Giáo án PowerPoint KHTN 6 chân trời sáng tạo bài 44: Chuyển động nhìn thấy của Mặt Trăng

BÀI 44: CHUYỂN ĐỘNG NHÌN THẤY CỦA MẶT TRĂNG

KHỞI ĐỘNG

Vẽ trên giấy các hình dạng mặt trăng thường nhìn thấy

Vào các đêm khác nhau, tại sao chúng ta nhìn thấy mặt trăng có các hình dạng khác nhau?

Mặt Trăng có hình dạng khác nhau do phần bề mặt Mặt Trăng hướng về phía Trái Đất mà ở Trái Đất nhìn thấy, được mặt trời chiếu sáng có diện tích khác nhau mỗi khi được chiếc sáng

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. ÁNH SÁNG CỦA MẶT TRĂNG

Tìm hiểu ánh sáng của Mặt trăng

Thảo luận và trả lời câu hỏi

Quan sát hình 44.1 và cho biết Mặt Trăng có phải tự phát ra ánh sáng hay không? Vì sao?

Quan sát hình 44.2, em hãy cho biết tại sao chúng tacó thể nhìn thấy được Mặt Trăng.

Mặt Trăng có cả phần tối và phần sáng, do đó Mặt Trăng không tự phát ra ánh sáng.

Chúng ta có thể nhìn thấy được Mặt Trăng vì Mặt Trời chiếu sáng Mặt Trăng và Mặt Trăng lại phản xạ ánh sáng mặt trời và chiếu tới mắt chúng ta.

Mặt trăng không có khả năng tự phát ra ánh sáng

Ánh sáng mà ta nhìn thấy được là do Mặt trăng phản xạ ánh sáng Mặt trời.

HÌNH DẠNG NHÌN THẤY  CỦA MẶT TRĂNG

1. Tìm hiểu hình dạng nhìn thấy của Mặt trăng

Em hãy nêu các hình dạng nhìn thầy của Mặt Trăng

Hình ảnh Mặt Trăng nhìn thấy trong các đêm không giống nhau do vị trí của Mặt Trăng trong quỹ đạo quay xung quanh Trái Đất mỗi ngày đều khác nhau

Chỉ ra phần bề mặt của Mặt Trăng được Mặt Trời chiếu sáng và phần bề mặt của Mặt Trăng mà ở Trái Đất có thể nhìn thấy

• Phần bề mặt Mặt Trăng được chiếu sáng là Mặt Trăng hướng về Mặt Trời (phần sáng trong Hình 44.4).
• Phần bề mặt của Mặt Trăng mà ở Trái Đất có thể quan sát thấy là phần được Mặt Trời chiếu sáng hướng về Trái Đất.

Hình dạng nhìn thấy của Mặt trăng là phần bề mặt của Mặt trăng được nhìn thấy khi quan sát từ Trái đất

Mỗi thời điểm, phần bề mặt Mặt trăng hướng về Trái đất được Mặt trời chiếu sáng có diện tích khác nhau, nên hình dạng Mặt trăng khác nhau

Hình dạng Mặt trăng thay đổi tuần hoàn khi Mặt trăng quay quanh Trái đất, tùy thuộc vào vị trí tương đối của Trái đất, Mặt trăng, Mặt trời.

Giải thích các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng

Thảo luận và trả lời câu hỏi

• Với mỗi vị trí của Mặt Trăng trong hình 44.5, người trên Trái Đất quan sát thấy Mặt Trăng có hình dạng như thế nào?
• Chỉ ra sự tương ứng giữa mỗi vị trí với các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng trong hình 44.3.

Với mỗi vị trí của Mặt Trăng trong hình 44.5, người trên Trái Đất quan sát thấy Mặt Trăng có hình dạng:

• Vị trí 1 và 5 - Trăng bán nguyệt.
• Vị trí 2 và 4 - Trăng lưỡi liềm
• Vị trí 6 và 8- Trăng khuyết
• Vị trí 7 - Trăng tròn
• Vị trí 3 - không Trăng.

