Giáo án điện tử chuyên đề Địa lí 10 chân trời CĐ 1: Biến đổi khí hậu

RẤT VUI GẶP LẠI

CÁC EM TRONG

TIẾT HỌC MÔN ĐỊA LÍ!

KHỞI ĐỘNG

Nêu những biểu hiện của biến đổi khí hậu có đề cập đến trong video.

Cho biết mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu và thiên tai.

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu có đề cập đến trong video:

Nắng nóng

Cháy rừng

Mưa lũ

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu có đề cập đến trong video:

Nhiệt độ bề mặt toàn cầu tăng với tốc độ báo động

Diện tích băng tại Bắc Cực thu nhỏ

Mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu và thiên tai:

Biến đổi khí hậu trên toàn cầu

Ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến thời tiết, khí hậu của các quốc gia

Các đợt thiên tai diễn biến dị thường, cường độ khốc liệt hơn.

CHUYÊN ĐỀ 1:

BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

I

NỘI DUNG BÀI HỌC

Khái niệm, biểu hiện của biến đổi khí hậu

Nguyên nhân của biến đổi khí hậu

Tác động của biến đổi khí hậu

Ứng phó với biến đổi khí hậu

KHÁI NIỆM, BIỂU HIỆN CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

1. Tìm hiểu về khái niệm của biến đổi khí hậu

THẢO LUẬN NHÓM

Đọc thông tin mục I.1, kết hợp quan sát Hình 1.1 SGK tr.5, thảo luận và thực hiện nhiệm vụ vào bảng KWLH.

BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Là sự thay đổi trạng thái của khí hậu so với trung bình nhiều năm, thường là một vài thập kỉ hoặc dài hơn.

Việc tăng nồng độ các khí nhà kính do con người gây ra, hiệu ứng nhà kính nhân loại.

Tăng nhiệt độ trên toàn cầu.

Thay đổi khí hậu trong các thập kỷ và thập niên kế đến.

2. Tìm hiểu về biểu hiện của biến đổi khí hậu

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Dựa vào Hình 1.2 sách Chuyên đề học tập Địa lí 10, em hãy:

• Nhận xét sự thay đổi nhiệt độ trung bình toàn cầu qua các thập niên giai đoạn 1951 – 2020.
• Nguyên nhân làm thay đổi nhiệt độ trung bình toàn cầu qua các thập niên giai đoạn 1951 – 2020.
• Liên hệ sự thay đổi nhiệt độ ở Việt Nam.

Nhóm 1 – Phiếu học tập số 1: Nhiệt độ Trái đất tăng

a. Nhiệt độ Trái Đất tăng

1906 - 2005

Nhiệt độ trung bình toàn cầu

0,74°C

2011 - 2020

Thập kỉ nóng nhất trong 1000 năm qua ở bán cầu Bắc.

Nhiệt độ trung bình trên thế giới gia tăng nhanh chóng:

Nhiệt độ trung bình năm trên cả nước

~0,89°C

Sự thay đổi nhiệt độ ở Việt Nam:

Nhiệt độ ngày cao nhất và thấp nhất tăng

Số ngày nóng tăng ở hầu hết các khu vực

Hạn hán gia tăng trên phạm vi toàn quốc

Số ngày rét đậm, rét hại giảm

• Em hãy cho biết lượng mưa trung bình biến đổi như thế nào trên phạm vi toàn cầu (quy mô, phân bố, tần suất mưa).
• Chứng minh lượng mưa trung bình biến động ở các khu vực.
• Liên hệ sự biến động lượng mưa ở Việt Nam.

Nhóm 2 – Phiếu học tập số 2: Biến động về lượng mưa

b. Biến động về lượng mưa

Lượng mưa trung bình trong những năm qua có nhiều biến động trên toàn cầu và ở các khu vực:

Phạm vi toàn cầu

Các khu vực

• Xu hướng tăng.
• Ở bán cầu Nam tăng nhiều hơn bán cầu Bắc.
• Tăng lên ở các đới phía bắc vĩ độ 30°B trở lên.
• Giảm đi ở các vĩ độ nhiệt đới.

Tần số mưa lớn tăng lên trên nhiều khu vực, kể cả những nơi lượng mưa có xu hướng giảm.

b. Biến động về lượng mưa

Phạm vi toàn cầu

Các khu vực

Bắc Mỹ:

• Tăng nhiều nơi, nhất là ở Bắc Ca-na-đa.
• Giảm ở Tây Nam Hoa Kỳ, Đông Bắc Mê-hi-cô → Hạn hán.

