Giáo án điện tử chuyên đề Địa lí 10 chân trời CĐ 3: Phương pháp viết báo cáo địa lí

RẤT VUI GẶP LẠI CÁC EM TRONG BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Các nhóm HS điền vào cột K và W trong bảng:

Báo cáo địa lí là một trong những hình thức của báo cáo khoa học.

Học sinh vận dụng tổng hợp các năng lực địa lí để tìm tòi, khám phá, quan sát, phân tích, tổng hợp,... nhằm giải quyết vấn đề địa lí đặt ra.

Viết báo cáo địa lí giúp rèn luyện, phát triển năng lực: giải quyết vấn đề, sáng tạo, kĩ năng thu thập, xử lí và hệ thống hoá thông tin địa lí, trình bày quan điểm cá nhân,...

CHUYÊN ĐỀ 3:

PHƯƠNG PHÁP VIẾT BÁO CÁO ĐỊA LÍ

NỘI DUNG BÀI HỌC

I

Quan niệm về báo cáo địa lí

II

Cấu trúc của một báo cáo địa lí

III

Các bước viết một báo cáo địa lí

IV

Thực hành viết một báo cáo địa lí

I

QUAN NIỆM VỀ BÁO CÁO ĐỊA LÍ

Làm việc cá nhân, đọc thông tin mục I SGK tr.26 và cho biết: Báo cáo địa lí là gì?

BÁO CÁO ĐỊA LÍ

Là sản phẩm mô tả quá trình và kết quả tìm hiểu, nghiên cứu, nhằm giải quyết một vấn đề địa lí đã được lựa chọn trong quá trình học tập.

Là một dạng bài thực hành được tiến hành theo trình tự các bước để hoàn thành sản phẩm.

BÁO CÁO ĐỊA LÍ

Là một hệ thống các tri thức về một hoặc một số vấn đề địa lí tự nhiên, kinh tế - xã hội,...

• Thu thập
• Xử lí
• Phân tích
• Tổng hợp
• Trình bày

Thông qua viết báo cáo địa lí:

1

Được rèn luyện kĩ năng địa lí, năng lực khám phá

2

Vận dụng kiến thức, kĩ năng vào thực tiễn cuộc sống

3

Nâng cao khả năng tự học

4

Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực giao tiếp và hợp tác

CẤU TRÚC

CỦA MỘT

BÁO CÁO ĐỊA LÍ

II

Đọc thông tin mục II SGK tr.27 và trả lời câu hỏi: Trình bày cấu trúc của một báo cáo địa lí.

CẤU TRÚC THÔNG THƯỜNG CỦA BÁO CÁO ĐỊA LÍ

Ý nghĩa của vấn đề báo cáo.

Khả năng (tự nhiên, kinh tế - xã hội,...).

Thực trạng

Hướng giải quyết.

CÁC BƯỚC VIẾT MỘT

BÁO CÁO ĐỊA LÍ

III

HOẠT ĐỘNG THEO NHÓM

Đọc thông tin mục II SGK tr.27-30, thảo luận và thực hiện nhiệm vụ vào Phiếu học tập sau:

- Cần lưu ý:

+ Phải phù hợp với nội dung môn học, cấp học.

+ Phải mang tính thực tiễn.

- Sau khi xác định ý tưởng và lựa chọn vấn đề thì tiến hành đặt tên cho bài báo cáo. Tên bài báo cáo cần đảm bảo:

+ Ngắn gọn, súc tích.

+ Bao quát được vấn đề lựa chọn viết báo cáo,..

Xác định ý tưởng và lựa chọn vấn đề viết báo cáo

- Ý nghĩa của vấn đề: Để xác định ý nghĩa vấn đề báo cáo, cần xác định được ý nghĩa về kinh tế, xã hội và môi trường.

- Khả năng: Khả năng là các điều kiện, tiềm năng hoặc các nhân tố ảnh hưởng đến vấn đề. Cần xác định được các điều kiện, tiềm năng về tự nhiên, kinh tế - xã hội,... hoặc các nhân tố ảnh hưởng đến vấn đề báo cáo.

Xây dựng đề cương báo cáo

- Thực trạng:

+ Khi trình bày thực trạng cần đảm bảo phân tích được lịch sử phát triển của vấn đề; tình hình phát triển và phân bố,...

+ Để làm rõ thực trạng vấn để cần đảm bảo được số liệu để chứng minh; kết hợp phân tích nội dung với bản đồ, biểu đồ, sơ đồ;...

- Hướng giải quyết: Khi đưa ra hướng giải quyết của vấn đề báo cáo cần căn cứ trên khả năng và thực trạng của vấn đề.

Xây dựng đề cương báo cáo

- Thu thập thông tin:

+ Là hoạt động tìm kiếm, tập hợp các thông tin liên quan để phục vụ cho việc viết báo cáo địa lí.

+ Nguồn thông tin phục vụ viết báo cáo địa lí rất đa dạng, có thể từ sách giáo khoa địa lí, bản đồ, lược đồ, tranh ảnh địa lí, số liệu thống kê và nhiều tư liệu địa lí khác; các nguồn thông tin trên internet; thông tin từ các cuộc điều tra và quan sát; thông tin từ các môn học khác,...

