BÀI 25: VI KHUẨN

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Theo em, tại sao thức ăn để qua đêm mà không cho vào tủ lạnh thường sẽ bị hỏng, ôi thiu?

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

• Câu hỏi: Quan sát hình ảnh, em có nhận xét gì về hình dạng của vi khuẩn?

1. ĐẶC ĐIỂM CỦA VI KHUẨN

- Là nhóm vi khuẩn có cấu tạo tế bào nhân sơ, kích thước hiển vi.

- Vi khuẩn có nhiều hình dạng khác nhau:

+ Hình que: trực khuẩn lị, trực khuẩn đường ruột,…

+ Hình cầu: tụ cầu khuẩn, liên cầu khuẩn,…

+ Hình xoắn: xoắn khuẩn

+ Một số vi khuẩn có hình dấu phẩy: phẩy khuẩn tả, Trực khuẩn lị, Liên cầu khuẩn, xoắn khuẩn, phẩy khuẩn tả.

Câu hỏi: Theo em, vi khuẩn thường phân bố ở đâu trong tự nhiên?

TL:

- Vi khuẩn có mặt ở khắp mọi nơi như: trong thức ăn ôi thiu, quần áo bẩn, vật dụng trong gia đình, trên cơ thể người,…

- Trong tự nhiên: phân bố ở các môi trường khác nhau như đất, nước, không khí, trên cơ thể sinh vật, trong lòng đất,…

Câu hỏi: Hãy xác định các thành phần cấu tạo vi khuẩn bằng cách chú thích các phần được đánh dấu từ (1)- (4)

1. màng tế bào
2. chất tế bào
3. vùng nhân
4. thành tế bào

Kiến thức

- Cấu tạo gồm các thành phần:

+ Thành tế bào

+ Màng tế bào

+ Chất tế bào

+ Vùng nhân

+ Một số có thể có lông bơi hoặc roi bơi để di chuyển.

2. VAI TRÒ CỦA VI KHUẨN

Quan sát hình vẽ và cho biết vai trò của vi khuẩn trong tự nhiên

1. Lợi ích của vi khuẩn trong tự nhiên và đời sống con người

- Trong tự nhiên: tham gia vào quá trình phân huỷ xác sinh vật, là một mắt xích trong chu trình tuần hoàn vật chất của tự nhiên.

- Trong quá trình chế biến các sản phẩm:

+ Vi khuẩn lên men một số thực phẩm: rau, củ, quả, thịt, cá,...

+ Ứng dụng trong thực tiễn: chế biến thức ăn, làm sữa chua,...

1. Một số bệnh do vi khuẩn và các biện pháp phòng chống

• Quan sát hình và hoàn thành bảng theo mẫu

• Một số bệnh do vi khuẩn gây ra

* HOẠT ĐỘNG NHÓM

Thảo luận theo nhóm 3-4 học sinh để trả lời các câu hỏi sau:

1. Theo em bệnh do vi khuẩn gây ra có thể lây truyền theo con đường nào?
2. Hãy nêu một số biện pháp phòng chống bệnh do vi khuẩn gây ra?

TL:

- Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua đường ăn uống là chủ yếu: sử dụng thức ăn, nước uống không đảm bảo vệ sinh.

- Qua tiếp xúc trực tiếp với nguồn gây bệnh.

- Qua đường không khí: hô hấp.

- Một số biện pháp phòng bệnh:

+ Vệ sinh môi trường sạch sẽ, ăn uống vệ sinh.

+ Đeo khẩu trang nơi công cộng và khi đi vào vùng cảnh báo có dịch, tránh tiếp xúc gần với người khác.

- Một số biện pháp phòng bệnh:

+ Tăng cường bồi bổ cơ thể để tăng sức để kháng.

+ Sử dụng thuốc kháng sinh đúng bệnh, đúng cách.

+ Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

1. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Vi khuẩn là…

1. Nhóm sinh vật có cấu tạo nhân sơ, kích thước hiển vi
2. Nhóm sinh vật có cấu tạo nhân thực, kích thước hiển vi
3. Nhóm sinh vật chưa có cấu tạo tế bào, kích thước hiển vi
4. Nhóm sinh vật chưa có cấu tạo tế bào, kích thước siêu hiển vi

Đáp án A

Câu 2. Bệnh nào sau đây không phải do vi khuẩn gây nên?

A, Bệnh kiết lị

1. Bệnh vàng da
2. Bệnh tiêu chảy
3. Bệnh thuỷ đậu

Đáp án D

Câu 3.  Biểu hiện thường gặp ở người bị bệnh lao phổi gồm:

1. (1), (0), (3), (4), (5)
2. (2), (3), (4), (5)
3. (1), (0), (4), (5)
4. (1), (2), (3), (4)

Đáp án C

Câu 4. Con đường lây truyền nào sau đây không phải là con đường lây truyền bệnh lao phổi?

1. Tiếp xúc trực tiếp với nguồn gây bệnh
2. Thông qua đường máu
3. Thông qua đường tiêu hoá
4. Thông qua đường hô hấp

Đáp án B

D, HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Câu 1. Phân biệt virus và vi khuẩn?

Virus

- Là một dạng sống chưa có cấu tạo tế bào.

- Sống kí sinh nội bào bắt buộc trong tế bào vật chủ.

Vi khuẩn

- Thuộc giới Khởi sinh, có cấu tạo tế bào nhân sơ.

- Phần lớn sống kí sinh trong cơ thể vật chủ.

Câu 2:

1. Điền từ còn thiếu vào đoạn thông tin sau bằng cách lựa chọn đáp án thích hợp từ các gợi ý sau: vius, vi khuẩn, phân huỷ, tổng hợp, vật chất, sinh vật.

Trả lời:

Vì khuẩn có vai trò quan trọng trong tự nhiên và đời sống con người: chúng ...phân hủy.... xác …sinh vật…….. thành các chất đơn giản, khép kín vòng tuần hoàn …vật chất….. trong tự nhiên. …vi khuẩn..... góp phần hình thành than đá, dầu lửa.

* Hướng dẫn về nhà

-Vẽ sơ đồ tư duy cho bài học để hệ thống lại kiến thức.

- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.

- Đọc trước bài 26.