Giáo án PowerPoint KHTN 6 Cánh diều Bài 13: Từ tế bào đến cơ thể

BÀI 13: TỪ TẾ BÀO ĐẾN CƠ THỂ

Kiểm tra bài cũ

• Em hãy so sánh sự giống và khác nhau của tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực.

Quan sát Hình 13.1

Em hãy cho biết cơ thể sinh vật nào được cấu tạo từ nhiều tế bào?

• Nhiều sinh vật như người và cây xanh được cấu tạo từ hàng triệu cho đến hàng tỉ tế bào nhưng có những sinh vật chỉ gồm một tế bào.
• Vậy chúng có đặc điểm gì khác nhau?

NỘI DUNG BÀI HỌC

Sinh vật đơn bào, sinh vật đa bào

Tổ chức cơ thể đa bào

Thực hành tìm hiểu về tổ chức cơ thể

1. SINH VẬT ĐƠN BÀO, SINH VẬT ĐA BÀO

Các sinh vật đơn bào chỉ gồm một tế bào.

Em hãy cho biết: Sinh vật đơn bào thực hiện các hoạt động sống như thế nào?

Hoạt động sống của sinh vật đơn bào

Sinh vật đơn bào thực hiện các hoạt đông sống trong khuôn khổ một tế bào

• Lấy và tiêu hóa thức ăn
• Hô hấp
• Vận động
• Sinh sản
• Trả lời các kích thích tử môi trường bên ngoài

Mở rộng

• Trùng giày là sinh vật đơn bào sống phổ biến trong nước.
• Cơ thể trùng giày thực hiện đầy đủ các hoạt động sống của một sinh vật.

1. Sinh vật đa bào

• Khác với sinh vật đơn bào, sinh vật đa bào có tổ chức cấu tạo phức tạp.
• Cơ thể chúng có nhiều loại tế bào với hình dạng, cấu tạo khác nhau và thực hiện chức năng khác nhau như quang hợp, hô hấp, vận động,... qua đó đảm bảo sự tồn tại, sinh trưởng, phát triển và sinh sản của cơ thể.

Em hãy phân biệt sinh vật đơn bào và  sinh vật đa bào theo gợi ý trong Bảng 13.1

Thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi

• Nếu một tế bào trong cơ thể bị chết, điều gì sẽ xảy ra đối với sinh vật đơn bào và sinh vật đa bào?

Mở rộng

• Nhiều sinh vật đơn bào sống bên trong sinh vật đa bào.
• Ví dụ: Hàng triệu vi khuẩn có lợi sống trong ruột của động vật giúp cơ thể động vật chống lại các vi khuẩn có hại, tiêu hóa thức ăn và sản sinh ra một số vitamin.

1. TỔ CHỨC CƠ THỂ ĐA BÀO

Ở sinh vật đa bào như thực vật và động vật, các tế bào được tổ chức theo thứ tự nhất định từ cấp độ thấp đến tốc độ cao.

Quan sát Hình 13.5

• Nhật xét về hình dạng, kích thước của các tế bào trong từng loại mô.
• Mô thần kinh: tế bào có dạng kéo dài (nơron).
• Mô cơ ở ruột non: tế bào dạng thuôn dài, xếp so le.
• Mô ở lá: tế bào hình chữ nhật, xếp cạnh nhau, kích thước lớn

Các cấp độ tổ chức cấu tạo của cơ thể cây xanh

Tế bào

Mô

• Mô bì
• Mô xốp
• Mô dẫn
• Mô dậu

Cơ quan

Hệ cơ quan

Cơ thể

Quan sát Hình 13.4

• Kể tên một số cơ quan trong hệ tiêu hóa của người.
• Biểu mô ruột.
• Mô cơ.
• Mô liên kết.
• Ruột non.

Các cấp độ từ thấp đến cao của sinh vật đa bào

• Mô bao gồm các tế bào có hình dạng, cấu tạo và chức năng giống nhau.
• Cơ quan là tập hợp nhiều mô cùng thực hiện những chức năng nhất định, ở vị trí nhất định trong cơ thể.
• Hệ cơ quan là tập hợp của nhiều cơ quan hoạt động cùng nhau và cùng thực hiện một chức năng nhất định.
• Cơ thể sinh vật bao gồm một số hệ cơ quan hoạt động phối hợp với nhau, đảm bảo sự tồn tại, sinh trưởng, phát triển và sinh sản của cơ thể.

Mở rộng

• Cùng một loại mô có thể tham gia cấu tạo nên nhiều cơ quan khác nhau.
• Ví dụ: mô dẫn ở cây có ở cả thân, lá, rễ; biểu mô ở người cấu tạo nên da, khí quản, dạ dày.
• THỰC HÀNH TÌM HIỂU VỀ TỔ CHỨC CƠ THỂ

1. Tìm hiểu về hình dạng, cấu tạo của sinh vật đơn bào

Bước 1: Chuẩn bị

• Dụng cụ, mẫu vật.
• Tranh, video, tiêu bản về sinh vật đơn bào.

Bước 2: Tiến hành

Bước 3: Báo cáo

2. Tìm hiểu về tổ chức cơ thể thực vật và cơ thể người

Chuẩn bị ;

• Tranh, mẫu cây có thật ở địa phương.
• Tranh hoặc mô hình cấu tạo cơ thể người

Tiến hành

• Nhận xét và xác định vị trí các cơ quan cấu tạo cơ thể cây xanh.
• Nhận xét và xác định vị trí các cơ quan cấu tạo cơ thể người.

Báo cáo

• Liệt kê cơ quan sát được theo sơ đồ

2. Tìm hiểu về tổ chức cơ thể thực vật và cơ thể người

Chuẩn bị

• Tranh, mẫu cây có thật ở địa phương.
• Tranh hoặc mô hình cấu tạo cơ thể người

Tiến hành

• Nhận xét và xác định vị trí các cơ quan cấu tạo cơ thể cây xanh.
• Nhận xét và xác định vị trí các cơ quan cấu tạo cơ thể người.

Luyện tập

• Nêu tên cấp độ tổ chức tương ứng với mỗi cấu trúc đã cho trong bảng 13.2 và tên của cấp độ tổ chức liền kề cao hơn nó trong thứ tự tổ chức cơ thể.

Luyện tập mở rộng

Lấy ví dụ về tế bào mô, cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể động vật, thực vật mà em biết theo gợi ý trong Bảng 13.3

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Làm bài tập

Trả lời câu hỏi 5, 6 SGK trang 83

Tìm hiểu bài

Đọc trước Bài 14 – Phân loại thế giới sống