+ Thông tin thu thập viết báo cáo địa lí cần đảm bảo tính chính xác, khách quan, cập nhật,...

Thu thập, chọn lọc, xử lí và hệ thống hóa thông tin

- Chọn lọc, xử lí và hệ thống hoá thông tin:

+ Tập hợp và phân loại thông tin:

• Lựa chọn thông tin liên quan đến báo cáo để tiến hành phân loại thông tin.

• Thông tin nào làm sáng tỏ, giải thích hoặc minh chứng cho báo cáo,... Những thông tin này có thể sắp xếp thành các nhóm kênh chữ, kênh hình, số liệu,...

+ Hệ thống hoá thông tin: sắp xếp thông tin đã xử lí theo để cương của báo cáo, đồng thời bổ sung những thông tin còn thiếu so với yêu cầu đặt ra trong bài báo cáo.

Thu thập, chọn lọc, xử lí và hệ thống hóa thông tin

- Viết và trình bày báo cáo:

+ Khi trình bày một báo cáo địa lí, người học cần:

• Sử dụng ngôn ngữ khoa học, ngắn gọn, súc tích.

• Báo cáo nội dung rõ ràng, thứ tự trình bày nội dung phải logic giữa các phần. Nội dụng cần phân tích, so sánh, dẫn chứng,... để làm rõ vấn đề viết báo cáo.

• Kết hợp giữa kênh chữ với kênh hình, bảng số liệu thống kê,... để làm rõ cho vấn đề báo cáo.

• Cần ghi rõ nơi trích dẫn của các khái niệm, số liệu thống kê,.... Nguồn trích dẫn cần ghi cụ thể trong danh mục tài liệu tham khảo.

Viết và trình bày báo cáo địa lí

+ Khi trình bày báo cáo địa lí với các hình thức khác cần lưu ý:

• Trình bày báo cáo với hình thức powerpoint cần lưu ý chọn kiểu chữ, cỡ chữ sao cho phù hợp; màu sắc và nền chữ phải hài hoà; hình ảnh và video minh hoạ được sử dụng phải rõ ràng và liên quan đến nội dung; hiệu ứng trình chiếu phù hợp với nội dung báo cáo.

• Trình bày báo cáo với hình thức video clip: cần lưu ý lựa chọn âm thanh, hình ảnh, thuyết minh,... phù hợp với nội dung báo cáo.

Viết và trình bày báo cáo địa lí

- Tổ chức báo cáo kết quả (sản phẩm):

+ Trình bày ngắn gọn, súc tích, đúng thời gian quy định.

+ Trình bày đúng trọng tâm nội dung báo cáo.

+ Có thể kết hợp với câu hỏi mở để người nghe cùng thảo luận.

+ Sử dụng giọng nói và ngôn ngữ hình thể linh hoạt đồng thời có sự tương tác với người nghe.

Viết và trình bày báo cáo địa lí

LƯU Ý VỀ VIỆC LỰA CHỌN THÔNG TIN:

Thông tin có rất nhiều, cần biết cách lựa chọn để không lấy quá nhiều sẽ bị loãng, quá ít sẽ bị thiếu, lấy thông tin ở mức độ vừa phải, có trọng tâm.

Sau khi đã có thông tin, cần biết cách hệ thống hóa thông tin, sắp xếp, trình bày thông tin nào trước, sau.

Khi các thông tin đưa vào báo cáo, nếu lấy y nguyên thì phải có trích dẫn (tên tác giả/ tài liệu/ trang/nơi và năm công bố).

LUYỆN TẬP

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Nêu cấu trúc của báo cáo địa lí.

Nêu các bước tiến hành viết báo cáo địa lí.

VẬN DỤNG

Dựa vào lí thuyết hướng dẫn viết báo cáo địa lí, em hãy lựa chọn một vấn đề trong chương trình Địa lí lớp 10 hoặc vấn đề địa lí địa phương để viết một bài báo cáo địa lí.

Gợi ý: Lựa chọn một trong những vấn đề về địa lí tự nhiên, dân cư, kinh tế, xã hội, môi trường và phát triển bền vững,... trong chương trình Địa lí lớp 10 hoặc vấn đề địa lí địa phương để viết một bài báo cáo như:

Báo cáo tìm hiểu về một vấn đề địa lí tự nhiên như địa hình, khí hậu, thuỷ văn, thổ nhưỡng, sinh vật,... và ảnh hưởng của các yếu tố đó đến đời sống và sản xuất của con người.

Gợi ý: Lựa chọn một trong những vấn đề về địa lí tự nhiên, dân cư, kinh tế, xã hội, môi trường và phát triển bền vững,... trong chương trình Địa lí lớp 10 hoặc vấn đề địa lí địa phương để viết một bài báo cáo như:

Báo cáo tìm hiểu về một vấn đề địa lí dân cư như gia tăng dân số, cơ cấu dân số, phân bố dân cư, đô thị hoá,...

Gợi ý: Lựa chọn một trong những vấn đề về địa lí tự nhiên, dân cư, kinh tế, xã hội, môi trường và phát triển bền vững,... trong chương trình Địa lí lớp 10 hoặc vấn đề địa lí địa phương để viết một bài báo cáo như:

Báo cáo tìm hiểu về một vấn đề địa lí kinh tế như trong ngành nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ.

--------------- Còn tiếp ---------------