Nam Mỹ:

• Tăng trên lưu vực sông A-ma-dôn, vùng bờ biển Đông Nam
• Giảm ở Chi-lê, vùng bờ biển phía tây.

Châu Phi:

Giảm ở Nam Phi, đặc biệt ở Sa-hen trong giai đoạn 1960 -1980.

Sự biến đổi lượng mưa ở Việt Nam:

Giảm ở các khu vực phía Bắc từ 1% đến 7%

Tăng ở các khu vực phía Nam từ 6% đến 21%

Số lượng các cơn bão mạnh, mưa cực đoan tăng.

Nhóm 3 – Phiếu học tập số 3: Mực nước biển dâng

• Hãy cho biết hiện tượng gì đang diễn ra đối với sông băng Mui La-xi-ơ của Hoa Kỳ vào năm 2003 (hình b) so với năm năm 1976 (hình a).
• Tìm ví dụ để chứng tỏ mặt nước biển dâng trên thế giới.
• Tìm ví dụ để chứng tỏ mực nước biển dâng ở Việt Nam.

a

b

Hình 1.3. Sông băng Mui La-xi-ơ (Muir Gracier) ở Hoa Kỳ vào năm 1976 (hình a) và năm 2003 (hình b)

c. Mực nước biển dâng

~1,8

mm/năm

1961 - 2003

1993 - 2003

Tăng nhanh hơn trung bình

3,1

mm/năm

Do quá trình giãn nở của nước theo nhiệt độ và do băng lục địa tan (băng ở cực và các đỉnh núi cao).

Mực nước biển trung bình toàn cầu:

Mực nước biển dâng ở Việt Nam:

Mực nước biển trung bình của các trạm ven biển và hải đảo

2,74

mm/năm

1993 - 2018

3,0

mm/năm

• Em hãy cho biết thiên tai và các hiện tượng thời tiết cực đoan đang thay đổi theo hướng nào và thay đổi như thế nào? (xu hướng, phạm vi, cường độ).
• Tìm ví dụ chứng minh sự gia tăng các hiện tượng thời tiết hiện nay trên thế giới.
• Liên hệ các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng ở Việt Nam.

Nhóm 4 – Phiếu học tập số 4:

Gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan

d. Gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan

Các thiên tai và hiện tượng thời tiết cực đoan:

Bão

Lốc xoáy

Hạn hán

Xảy ra thường xuyên hơn, bất thường hơn với cường độ lớn hơn và phạm vi ảnh hưởng rộng.

Gây nên những thiệt hại đáng kể cho các quốc gia

Các hiện tượng thời tiết cực đoan ở Việt Nam tiếp tục được ghi nhận với cường độ mạnh hơn và tần suất cao hơn:

Số các cơn bão mạnh đến rất mạnh tăng.

Gió mùa mùa hè bắt đầu sớm hơn và kết thúc muộn hơn.

• Số ngày rét đậm, rét hại ở các tỉnh phía Bắc giảm.
• Số ngày nắng nóng tăng (Bắc Trung Bộ, Nam Trung Bộ, Nam Bộ).

Hạn hán khắc nghiệt hơn do nhiệt độ tăng và lượng mưa giảm trong mùa khô.

NGUYÊN NHÂN CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

II

THẢO LUẬN NHÓM

Đọc thông tin mục II SGK tr.7-9, kết hợp quan sát Hình 1.4 và thực hiện nhiệm vụ: Vẽ sơ đồ tư duy về nguyên nhân của biến đổi khí hậu.

Nguyên nhân của biến đổi khí hậu

Nguyên nhân tự nhiên

Tác động của con người

Chu kì phát xạ khác nhau của Mặt Trời.

Nguyên nhân bên trong:

• Các thời kì địa chất
• Thay đổi độ nghiêng quỹ đạo và thời gian Trái Đất quay quanh Mặt Trời, tự quay quanh trục của Trái Đất.
• Các dòng hải lưu,...

Chu kì rất dài, chỉ đóng góp một phần rất nhỏ.

Nguyên nhân của biến đổi khí hậu

Nguyên nhân tự nhiên

Tác động của con người

Lĩnh vực năng lượng: nhiệt điện, giao thông vận tải, nhiên liệu vận chuyển,…

Lĩnh vực nông nghiệp và thay đổi mục đích sử dụng đất: chăn nuôi gia súc, gia cầm,…

Hoạt động công nghiệp: sản xuất xi măng, hoá chất,…

Rác thải: phân loại chất thải lỏng, xử lí chất thải sinh ra khí thải nhà kính.

III

TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

--------------- Còn tiếp ---------------