Văn bản hồi kí:

MỘT NĂM Ở TIỂU HỌC             

 (Nguyễn Hiến Lê)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Hãy kể một kỉ niệm mà em thấy ấn tượng nhất khi còn đi học tiểu học?

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Tìm hiểu chung

Em hãy giới thiệu những hiểu biết của mình về tác giả Nguyễn Hiến Lê?

* Tác giả

- Tên: NguyễN Hiến Lê

- Năm sinh – năm mất: 1912 - 1984

Nguyễn Hiến Lê là học giả, nhà văn, dịch giả, nhà ngôn ngữ học, nhà giáo dục và hoạt động văn hóa độc lập Việt Nam, có 120 tác phẩm sáng tác, biên soạn và dịch thuật thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như giáo dục, văn học, ngữ học, triết học, lịch sử, du ký, gương danh nhân, chính trị, kinh tế.

2. Tác phẩm

Hồi kí Nguyễn Hiến Lê là tập hồi ký theo dòng sự kiện với hầu hết là thông tin bàn về cuộc đời và tác phẩm của chính nhà văn nhưng khi đọc lại rất văn chương, mượt mà dưới ngòi bút tài tình của tác giả.

- Tóm tắt nội dung:

• Khi cha mất: bỏ bê việc học hành trọn một niên khóa vì không ai thúc giục.
• Vẫn đến trường đều đặn nhưng thường đi sớm về muộn.
• La cà cùng bạn bè tìm cỏ gà, bắt dế, hóng gió, nhìn tàu, nói chuyện láo cùng nhau, chơi hú tìm…
• Ngày nghỉ: chỉ có mặt ở nhà trong bữa cơm, thời gian còn lại lang thang cùng bạn bè hàng xóm với những thú chơi dân dã…một cách vui vẻ.
• Mùa đông không ra đường chơi được thì ở nhà đọc truyện Tàu cho cả nhà nghe, đọc hết cuốn này thì chạy đi đổi cuốn khác.

-  Thể loại: hồi kí

- Nội dung: Một năm ở Tiểu học kể lại chuỗi sự việc mà tác giả là người kể. à Đó là những sự việc có thật diễn ra tại quá khứ gắn với quãng đời học sinh của nhân vật “tôi”.

- Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm

1. 1. Một năm ở tiểu học của nhân vật “tôi”- người kể chuyện.

Cách kể chuyện rất hấp dẫn, lôi cuốn của người kể chuyện – nhân vật “tôi”.

Đó là những sự việc có thật diễn ra tại quá khứ gắn với quãng đời học sinh của nhân vật “tôi”.

2. 2. Tâm trạng, cảm xúc của nhân vật “tôi" ở tiểu học.

Cái mất: bỏ phí cả năm không tập trung cho việc học hành.  đáng tiếc (tự nhận).

Cái được: sự vui vẻ, thoải mái cả thể xác lẫn tinh thần. Tự thấy mình sống nhanh nhẹn hơn, sống giản dị, tự nhiên hơn, hiểu và đồng cảm với những người bạn dân dã hơn.

Nuối tiếc một năm thơ ấu khi học tiểu học.

III. Tổng kết

Trình bày nội dung và nghệ thuật văn bản?

• Tổng kết

Nội dung:

- Những kỉ niệm tuổi thơ một năm thời tiểu học: vô tư, hồn nhiên, tinh nghịch của nhân vật “tôi” – tác giả Nguyễn Hiến Lê.

- Những trải nghiệm có ý nghĩa theo suốt cuộc đời của nhân vật “tôi”.

Nghệ thuật

Văn bản có sự kết hợp giữa kể chuyện với miêu tả và biểu cảm.

Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị.

Cách dẫn dắt câu chuyện tự nhiên của nhân vật “tôi” – người kể chuyện ngôi thứ nhất.

LUYỆN TẬP

Theo em, bài viết của tác giả thành công ở điểm nào?

Tìm đọc thêm các văn bản thuộc thể loại hồi kí nổi tiếng trong và ngoài nước như: Những ngày thơ ấu (Nguyên Hồng), Tuổi thơ im lặng (Duy Khán), Thời thơ ấu (Macxim-Gorki).