sau bằng cách điền dấu “ü” vào các ô trống.

Câu 3: Khi hòa tan muối ăn vào cốc nước lạnh thấy còn lượng muối không tan. Đun nóng, lượng muối không tan đó lại biến mất. Nếu làm nguội cốc muối ăn về nhiệt độ phòng thì lượng muối ăn tách ra so với lượng muối ăn không tan hết trước khi đun là:

1. nhiều hơn.
2. bằng nhau.
3. ít hơn.
4. không xác định.

Đáp án B

Câu 4: Điền dấu “ü” xác định tính chất của một số chất tan trong bảng sau:

1. VẬN DỤNG

Giải thích tại sao trên vỏ hộp đựng một số sản phẩm như sữa có ghi dòng hướng dẫn: “Lắc đều trước khi sử dụng”?

* Hướng dẫn về nhà

Học bài và làm bài tập trong SBT.

Chuẩn bị trước bài 17: Tách chất khỏi hỗn hợp.