CHƯƠNG X
TRÁI ĐẤT VÀ BẦU TRỜI

BÀI 52
CHUYỂN ĐỘNG NHÌN THẤY CỦA MẶT TRỜI. THIÊN THỂ

KHỞI ĐỘNG

Chúng ta đang ở đâu trong vũ trụ?

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Có người nói ban ngày Mặt Trời chuyển trên bầu trời từ Đông sang Tây. Em nghĩ gì về điều này?

1. Chuyển động nhìn thấy và chuyển động thực

• Khi tự quay quanh mình, ta nhìn thấy các vật xung quanh quay theo chiều ngược lại.
• Chuyển động quay của các vật quanh ta là chuyển động “nhìn thấy”.
• Chuyển động quay của ta là chuyển động thực.

Tìm thêm ví dụ về chuyển động hình thấy, chuyển động thực.

Chuyển động nhìn thấy: Chỉ có buổi tối ta mới nhìn thấy Mặt Trăng.

Chuyển động thực: Mặt Trăng xuất hiện cả ngày lẫn đêm.

- Khi ta ngồi trên tàu hỏa, quan sát thấy hàng cây bên đường đang đi về phía ta.

Chuyển động của hàng cây là chuyển động nhìn thấy

Chuyển động của ta trên tàu hỏa là chuyển động thực

1. Chuyển động nhìn thấy của Mặt Trời
2. Mặt Trời mọc và lặn

Làm thế nào để giải thích hiện tượng này?

THẢO LUẬN

Có thể giải thích hiện tượng từ Trái Đất nhìn thấy Mặt Trời chuyển động từ Đông sang Tây bằng cách khác được không?

2. Giải thích sự chuyển động của Mặt Trời nhìn từ Trái Đất

Hãy mô tả chuyển động của Mặt Trời mà em nhìn thấy được hàng ngày.

Dùng mô hình quả địa cầu minh họa cho chuyển động của Trái Đất.

THẢO LUẬN

Nhiệm vụ:

Trả lời các câu hỏi 1, 2 trong SGK

III. Phân biệt các thiên thể

Hãy mô tả điều mà em có thể quan sát được trên bầu trời vào ban đêm.

Thiên thể tự phát sáng và thiên thể không tự phát sáng

Sao là thiên thể tự phát sáng

Hành tinh, vệ tinh là thiên thể không tự phát sáng

LUYỆN TẬP

Câu 1: Hãy khoanh vào từ Đúng hoặc Sai để đánh giá các câu dưới đây :

Đáp án

Câu 2: Mặt Trời mọc ở hướng Đông vào buổi sáng và lặn ở hướng Tây vào buổi chiều vì:

1. Trái Đất quay quanh trục của nó theo chiều từ Tây sang Đông.
2. Trái Đất quay quanh trục của nó theo chiều từ Đông sang Tây.
3. Mặt Trời chuyển động quanh Trái Đất.
4. Trái Đất quay xung quanh Mặt Trời.

Câu 3: Hãy tính xem trong một năm (365 ngày) Trái Đất quay quanh trục của nó hết bao nhiêu giờ?

Trái Đất quay quanh trục của nó 8760 giờ

VẬN DỤNG

Với một chiếc ghế quay mượn ở văn phòng nhà trường, hãy thiết kế một hoạt động đóng vai nhằm chứng minh chuyển động người ta nhìn thấy được của Mặt Trời, của các sao không phải chuyển động thực, chuyển động quay của Trái Đất mới là chuyển động thực.

NHIỆM VỤ VỀ NHÀ

1. Nhiệm vụ:

Tự chế tạo một đồng hồ mặt trời đơn giản

2. Tham khảo: SGK trang 215