Hình dạng nhìn thấy tương ứng:

• 3 - không trăng
• 2 - trăng lưỡi liềm đầu tháng
• 1 - trăng bán nguyệt đầu tháng
• 8 - Trăng khuyết đầu tháng
• 7 - Trăng tròn
• 6 - Trăng khuyết cuối tháng
• 5 - Trăng bán nguyệt cuối tháng
• 4 - Trăng lưỡi liềm cuối tháng

Chỉ ra sự giống nhau và khác nhau giữa Trăng bán nguyệt đầu tháng và Trăng bán nguyệt cuối tháng

Dạng nhìn thấy đều có hình bán nguyệt do ta chỉ quan sát thấy một nửa phần diện tích Mặt Trăng được chiếu sáng. Tuy nhiên, hình ảnh chi tiết hơn thấy được là khác nhau vì ta quan sát thấy hai khu vực khác nhau của bề mặt Mặt trăng.

1. Trải nghiệm quan sát các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng

Dụng cụ:

• Hộp giấy hình trụ, mặt trong tô đen
• Bóng tenis hoặc bóng nhựa
• Băng dính đen
• Kéo

Tiến hành thí nghiệm

Treo quả bóng lơ lửng  bên trong, chính giữa hộp giấy, đóng vai trò là Mặt trăng

Khoét lỗ ở thành hộp để chiếu đèn  pin vào quả bóng

Khoét 4 lỗ khác trên thành hộp

Bật đèn pin, rồi lấn lượt nhìn qua các lỗ và quan sát phẩn quả bóng được chiếu sáng

TÓM TẮT KIẾN THỨC BÀI HỌC

+ Mặt trăng không có khả năng tự phát ra ánh sáng

Ánh sáng mà ta nhìn thấy được là do Mặt trăng phản xạ ánh sáng Mặt trời.

+ Hình dạng nhìn thấy của Mặt trăng là phần bề mặt của Mặt trăng được nhìn thấy khi quan sát từ Trái đất

LUYỆN TẬP

Ta nhìn thấy các hình dạng khác nhau của Mặt trăng vì:

1. Ta nhìn thấy các hình dạng khác nhau của Mặt trăng vì:
2. Mặt trăng thay đổi độ sáng liên tục
3. Ở mặt đất, ta thấy các phần khác nhau của Mặt trăng được chiếu sáng bởi Mặt trời
4. Trái đất tự quay quanh trục của nó liên tục

Đáp án C

Chọn từ ngữ thích hợp điền vào chỗ “…” trong câu sau:

Mặt trăng là (1)…tự nhiên của Trái đất. Mặt trăng không tự (2)…. ánh sáng. Ánh sáng giúp người ở Trái đất nhìn thấy Mặt trăng là do Mặt trăng (3)…ánh sáng Mặt trời.

1. vệ tinh
2. phát ra
3. phản xa

Chọn từ ngữ thích hợp điền vào chỗ “…” trong câu sau:

Hình dạng nhìn thấy của (1)…là phần bề mặt của (2)…hướng về (3) được (4)…chiếu sáng.

1. Mặt trăng
2. Mặt trăng
3. Trái đất
4. Mặt trời

VẬN DỤNG

Chu kì của tuần trăng là 29,5 ngày.

Khoảng thời gian đó cho biết điều gì?

• Là khoảng thời gian để Mặt trăng quay trở lại vị trí của nó giữa Mặt trời và Trái đất.
• Em hãy tìm hiểu về hiện tượng nguyệt thực và nhật thực.

Nhật thực là hiện tượng xảy ra khi Mặt Trăng đi qua giữa Trái Đất và Mặt Trời trên cùng một đường thẳng và quan sát từ Trái Đất, lúc đó Mặt Trăng che khuất hoàn toàn hay một phần Mặt Trời.

Nguyệt thực là hiện tượng xảy ra khi Mặt Trăng đi vào hình chóp bóng của Trái Đất, đối diện với Mật Trời. Điều này chỉ có thể xảy ra khi Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng thẳng hàng hoặc xấp xỉ thẳng hàng, với Trái Đất năm ở giữa.