BÀI 21: THỰC HÀNH: QUAN SÁT VÀ
PHÂN BIỆT MỘT SỐ LOẠI TẾ BÀO

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Em hãy cho biết ý nghĩa của sự lớn lên và sinh sản tế bào?

Thực hành quan sát tế bào lớn bằng mắt thường và tế bào nhỏ bằng kính hiển vi:

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
2. CHUẨN BỊ
3. Thiết bị dụng cụ

• Kính hiển vi có vật chất 40x và kính lúp.
• Nước cất đựng trong cốc thủy tinh.
• Đĩa petri.
• Các dụng cụ khác: Giấy thấm, lam kính, lamen, ống nhỏ giọt, panh, thìa inox, dao mổ.

2. Mẫu vật

• Củ hành tây
• Trứng cá

1. CÁCH TIẾN HÀNH
2. Làm tiêu bản, quan sát và vẽ tế bào biểu bì hành tây

Bước 1: Dùng dao mỏ tách lấy một vảy hành, tạo một vết cắt hình vưông nhỏ kích thước 7-8 mm ở mặt trong của vảy hành. Sử dụng panh lột nhẹ lớp tế bào trên cùng của vết cắt.

Bước 2: Đặt lớp tế bào lên lam kính đã nhỏ sẵn một giọt nước cất, đậy lamen lại. Sử dụng giấy thắm để thấm phần nước thừa.

Bước 3: Đặt lam kính lên bản kính của kính hiển vi và quan sát ở vật kính 10x rồi chuyển sang vật kính 40x.

2. Quan sát và vẽ tế bào trứng cá

Bước 1. Dùng thìa lấy một ít trứng cá cho vào đĩa petri.

Bước 2. Nhỏ một ít nước vào đĩa

Bước 3. Dùng kim mũi mác khoáng nhẹ để trứng cá tách rời nhau.

Bước 4. Quan sát tế bảo trứng cá bảng mắt thường hoặc bằng kính lúp.

Bước 5. Vẽ hinh tế bào em quan sát được.

BẢNG NỘI DUNG THỰC HÀNH VÀ YÊU CẦN ĐẠT ĐƯỢC

III. THU HOẠCH

1. Vẽ lại các tế bào đã quan sát được bằng kính hiển vi

• Vẽ hình tế bào biểu bì hành tây, tế bào trứng cá.
• Hình vẽ có chú thích cụ thể thành phần quan sát được

2. Nêu các thành phần của mỗi loại tế bào theo bảng mẫu

3. Trả lời câu hỏi
4. Thành phần em quan sát thấy ở cả hai loại tế bào?
5. Đặc điểm nào giúp em phân biệt được tế bào hành tây với tế bào trứng cá?

TL: Đặc điểm để phân biệt tế bào hành tây và tế bào trứng cá là: kích thước, sự có mặt của thành tế bào.

C, HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Những thiết bị, dụng cụ nào cần thiết cho việc làm tiêu bản và quan sát tế bào biểu vảy hành và tế bào trứng cá?

Màng nhân là cấu trúc không thể quan sát thấy  ở tế bào của nhóm sinh vật nào?

1. Động vật
2. Thực vật
3. Người
4. Vi khuẩn
5. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Mở rộng:

• Trứng gà là một ví dụ về tế bào có kích thước lớn.
• Theo em, lòng đỏ và lòng trắng của trứng gà là thành phần nào trong cấu trúc của tế bào? Vai trò của chúng trong quá trình phát triển của trứng thành gà con là gì?

TL:

• Trứng gà là một tế bào, lòng đỏ và lòng trắng thuộc cấu trúc của tế bào chất.
• Nếu trứng được thụ tinh, phôi nằm ở phần lòng đỏ sẽ phát triển thành gà con nhờ chất dinh dưỡng được cung cấp bởi lòng đỏ (chủ yếu là protein) và lòng trắng (chủ yếu là nước và muối khoáng).

Hướng dẫn về nhà:

• Trả lời các câu hỏi trong Bài 21 - Sách bài tập.
• Đọc trước Bài 22 – Cơ thể sinh vật