Giáo án và PPT KHTN 7 chân trời Bài 9: Đồ thị quãng đường – thời gian

BÀI 9: ĐỒ THỊ QUÃNG ĐƯỜNG – THỜI GIAN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- Chiếu 1 đoạn video về 1 đoạn chuyển động .

- GV yêu cầu hs suy nghĩ để mô tả chuyển động của một vật, như chiếc cano ở hình bên, người ta có thể sử dụng những cách nào? yêu cầu học sinh thực hiện cá nhân

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. ĐỒ THỊ QUÃNG ĐƯỜNG – THỜI GIAN 

Hoạt động 1: Tìm hiểu lập bảng ghi quãng đường đi được theo thời gian và cách vẽ đồ thị quãng đường- thời gian

- GV giải thích về chuyển động thẳng với tốc độ không đổi, sau đó giới thiệu bảng số liệu 9.1 về quãng đường đi được của một ca nô.

- GV phát phiếu học tập  số 1 và yêu cầu học sinh thực hiện nhóm theo yêu cầu viết trên phiếu.

Dựa vào Bảng 9.1, hãy thực hiện các yêu cầu sau:

+ Xác định thời gian để ca nô đi được quãng đường 60 km.

+ Tính tốc độ của ca nô trên quãng đường 60 km.

+ Dự đoán vào lúc 9 h 00, ca nô sẽ đi đến vị trí cách bến bao nhiêu km. Cho biết tốc độ của ca nô không đổi.

- GV: Vẽ hai trục vuông góc cắt nhau tại điểm O như hình 9.1 gọi là 2 trục tọa độ

Trục nằm ngang Ot biễu diễn thời gian theo một tỉ lệ thích hợp. Trên hình 9.1 mỗi độ chia tương ứng với 0,5h.

Trục thẳng đứng Os biễu diễn độ dài quãng đường theo một tỉ lệ thích hợp. Trên hình mỗi độ chia tương ứng với 15km.

Xác định các điểm có giá trị S và t tương ứng  trong bảng 9.1

Điểm gốc O xác định nơi xuất phát của ca nô có s = 0h, t = 0km

Hãy xác định các điểm còn lại.

Điểm A(t = 0,5h; s= 15km)

Điểm B(t = 1h; s= 30km)

Điểm C(t = 1,5h; s= 45km)

Điểm D(t = 2h; s= 60km).

Sau khi các em xác định các điểm A, B, C, D các em nối các điểm A,B,C,D là các em được đồ thị biễu diễn quãng đường và thời gian.

Sản phẩm dự kiến:

- Đồ thị quãng đường – thời gian mô tả liên hệ giữa quãng đường đi được của vật và thời gian

- Ý nghĩa của đồ thị quãng đường thời gian: Giúp ta đọc nhanh quãng đường đi được của vật chuyển động theo thời gian mà không cần tính toán đồng thời dự đoán quãng đường vật đi được theo thời gian.

2. VẬN DỤNG ĐỒ THỊ QUÃNG ĐƯỜNG – THỜI GIAN

Hoạt động 2: Vận dụng đồ thị quãng đường – thời gian 

- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm, hoàn thành phiếu học tập:

- HS quan sát đồ thị hình 9.3, thảo luận nhóm thực hiện yêu cầu của GV, hoàn thành phiếu học tập

Trình bày cách tìm quãng đường s của ca nô đi được sau khoảng thời gian t=1h kể từ lúc xuất phát.

Tính thời gian để ca nô đi hết quãng đường 60km.

Tính tốc độ của ca nô

- Rút ra kết luận về các bước tìm được quãng đường vật đi (Hoặc tốc độ, hay thời gian chuyển động của vật) từ đồ thị quãng đường, thời gian cho trước

Sản phẩm dự kiến:

- Tìm quãng đường s khi biết thời gian

+ Chọn điểm tương ứng với thời gian đó trên đồ thị

+ Từ đó vẽ đường thẳng song song với trục OS đường này cắt đồ thị tại 1 điểm.

+ Từ điểm cắt đồ thị đó kẻ đường song song với trục Ot, đường thẳng này cắt trục Os tại 1 điểm. Đó chính là giá trị quãng đường nhận được 

- Tìm thời gian t khi biết quãng đường s

+ Chọn điểm tương ứng với quãng đường đó trên đồ thị

+ Từ đó vẽ đường thẳng song song với trục Ot đường này cắt đồ thị tại 1 điểm.

+ Từ điểm cắt đồ thị đó kẻ đường song song với trục OS, đường thẳng này cắt trục Ot tại 1 điểm. Đó chính là giá trị thời gian nhận được 

+ Tại điểm đó lấy giá trị quãng đường chia giá trị thời gian được tốc độ của vật tại thời điểm xét

NX: Từ đồ thị quãng đường – thời gian cho trước, có thể tìm được quãng đường đi (tốc độ hay thời gian chuyển động của vật)

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Đồ thị của chuyển động có tốc độ không đổi là một đường

A. thẳng                        B. cong                C. Zíc zắc             D. Không xác định

Câu 2: Minh và Nam đi xe đạp trên một đoạn đường thẳng. Trên Hình 10.2, đoạn
thẳng OM là đồ thị quãng đường - thời gian của Minh, đoạn thẳng ON là đồ
thị quãng đường - thời gian của Nam. Mô tả nào sau đây không đúng?

A. Minh và Nam xuất phát cùng một lúc.

B. Tốc độ của Minh lớn hơn tốc độ của Nam.

C. Quãng đường Minh đi ngắn hơn quãng đường Nam đi.

D. Thời gian đạp xe của Nam nhiểu hơn thời gian đạp xe của Minh.

Câu 3: Đồ thị quãng đường - thời gian ở Hình 10.3 mô tả chuyển động của các
vật 1, 2, 3 có tốc độ tương ứng là v₁, v₂, v₃, cho thấy

A. v₁ =  v₂ = v₃ 

B. v₁ >  v₂ > v₃

C. v₁ <  v₂ < v₃

D. v₁ =  v₂ > v₃

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: C

Câu 3: B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Hình dưới đây biểu diễn đồ thị quãng đường – thời gian chuyển động của một con mèo.

a) Sau 8 s kể từ lúc bắt đầu chuyển động, con mèo đi được bao nhiêu mét?

b) Xác định tốc độ của con mèo trong từng giai đoạn được kí hiệu (A), (B), (C), (D) trên đồ thị.

Câu 2: Hình dưới đây biểu diễn đồ thị quãng đường – thời gian của một ô tô trên đường phố vào giờ cao điểm trong hành trình dài 4 phút.

a) Mô tả các giai đoạn chuyển động của ô tô trên đồ thị.

b) Xác định thời gian ô tô đã dừng lại trong hành trình.

c) Tốc độ của ô tô trong giai đoạn nào là lớn nhất?