Giáo án điện tử lịch sử 10 cánh diều bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học khác

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

• Theo em, để vinh danh di tích – danh thắng Tràng An (Ninh Bình) là Di sản thế giới, hồ sơ liên quan đến di sản trình UNESCO gồm những nội dung nào?
• Kết quả khai quật, nghiên cứu khảo cổ khu Quần thể danh thắng Tràng An
• Nội dung Khảo cổ học tiền sử Quần thể danh thắng Tràng An trong bối cảnh Đông Nam Á và Đông Á
• Những giá trị nổi bật về tự nhiên địa mạo khu vực Di sản Tràng An

BÀI 3: SỬ HỌC VỚI CÁC LĨNH VỰC KHOA HỌC KHÁC

1. Tìm hiểu về Sử học - môn khoa học mang tính liên ngành

• Hãy giải thích vì sao sử học là một môn khoa học mang tính liên ngành? Lấy ví dụ cụ thể?

Ví dụ:

• Thông qua phương pháp bản đồ học, giúp thể hiện các vị trí tìm thấy các dấu tích của người nguyên thuỷ ở khu vực Đông Nam Á.
• Khu di tích trung tâm Hoàng thành Thăng Long là quần thể di tích gắn với lịch sử kinh thành Thăng Long (thời Lý – Trần), Đông Kinh (thời Hậu Lê) và tỉnh thành Hà Nội (thời Nguyễn).
• Di chỉ khảo cổ này là minh chứng sống động cho nền văn minh châu thổ sông Hồng trong suốt 13 thế kỉ và tồn tại đến ngày nay.
• Tất cả các ngành khoa học đều có mối liên hệ, tương trợ lẫn nhau, không có ngành khoa học nào tồn tại độc lập và nghiên cứu một cách riêng lẻ. Sử học không chỉ sử dụng tri thức lịch sử và một số phương pháp cơ bản mà còn phải khai thác tri thức và phương pháp liên ngành để có cái nhìn tổng thể về sự vật, hiện tượng đã xảy ra trong quá khứ.

2. Tìm hiểu về mối liên hệ giữa sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn

Thảo luận nhóm:

Nhóm 1-2: Nêu mối liên hệ giữa Sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác.

• Sử học cung cấp tri thức về bối cảnh, nội dung, tác động, ý nghĩa,...để làm rõ hơn lịch sử hình thành và phát triển của các ngành.
• Sử học có mối liên hệ gần gũi với Khảo cổ học, Nhân học, Văn học, Địa lí học, Triết học,...

Nhóm 3 - 4: Nếu mối liên hệ giữa các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác đối với Sử học.

• Những thông tin của ngành KHXH và nhân văn hỗ trợ Sử học tìm hiểu và nghiên cứu lịch sử một cách toàn diện hơn, cụ thể hơn và chính xác hơn.

2. Tìm hiểu về mối liên hệ giữa sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn

2.1. Sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn

• Sử học cung cấp tri thức về bối cảnh, nội dung, tác động, ý nghĩa,...để làm rõ hơn lịch sử hình thành và phát triển của các ngành.
• Sử học có mối liên hệ gần gũi với Khảo cổ học, Nhân học, Văn học, Địa lí học, Triết học,...

2.2. Các ngành khoa học xã hội và nhân văn với Sử học

• Những thông tin của ngành KHXH và nhân văn hỗ trợ Sử học tìm hiểu và nghiên cứu lịch sử một cách toàn diện hơn, cụ thể hơn và chính xác hơn.

3. Tìm hiểu về mối liên hệ giữa Sử học với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ

Thảo luận theo cặp:

• Hợp quan sát các sơ đồ từ 3.2 đến 3.4, các hình 3.6, 3.7
• Hợp quan sát các sơ đồ từ 3.2 đến 3.4, các hình 3.6, 3.7 để hoàn thành nhiệm vụ học tập theo bảng mẫu sau:
• Ngày nay, nhờ thành tựu của các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ, việc tìm hiểu và khám phá tri thức lịch sử có nhiều thuận lợi.
• Ngược lại, thông qua thành tựu của các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ, Sử học sẽ mô tả, phục dựng tiến trình của các ngành ấy, góp phần đưa tri thức của các ngành tới công chúng.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Ý nào dưới đây không phù hợp khi giải thích vì sao Sử học là một khoa học có tính liên ngành?

1. Vì Sử học là môn khoa học cơ bản, chỉ phối các môn khoa học khác.
2. Vì Sử học nghiên cứu về đời sống của loài người trong quá khứ với nhiều lĩnh vực khác nhau.
3. Vì Sử học sử dụng thông tin và phương pháp của nhiều ngành khoa học khác trong nghiên cứu.
4. Cần ứng dụng thành tựu của khoa học - công nghệ để tăng cường chất lượng và hiệu quả nghiên cứu lịch sử.