Giáo án PowerPoint KHTN 6 Cánh diều bài Bài 20: Vai trò của thực vật trong đời sống và trong tự nhiên

KHỞI ĐỘNG

• Nêu một số vai trò của thực vật đối với con người và các sinh vật khác?

BÀI 20: VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT TRONG ĐỜI SỐNG VÀ TRONG TỰ NHIÊN

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT VỚI ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI
2. VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT TRONG TỰ NHIÊN
3. TRỒNG VÀ BẢO VỆ CÂY XANH
4. VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT VỚI ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI

• Quan sát và cho biết một số vai trò của thực vật đối với đời sống con người?
• Cung cấp lương thực, thực phẩm: lúa, ngô, khoai,… các loại hạt và hoa quả
• Làm thuốc, gia vị: nhân sâm, quế, hồi, tía tô,…
• Làm đồ dùng, giấy: bạch đàn, tre, trúc,…
• Làm cây cảnh và trang trí: vạn tuế, các loại hoa,…
• Cung cấp oxy, bóng mát và điều hoà không khí
• Cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp, thủ công mỹ nghệ : gỗ, tre…

Kể tên một số cây có ở địa phương em, nêu vai trò và hoàn thành vào bảng sau:

- Ngoài ra cũng có một số cây gây hại cho sức khỏe của con người: cây thuốc lá, cây cần sa,  cây trúc đào, cây cà độc dược,…

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Quan sát các hình ảnh và trả lời câu hỏi?

• Sinh vật nào giải phóng oxy vào không khí?
• Sinh vật nào sử dụng oxy để hô hấp và thải ra khí carbonic?
• Những hoạt động nào của con người thải khí carbonic?
• Nếu không có thực vật thì nồng độ oxy và carbonic sẽ ra sao?

1. VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT TRONG TỰ NHIÊN
2. Điều hoà khí hậu

- Thực vật giúp giảm cường độ chiếu sáng xuống mặt đất.

+ Giúp giảm nhiệt độ, tăng độ ẩm và giảm tốc độ gió.

=> Thực vật có vai trò điều hòa khí hậu.

2. Thực vật góp phần làm giảm ô nhiễm không khí

• Hãy chỉ ra điểm khác nhau giữa hai bức tranh

- Hình 1: khói bụi mù mịt, ít cây xanh, con người phải đeo khẩu trang bảo vệ.

- Hình 2: nhiều cây xanh, ít khói bụi, bầu trời quang đãng.

=> Cây xanh giúp ngăn chặn khói bụi, thanh lọc và làm cho không khí trong lành hơn.

Theo em, điều gì sẽ xảy ra nếu cây xanh bị chặt phá quá mức?

• Nồng độ oxy giảm
• Nồng độ khí cacbonic tăng
• Thiếu dưỡng khí, sức khoẻ các sinh vật giảm sút
• Không khí ô nhiễm

3. Thực vật góp phần chống sói mòn đất và bảo vệ môi trường

Thảo luận nhóm

Điều gì xảy ra với các vùng đất, đồi không có thực vật che phủ khi mưa xuống?

Đất ở đồi trọc sẽ bị xói mòn khi có mưa xuống vì:

- Không có thực vật, nước sẽ chảy tiếp xuống dưới đất với một lực mạnh mà không có sự cản lại của các tán cây.

=> Rất dễ bị xói mòn rửa trôi.

• Đất bị xói mòn theo thời gian do không có sự bao phủ của cây xanh

- Khi mưa xuống, tán cây giúp lực chảy yếu đi, rễ cây có khả năng giữ đất làm giảm hiện tượng xói mòn, rửa trôi.

- Thực vật còn tác dụng giảm lực cản của sóng khi đánh vào bờ làm hạn chế sự sạt lở đất ven sông, ven biển.

- Nước mưa sau khi ngấm xuống đất là nguồn nước quan trọng cung cấp sinh hoạt và nông nghiệp.

4. Vai trò của thực vật với đời sống động vật

- Cung cấp oxy và thức ăn cho động vật.

III. TRỒNG VÀ BẢO VỆ CÂY XANH

Chúng ta phải làm gì để môi trường sống có thêm nhiều thực vật?

• Trồng cây gây rừng, bảo vệ rừng đầu nguồn.
• Ngăn chặn phá rừng, bảo vệ môi trường sống.
• Hạn chế khai thác bừa bãi, cấm buôn bán và xuất khẩu các loài thực vật quý hiếm.
• Xây dựng các khu bảo tồn, vườn quốc gia,...
• Tuyên truyền, giáo dục trong cộng đồng.

LUYỆN TẬP

1. Thực vật có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống con người và nhiều loài động vật ?
2. Cung cấp nơi ở và nơi sinh sản cho động vật
3. Cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp
4. Cung cấp thức ăn và oxy cho quá trình hô hấp
5. Tất cả các phương án trên

• D

2. Lá của cây nào dưới đây dùng làm thức ăn cho con người?
3. Lá mùng tơi
4. Lá chuối
5. Lá khoai tây
6. Lá xà cừ

=> A

3. Trong cùng một khu vực, điều gì không phải sự khác biệt về khí hậu giữa rừng và một khu vực trống trải?
4. Tốc độ gió mạnh hơn
5. Lâm tặc đến nhiều hơn
6. Độ ẩm thấp hơn
7. Nắng nhiều và gay gắt hơn

• B

4. Hoạt động nào của cây xanh giúp bổ sung vào bầu khí quyển lượng khí ôxi mất đi do hô hấp và đốt cháy nhiên liệu ?
5. Trao đổi khoáng
6. Hô hấp
7. Quang hợp
8. Thoát hơi nước

• C

5. Mỗi năm, 1 ha rừng đã nhả vào không khí khoảng:
6. 110-130 tấn oxi
7. 16-30 tấn oxi
8. 46-60 tấn oxi
9. 1-5 tấn oxi

=> B

VẬN DỤNG

THẢO LUẬN NHÓM

• Tại sao người ta lại nói “Rừng cây là lá phổi xanh của con người?
• Nguyên nhân nào khiến cho sự đa dạng thực vật ở nước ta bị suy giảm?
• Nói rừng cây là “Lá phổi xanh của con người” vì:

- Rừng cân bằng oxy và cacbonic trong không khí.

- Tham gia cản bụi, góp phần tiêu diệt một số vi khuẩn gây bệnh, làm giảm ô nhiễm môi trường.

- Tán lá rừng che bớt ánh nắng, làm giảm nhiệt độ không khí và đem lại bóng mát.

• Nguyên nhân khiến sự đa dạng thực vật ở nước ta bị suy giảm:

- Nhiều loài cây có giá trị kinh tế bị khai thác bừa bãi.

- Sự tàn phá rừng tràn lan để phục vụ nhu cầu của con người.

• Thế nào là thực vật quý hiếm? Kể tên một số loài thực vật quý hiếm ở Việt Nam?

- Là những loài thực vật có giá trị và có xu hướng ngày càng ít đi do bị khai tác quá mức.

- Một số loài thực vật quý hiếm ở Việt Nam: thông hai lá dẹt, thuỷ tùng, hoàng đàn, giáng hương,…

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Vẽ sơ đồ tư duy cho bài học để hệ thống lại kiến thức.

- Học bài trả lời câu hỏi sgk.

- Chuẩn bị trước bài 21.