Giáo án điện tử Tin học 8 chân trời Bài 2: Thông tin trong môi trường số

CHÀO MỪNG CẢ LỚP ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Hãy trao đổi với bạn và cho biết tại sao ngày nay, nhiều người thường tìm kiếm thông tin trên Internet thay vì trên sách, báo truyền thống.

• Internet cho phép tìm kiếm thông tin một cách nhanh chóng, dễ dàng.
• Thông tin trên Internet rất đa dạng.
• Thông tin trên Internet thường xuyên được cập nhật.

CHỦ ĐỀ 2. TỔ CHỨC LƯU TRỮ, TÌM KIẾM VÀ TRAO ĐỔI THÔNG TIN

BÀI 2: THÔNG TIN TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ

NỘI DUNG BÀI HỌC

Đặc điểm của thông tin số

Khai thác nguồn thông tin tin cậy

1. ĐẶC ĐIỂM CỦA THÔNG TIN SỐ

Hoạt động nhóm

Chia lớp thành 6 nhóm HS, mỗi nhóm tìm hiểu và trình bày một đặc điểm của thông tin số, lấy ví dụ minh họa.

Các đặc điểm của thông tin số là:

• Thông tin số rất đa dạng
• Có công cụ tìm kiếm, xử lí, chuyển đổi, truyền hiệu quả, nhanh chóng
• Có tính bản quyền
• Có thể dễ dàng sao chép, khó thu hồi triệt để
• Có độ tin cậy khác nhau
• Được thu thập, lưu trữ, chia sẻ nhanh và nhiều

Hoạt động Làm

Câu 1. Hãy trao đổi với bạn và giải thích lí do thông tin trên Internet có những đặc điểm sau đây:

1. a) Nguồn thông tin khổng lồ, đa dạng, phong phú.
2. b) Thường xuyên được cập nhật.
3. c) Trao đổi dễ dàng, lan truyền nhanh chóng, khó thu hồi triệt để.
4. d) Có thể tìm kiếm dễ dàng, nhanh chóng.
5. e) Có nguồn thông tin đáng tin cậy nhưng cũng có những nguồn thông tin không đáng tin cậy.

Giải thích đặc điểm của thông tin trên Internet:

Nguồn thông tin khổng lồ, đa dạng, phong phú

Vì thông tin số có nhiều loại như văn bản, âm thanh, hình ảnh, video... được lưu trữ với dung lượng khổng lồ bởi nhiều tổ chức, cá nhân.

Thường xuyên được cập nhật

Vì nếu không cập nhật nội dung thường xuyên sẽ thiếu một lượng thông tin cần thiết và ảnh hưởng đến hiệu quả thông tin.

Trao đổi dễ dàng, lan truyền nhanh chóng, khó thu hồi triệt để

Vì thông tin trên Internet được sao lưu bởi tính năng đồng bộ dữ liệu giữa các thiết bị, dịch vụ → thông tin đưa lên mạng khó thu hồi triệt để.

Có thể tìm kiếm dễ dàng, nhanh chóng

Nhờ có máy tìm kiếm

Có nguồn thông tin đáng tin cậy nhưng cũng có nguồn thông tin không thực sự đáng tin cậy

Vì thông tin chân thực ban đầu có thể bị làm sai lệch rồi tiếp tục phát tán.

Câu 2. Đặc điểm nào sau đây không thuộc về thông tin số?

1. Nhiều người có thể truy cập đồng thời.
2. Chỉ cho phép một người sử dụng tại một thời điểm.
3. Có công cụ hỗ trợ tìm kiếm, xử lí, chuyển đổi hiệu quả.
4. Có thể truy cập từ xa.

Lưu ý

Đặc điểm "nhiều người có thể truy cập đồng thời" và "có thể truy cập từ xa" là hai đặc điểm nữa của thông tin số mà chưa đề cập ở Hoạt động đọc và quan sát trong SGK.

GHI NHỚ

Đặc điểm của thông tin số:

• Đa dạng, được thu thập ngày càng nhanh và nhiều;
• Được lưu trữ với dung lượng khổng lồ bởi nhiều tổ chức và cá nhân;
• Có tính bản quyền;
• Có độ tin cậy rất khác nhau;
• Có các công cụ tìm kiếm, chuyển đổi, truyền và xử lí hiệu quả.

2. KHAI THÁC NGUỒN THÔNG TIN TIN CẬY

Hoạt động nhóm đôi

Đọc thông tin mục 2 SGK, thảo luận và trả lời các câu hỏi:

• Có thể nhận biết độ tin cậy của thông tin qua những yếu tố nào?
• Hãy nêu cách nhận biết về độ tin cậy của thông tin qua: tác giả, tính cập nhật, trích dẫn, mục đích của bài viết, nguồn thông tin.
• Tại sao việc khai thác nguồn thông tin tin cậy là quan trọng? Nêu ví dụ minh họa.

Một số yếu tố cơ bản giúp nhận biết về độ tin cậy của thông tin trên Internet:

Tác giả

Người cung cấp thông tin, tác giả càng có uy tín, trách nhiệm, kinh nghiệm, trình độ chuyên môn sâu về lĩnh vực của bài viết thì độ tin cậy của thông tin càng cao.

Tính cập nhật

Bài viết có nội dung được cập nhật thông tin, sự kiện, kết quả mới, đính chính thông tin đã đăng tải thường có độ tin cậy cao hơn.

Mục đích của bài viết

Những bài viết không có mục đích quảng cáo, không có tính định kiến, không nhằm mục đích xâm phạm, bôi nhọ tổ chức, cá nhân thường có độ tin cậy cao hơn.

Trích dẫn

Bài viết có trích dẫn nguồn thông tin sử dụng trong bài, cung cấp dẫn chứng để xác minh sẽ có độ tin cậy cao hơn.

Nguồn thông tin

Nguồn thông tin từ cơ quan, tổ chức có thẩm quyền, được kiểm duyệt trước khi đăng tải sẽ có độ tin cậy cao hơn.

Tầm quan trọng của việc biết khai thác nguồn thông tin đáng tin cậy

• Con người ra quyết định trên cơ sở thông tin thu nhận được. Thông tin chân thực giúp con người suy nghĩ, hành động đúng.
• Việc xác định được độ tin cậy giúp ta lựa chọn được thông tin đúng, tránh sử dụng những thông tin sai lệch, từ đó có thể đưa ra được quyết định phù hợp.

Ví dụ:

Có được thông tin dự báo thời tiết tin cậy về một cơn bão sẽ giúp người dân có biện pháp phòng chống tốt hơn, hạn chế thiệt hại do cơn bão gây ra.

Hoạt động Làm

Câu 1. Thông tin trong những trường hợp nào sau đây là đáng tin cậy?