Tài liệu giáo dục địa phương lớp 3 Thành phố Hồ Chí Minh

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm đôi, nêu vấn đề và đặt câu hỏi:

Giáo sư Trần Văn Giàu có nói:

“Tuổi trẻ phải biết ước mơ, mà phải ước mơ siêu nhân...”

Theo em, vì sao tuổi trẻ phải biết ước mơ? Ước mơ siêu nhân là ước mơ như thế nào?

- GV gọi 1 – 2 nhóm xung phong. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV khen ngợi, khích lệ HS và gợi ý đáp án:

+ Tuổi trẻ phải biết ước mơ vì:

·      Ước mơ là động lực thúc đẩy con người vượt qua những khó khăn, thử thách và giới hạn của bản thân để hoàn thành mục tiêu đã đề ra.

·      Giúp chúng ta sống vui vẻ, sống có ý nghĩa, có mục đích và cảm nhận được thành quả của quá trình nỗ lực, cố gắng.

·      …

+ Ước mơ siêu nhân là những ước mơ to lớn, vĩ đại, tưởng chừng như không thể thực hiện được. Nhưng bằng sự cố gắng, nỗ lực không ngừng nghỉ, bằng sự khôn ngoan và khả năng xây dựng kế hoạch,... chúng ta vẫn có thể hoàn thành được nó.

- GV dẫn dắt vào bài học:

Trong tất cả những anh hùng có công lao xây dựng nên Tổ quốc hôm nay, ngoài các chiến sĩ cầm súng đánh giặc, chúng ta không thể không kể đến bộ phận trí thức yêu nước – những người đã dùng ngòi bút để chống lại kẻ thù xâm lược. Và đồng chí Trần Văn Giàu chính là một trong số đó. Bài học ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về Giáo sư Trần Văn Giàu – một tài năng, một nhân cách lớn.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu tiểu sử Giáo sư Trần Văn Giàu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS sẽ:

- Hiểu được các thông tin về tiểu sử, cuộc đời và những đóng góp của Giáo sư Trần Văn Giàu.

- Trình bày được một số việc làm của nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh để ghi nhớ công lao của vị nhà giáo ưu tú này.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi:

+ Giáo sư Trần Văn Giàu quê ở đâu? Ông là người như thế nào? Ông đã có những đóng góp gì đối với đất nước?

+ Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã làm gì để ghi nhớ công lao của Giáo sư Trần Văn Giàu?

Chân dung và một số thông tin về Giáo sư Trần Văn Giàu

Đại tướng Võ Nguyên Giáp và giáo sư Trần Văn Giàu

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

- GV gọi đại diện 1 – 2 HS trình bày. Các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV đánh giá, chốt kiến thức:

+ Xuất thân:

·      Giáo sư Trần Văn Giàu sinh năm 1911, tại xã An Lục Long, huyện Châu Thành, tỉnh Tân An (nay là tỉnh Long An).

·      Ông rất thông minh, ham học, sống chân thành, giàu lòng thương người.

+ Cuộc đời:

·      15 tuổi: ông học tại Sài Gòn rồi sang Pháp du học.

·      Năm 1930: bị trục xuất về nước sau khi tham gia biểu tình trước dinh tổng thống Pháp, đòi huỷ án tử hình đối với các chiến sĩ cách mạng tham gia cuộc khởi nghĩa Yên Bái.

·      Ông tham gia cách mạng, bị giặc Pháp bắt, kết án đày đi Côn Đảo.

·      4/1940: ông ra tù và tiếp tục hoạt động cách mạng ® Lại bị bắt giam ® Vượt ngục trở về để hoạt động cách mạng.

·      Năm 1945: lãnh đạo cuộc Cách mạng tháng 8 ở miền Nam và được cử làm Chủ tịch Uỷ ban Hành chính kháng chiến Nam Bộ.

·      Ông vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng các danh hiệu:

ü  Nhà giáo Nhân dân

ü  Anh hùng Lao động thời kì đổi mới

ü  Giải thưởng Hồ Chí Minh

ü  Huân chương Hồ Chí Minh và nhiều huân, huy chương cao quý khác.

Hình Giáo sư Trần Văn Giàu trên tem bưu chính

+ Đóng góp:

·      Ông từng giữ nhiều trọng trách trong bộ máy Nhà nước, tham gia công tác giảng dạy và nghiên cứu.

·      Là lãnh đạo cuộc Cách mạng tháng 8 năm 1945 ở Nam Kỳ với vai trò Bí thư Xứ uỷ.

·      Từng đứng trên lễ đài tuyên bố độc lập và tự tay viết lời kêu gọi Nam Bộ kháng chiến,...

+ Những việc làm của nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh để ghi nhớ công lao của Giáo sư Trần Văn Giàu: Tên ông được đặt cho một trường học ở quận Bình Thạnh, một con đường ở huyện Bình Chánh và quận Bình Tân.

Trường THPT Trần Văn Giàu, quận Bình Thạnh

Đường Trần Văn Giàu, huyện Bình Chánh

Hoạt động 2: Tìm hiểu những công trình nghiên cứu khoa học của Giáo sư Trần Văn Giàu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS sẽ nhận biết và ghi nhớ được những đóng góp của giáo sư Trần Văn Giàu cho nền khoa học nước nhà.

b. Cách tiến hành

- GV đặt câu hỏi: Giáo sư Trần Văn Giàu đã có những đóng góp gì cho nền khoa học nước nhà?

- GV mời 1 - 2 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt kiến thức: Giáo sư Trần Văn Giàu là một nhà giáo, một nhà khoa học nổi tiếng với hơn 150 công trình nghiên cứu có đóng góp rất lớn cho nền khoa học nước nhà, nhất là trong lĩnh vực triết học, sử học.

Công trình khoa học lớn của Giáo sư Trần Văn Giàu

là bộ sách Địa chí văn hoá Thành phố Hồ Chí Minh

(4 tập, 2000 trang)

Bộ sách Sự phát triển của tư tưởng ở Việt Nam

(3 tập, 1560 trang)

Ông là người sáng lập Giải thưởng Trần Văn Giàu để trao tặng cho các công trình nghiên cứu có giá trị cao về lịch sử và văn hoá Nam Bộ

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố kiến thức đã học.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS ôn tập lại các kiến thức đã học, lần lượt thực hiện các nhiệm vụ:

Câu 1. Nêu các thông tin còn thiếu bên dưới để tìm hiểu về Giáo sư Trần Văn Giàu.

Câu 2. Việc đặt tên trường và tên đường mang tên Giáo sư Trần Văn Giàu ở Thành phố Hồ Chí Minh thể hiện điều gì.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án:

Câu 1. HS tự thực hiện.

Câu 2. Việc đặt tên trường và tên đường mang tên Giáo sư Trần Văn Giàu ở Thành phố Hồ Chí Minh thể hiện sự biết ơn, ghi nhớ công lao của Giáo sư Trần Văn Giàu trong công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: HS củng cố kiến thức, liên hệ bản thân để rút ra bài học.

b. Cách tiến hành:

- GV cho HS đọc thầm yêu cầu bài tập vận dụng trong thời gian 5 phút:

Câu 1. Đọc truyền cảm đoạn văn bên dưới, chia sẻ với các bạn: Giáo sư Trần Văn Giàu đã khuyên các bạn trẻ điều gì?

“Hồi trẻ, tôi có ưu điểm là ham học. Học rất nhiều. Bao giờ cũng thấy mình thiếu học cả. Điều thứ hai là phải có kì vọng lớn làm được việc gì cho nước, cho dân. Phải làm được gì mới quan trọng chứ học không thôi thì cũng không được. Học là để làm việc có ích. Thứ ba là, vấn đề này rất quan trọng, phải nuôi trong mình một lí tưởng cao hơn việc làm, cao hơn những việc hằng ngàu, sống cao thượng, bay bổng chứ không phải tà tà ở mặt đất,...".

- HS thảo luận.

- HS trả lời câu hỏi.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS quan sát và lắng nghe câu hỏi.

- HS suy nghĩ.

- HS trả lời câu hỏi.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS ôn tập, suy nghĩ trả lời câu hỏi.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS ghi chép dặn dò của GV.